به گزارش صدای بورس،اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان یکی از اقدامات مهم دولت سیزدهم برای جلوگیری از انحراف آرد و نان یارانه ای و رسیدن یارانه دولت به جامعه هدف بود. پیش از اجرای این طرح شکاف قیمتی آرد دولتی و آزاد زمینه‌ساز قاچاق آرد دولتی شده بود و می رفت که این موضوع به یک معضل اقتصادی برای کشور تبدیل شود، ولی با تدبیر دولت سیزدهم این چالش به میزان زیادی مرتفع شده است.
مدیریت هوشمندسازی یارانه آرد و نان در دولت سیزدهم را می‌توان در دسته‌بندی حکمرانی هوشمند و داده‌محور قرار داد، این طرح در دولت رئیس جمهور شهید مطرح شد تا با نظارت دقیق بر فرآیند تولید و توزیع نان و آرد، سدی در مسیر قاچاق آرد و تولید نان بی‌کیفیت ایجاد شود. طرح هوشمندسازی اواخر سال ۱۴۰۱ در دولت سیزدهم به منظور جلوگیری از انحراف آرد و نان ابتدا به صورت پایلوت در برخی استان‌ها از جمله قزوین آغاز شد و از سال ۱۴۰۲ به طور رسمی در سراسر کشور اجرایی شد.
به گفته مشاور وزیر اقتصاد درباره یارانه آرد و نان یک گزینه این بود که دولت از الگوهای متعارف صرفاً اقتصادی که با فشار و تحمیل هزینه‌ها به مردم مسئله را حل کند و گزینه متعارف دیگر آزادسازی قیمت بود تا رانت موجود از بین برود اما نمی‌خواست مسئله خود را به قیمت افزایش هزینه زندگی مردم حل کند؛ بنابراین ایده هوشمندسازی یارانه نان از سوی دولت شهید رئیسی در پیش گرفته شد.
با اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان، در فاز اول کارتخوانهای هوشمند در نانوایی‌های سراسر کشور نصب شد و در فاز دوم، تخصیص سهمیه آرد یارانه‌ای به نانوایان، مبتنی بر عملکرد دوره قبل آنها به‌علاوه درصدی بیشتر صورت گرفت.
در این طرح، با تداوم عرضه آرد یارانه‌ای بدون افزایش قیمت به نانوایان، هیچ تنش و هزینه‌ای به سمت مصرف‌کننده که همان مردم هستند تحمیل نشد. دولت البته استثنائا فقط برای سال ۱۴۰۱ به دلیل شرایط تورمی سفره مردم، همان چند درصد افزایش قیمت مرسوم هر ساله را نیز در قیمت نان اعمال نکرد اما برای جبران هزینه نانوایان، اقدام به پرداخت کمک هزینه ۱۵ درصدی به نانوایان کرد که این کمک هزینه در شروع فاز دوم ( از ۱۷ بهمن ۱۴۰۱) به ۳۰ درصد افزایش یافت.
گفتنی است با استقرار کارتخوانهای مخصوص در حدود ۸۰ هزار نانوایی روزانه ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تراکنش برای خرید نان انجام و این تراکنش‌ها رصد می‌شود و نانوایان نیز عملکرد خود را بر پایه کارتخوان هوشمند ثبت می‌کنند. در حقیقت عملکرد نانوا امکان دسترسی به آرد را فراهم می‌کند و بنابر گفته مسئولان مربوطه سهمیه افرادی که در این بخش تخلف می کردند، کاهش یافته است.
آن طور که گزارش‌ها نشان می‌دهد سهمیه نانوایان به آرد یارانه‌ای را عملکرد خود نانوایان تعیین می کند. اگر عملکرد آنها قابل قبول باشد دسترسی به آرد یارانه ای افزایش می یابد و اگر قابل قبول نباشد کاهشی می‌شود. در حقیقت سامانه طراحی شده عملکرد یک ماهه نانوا را تحلیل کرده و براساس آن آرد تخصیص می دهد.گفته می شود هوش مصنوعی به کار برده شده در این زیرساخت تراکنش های واقعی از غیرواقعی را تشخیص می دهد و امکان خطا نیز در آن وجود ندارد.
گفته می‌شود با اجرایی شدن طرح هوشمندسازی طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، ۱.۵ میلیون تن آرد یارانه‌ای معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی شده است. این ۱.۵ میلیون تن آرد معادل نیاز ۲۰ میلیون نفر در مدت یک سال است و کاهش هزینه‌ای که در دو سال گذشته به واسطه طرح هوشمندسازی در حوزه عرضه نان صورت گرفت ۳ میلیون تن معادل ۵۴ هزار میلیارد تومان بوده و تمامی این صرفه جویی‌ها بدون هیچ گونه شوک قیمتی اتفاق افتاده است. پیش بینی این است که این صرفه جویی برای سال جدید هم بین ۱.۵ تا ۲ تن خواهد بود.
به گزارش ایسنا،اگر این طرح اجرایی نمی‌شد منافع آن به جیب دلالان می رفت و آرد زیادی در چرخه ناقص استفاده می شد و حال با اجرایی شدن این طرح دسترسی دلالان و واسطه‌ها به آرد یارانه‌ای کاهش پیدا کرده است.