به گزارش صدای بورس،بیش از سه سال است که بازارهای مالی ایران با نوسانات و فراز و فرودهایی مواجه بوده که برخی از این نوسانات دلایل بنیادی و منطقی داشته و برخی نیز صرفاً جنبه روانی دارد. اما درمجموع بازارهای سرمایه‌گذاری در ایران بیش از هر چیزی تحت تأثیر متغیرهای سیاسی مانند برجام، تحریم‌ها و... است. در این شرایط عموم مردم برای حفظ ارزش پول خود برای امرار حداقلی معاش خود، به دنبال سرمایه‌گذاری در بازاری هستند که بازدهی معقول و تقریبا زیادی داشته باشد. درجدول بازدهی چهار بازار سرمایه، طلا (سکه)، ارز و مسکن را در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نشان می‌دهد.
در شرایط فعلی و باتوجه به انتخاب رئیس جمهوری جدید، باید دید بازارها چه واکنشی به این موضوع، وعده‌های داده شده ریاست جمهوری جدید در مناظره‌ها و اخباری که از کابینه احتمالی او منتشر می‌شود، نشان می‌دهند.در این گزارش به این پرسش پاسخ می‌دهیم؛ کدام بازارها در تابستان می‌توانند جذاب‌تر باشند؟
صاحبنظران معتقدند کلیت بازارها در ایران در حالت رکود تورمی است. پس از یک رشد بزرگ، بازارها به مرحله‌ای می‌رسند که دیگر امکان افزایش قابل توجه قیمت وجود ندارد. ضمن آنکه از طرفی تورم در اقتصاد هنوز به طور کامل از بین نرفته بنابراین در نتیجه رکود تورمی ایجاد می‌شود.گفتنی است کالاهای با دوام مانند خودرو و لوازم خانگی در این مدت با رشد همراه بوده و به گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در این گروه، در ۱۲ ماه منتهی به اسفند سال ۱۴۰۱، ۴۱٫۵ درصد افزایش داشت.البته درخصوص بازار خودرو باید اشاره کرد در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تحت تأثیر مذاکرات وین بود. همچنین علاوه بر این موضوع، انتشار اخبار متناقض در مورد واردات خودرو و وجود ابهام در این مورد، منجر به ایجاد رکود در این بازار شد.
پتانسیل رشد بازارهای دلاری محور
علی صادقین، اقتصاددان با اشاره به اینکه از چند منظر می‌توان وضعیت بازارها در تابستان را مورد بررسی قرار داد، گفت: از منظر اول بحث انتخابات ریاست جمهوری است و تعویض دولت و سپردن سکان به یک رویکرد جدید که معمولا در دولت‌ها ما در دوره‌گذار به سمت دولت‌های جدید با وضعیت نسبتا با ثباتی مواجه هستیم. بنابراین به نظر می‌رسد که در وضعیت امروز اقتصادی ایران و دوره انتقال دولت شهید رئیسی به دولت پزشکیان وضعیت نسبتا آرامی را شاهد خواهیم بود.
وی افزود: انتظارات تورمی در سطوح پایین است و فعلا ارزپاشی در بازار وجود دارد چون هرچه با نرخ پایین‌تری دولت فعلی به دولت بعدی دلار را تحویل دهد، ثبت در تاریخ خواهد شد و معمولا حساسیتی از طرف دولت‌ها وجود دارد که با چه نرخی بازار ارز تحویل دولت بعدی می‌شود.
صادقین ادامه داد: به نظر می‌رسد که از منظر بحث سیاسی و انتخابات ریاست جمهوری با یک وضعیت آرام در بازارها مواجه هستیم و از منظر وضعیت آرام به نظر می‌رسد که اقتصاد ما با بازارهای نسبتا با ثباتی مواجه است و تنها بازاری که می‌تواند تا حدودی با رشد مواجه شود، بازار سهام است. از منظر سیاسی بازار سهام به این علت که مطالبه عمومی شده از نظر ارزش ذاتی در سطوح پایین فعلا ارزان است و نکته مهم دیگری هم که وجود دارد این است که به نظر می‌رسد شاهد خوش بینی نسبت به این بازار با استقرار دولت جدید باشیم.
