بازارسرمایه، بازاری است که از کشورهای پیشرفته با تجربه چندین ساله وارد کشورما شده است و باید نحوه اداره آن دقیقا برمبنای سازوکار علمی و تجربهای که در دیگرکشورها بوده، باشد. به عبارت واضحترباید از دستکاری، روشهای دستوری وروشهای غیرعلمی پرهیز شود. متاسفانه سالهاست که اقتصاد دستوری، ارزدستوری و مواردی که در دنیا وجود ندارد در ایران شروع شده و نهایتا اقتصاد را به اینجا رسانده است باید پرهیز شود.
در بورس هم باید به همین نحو عمل شود. با این نحوه اداره سیستم پول کشور بانکها دچار ناترازی و برخی دچار ورشکستگی شدهاند در حقیقت بازار پول نمی تواند کمکی به سرمایه گذاری و تولید کند مخصوصا که در دولت سیزدهم با دستورالعملهای وسیعی که بانک مرکزی و وزارت اقتصاد دادند موجب شد بانکها گرفتاری جدی پیدا کردهاند که حتی تسهیلات حداقلی را نمیتوانند به سرمایهگذاران پرداخت کنند.
اتفاقی که رخ داده اینکه بانکها مجبور به پرداخت تسهیلات تکلیفی شدهاند اما اساسا تسهیلاتی برای سرمایهگذاران و تولید نمانده است، بنابراین اولین اقدامی که این دولت باید انجام دهد باید بداند که برای تامین مالی بخش تولید و سرمایهگذاری باید بیشتر به بازار سرمایه توجه کند چرا که بازار سرمایه است که می تواند به کمک دولت و اقتصاد بیاید. در کل باید بپذیریم که تا اقتصاد کشور دچار تحول نشود و رونق نگیرد و ما از تورم بیش از ۴۰ درصدی، نرخ بهرهوری زیر یک درصد و نرخ سرمایه گذاری نزدیک به صفر دور نشویم، رونق در بورس نخواهیم داشت، البته ممکن است به صورت کپسولی و به صورت موردی با دوپینگ بورس در زمانی کوتاه بتوان رونقی ایجاد و بورس را تقویت کرد اما تا تولید راه نیفتد واقتصاد حرکت نکند، هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد. بورس را نمیتوان با شعارهای عجیب و غریب توسط اقتصاددانان یا سیاسیون هدایت کرد و به سهامدارانش امیدواری داد. مهمترین اقداماتی که دولت برای رونق اقتصاد و بورس باید انجام دهد، همانطورکه در شعارهای آقای پزشکیان در مناظرهها و بعد از آن در سخنرانیها بود، ایجاد تعاملات بینالمللی، حرکت به سمت حل مشکل تحریم، جلوگیری از رانتخواری، مبارزه با فساد، ایجاد شفافیت، برگشت اطمینان به سرمایهگذاران، تولیدگران و کارآفرینان است. با ایجاد ثبات اقتصادی، مشورت گرفتن از دستاندرکاران و حرکت به سمت کاهش قیمت