او با اشاره به دیدگاه اقتصادی اضافه کرد: از منظر اقتصادی و بنیادی اگر بخواهیم به بازارها نگاه کنیم و قاعده قیمت‌های نسبی را در نظر بگیریم و متغیرهایی مثل نقدینگی و تورم را ملاک قرار دهیم، تقریبا امروز همه بازارها مستعد رشد هستند. ارزش دلار یا نرخ ارز زیر قیمت واقعی و ذاتی خودش است و اگر وضعیت بازار طلا را نگاه کنیم هم از منظر اونس و هم از منظر دلاری و ارزی ما پتانسیل رشد را می‌بینیم.
این اقتصاددان در ادامه توضیح داد: مسکن تقریبا در یک رکود عمیق است و از منظر ارزش ذاتی در خیلی از بخش‌ها می‌تواند همچنان مستعد رشد باشد و بازار سرمایه هم که ذکر شد پتانسیل رشد را دارند. مضاف بر اینکه در تابستان به ویژه انتهای تابستان هر چه ما به طرف انتخابات آمریکا نزدیک‌تر شویم با انتظارات تورمی بالاتر ناشی از ترس انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا خواهیم بود و می‌تواند تا حدودی تقاضا را بالا ببرد.
صادقین در پایان تصریح کرد: پس ما از یک منظر اقتصادی و یک منظر سیاسی نگاه می‌کنیم و به نظر می‌رسد تا اواسط شهریور ماه با یک بازار نسبتا آرام توام با نوسان کم به ویژه در حوزه دارایی‌های دلاری محور مواجهیم ولی از اواخر تابستان به واسطه جو ناشی از انتظارات تورمی در آمریکا پتانسیل رشد نرخ‌ها را در بازارهای دلاری محور خواهیم داشت.
طلا ؛ پربازده در تابستان
احسان عسکری، کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: معمولا بازارهای مالی از متغیرهای زیادی تاثیر می‌گیرند و به طور عمده هم بر مبنای انتظارات حرکت می‌کنند.
آنچه که در کشور ما اتفاق افتاده این است که بعد از انتخابات ریاست جمهوری، انتظاراتی ایجاد شده مبنی بر اینکه حرکت حاکمیت به سمتی خواهد رفت که بهبود کسب و کارها را شاهد خواهیم بود و از آن طریق هم بازار سرمایه می‌تواند به واسطه بهبود کسب و کارها وضعیت مناسب‌تری داشته باشد ولی نکاتی وجود دارد که به صورت مستقیم روی تصمیمات سرمایه‌گذاران تاثیرگذار است.
وی ادامه داد: نکته اول باز می‌گردد به فاصله‌ای که بین ارز نیما و آزاد وجود دارد که در حال حاضر چیزی حدود ۵۰ درصد فاصله است. این فاصله باید با توجه به فسادی که ایجاد کرده و رانتی که برای بخشی از سفته بازان ایجاد کرده حذف شود و دولت هم این قول را داده است تا این اتفاق بیفتد و مشخصا اگر این مهم اتفاق بیفتد تغییر خیلی مثبتی برای بازار به حساب می‌آید. در نتیجه آن شرکت‌هایی که صادرات محور هستند و درآمد دلاری دارند، می‌توانند ارز خود را با قیمت مناسب‌تری به فروش برسانند و به طور مشخص با سودآوری خوبی هم مواجه خواهند شد.
عسکری تصریح کرد: نکته دوم بحث نرخ بهره است. در اواخر دولت گذشته شاهد بودیم که نرخ اوراق بانکی به صورت ناگهانی ۳۰ درصد رشد کرد و از آن طرف هزینه‌های تامین مالی برای بنگاه‌ها از میانگین موثر ۳۲ و ۳۳ درصد به بیش از ۴۲ درصد در کمتر از یک ماه رشد کرد بنابراین مدیریت نرخ بهره و جلوگیری از تصمیمات ناگهانی و بهم ریختن بازار پول و سرمایه تاثیرات خیلی بدی را روی تصمیمات سرمایه‌گذاری می‌گذارد.
در نتیجه دولت جدید باید به این سمت حرکت کند که هم شاهد کاهش نرخ بهره و نرخ تامین مالی شرکت‌ها باشد و همین‌که یک ثباتی در تصمیم سازی‌ها وجود داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: متغیر سوم که به نظر می‌رسد در حال حاضر خیلی موثر است، ناترازی است که در بحث انرژی وجود دارد. قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان اکثر صنایع بزرگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد که این موضوعات روی سودآوری شرکت‌ها هم تاثیر گذاشته و عموما تحلیلگران اگر بخواهند بودجه شرکتی را تحلیل کنند، تاثیرات ناشی از قطعی برق و گاز را هم در آن لحاظ می‌کنند که حدود سه ماه از سال را این شرکت‌ها به صورت مقطعی تعطیل خواهند شد. رفع این ناترازی هم از جمله موضوعاتی است که مورد انتظار سرمایه‌گذاران است و اگر سرمایه‌گذاری موثری صورت بگیرد، قطعا می‌توان به وضعیت بازار سرمایه خوش بین بود.
وی خاطرنشان کرد: موضوع چهارم که موضوع خیلی مهمی است و روی همه بازارها و حتی در آینده کشور هم موثر خواهد بود، بحث لغو تحریم‌ها و اجرا کردن FATF در ایران است که می‌تواند درواقع سیر نقل و انتقالات را تسهیل کند و هزینه‌های معاملاتی را برای شرکت‌ها کاهش دهد.
همچنین می‌تواند بحث سرمایه‌گذاری خارجی را رشد دهد و ورود تکنولوژی جدید به شرکت‌ها تسهیل می‌شود و می‌توان گفت که اتفاقاتی برای کشور رقم خواهد زد که بازار سرمایه بیشترین تاثیر را از آن می‌پذیرد.
عسکری افزود: با توجه به این نکات اگر بخواهیم تابستان را تحلیل کنیم، تشکیل کابینه مسعود پزشکیان بسیار موثر خواهد بود در انتظارات سرمایه‌گذاران و به نظر می‌رسد با این بیانیه که دولت منتخب داده ،بازارهای مسکن و خودرو به شدت بازارهای پر ریسکی تلقی می‌شوند و ممکن است با کاهش قابل توجهی مواجه شوند یا حداقل رشدی نداشته باشند.
بحث قیمت طلا چون متاثر از نرخ دلار داخلی و نرخ اونس جهانی است با توجه به اینکه شاهدیم بعد از انتخاب پزشکیان دلار کاهش حدود ۳ هزارتومانی داشت و روی ۵۸ هزار تومان ایستاده است و از طرفی هم با تغییر و تحولات نرخ بهره با بازار پول آمریکا شاهد قوت طلا در بازارهای جهانی بودیم که به نظر می‌رسد یکی از گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری در تابستان طلا باشد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: از طرف دیگر بازار سرمایه را اگر مورد تحلیل قرار دهیم، انتظار می‌رود که بازار سرمایه به پیشبرد دولت جدید برود و شرایط مناسب‌تری رابه نسبت بقیه بازارها داشته باشد. اگر در همین تابستان شاهد باشیم که بخشی از مواردی که ذکر شد، عملی شود؛ به نظر می‌رسد بازار سرمایه می‌تواند تابستان خوبی را برای سرمایه‌گذاران خود رقم بزند بنابراین بازار مسکن و خودرو رکودی و کاهشی پیش بینی می‌شود و از آن سمت بازار طلا به نظر می‌رسد که به واسطه تحریک قیمت جهانی اونس و خرید کشور چین می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد هم برای هچ کردن بحث نرخ تورم هم بحث تغییرات نرخ ارز در بازار و از آن سمت بازار سرمایه یکی از گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری برای تابستان خواهد بود.
شماره ۵۴۸ هفته نامه اطلاعات بورس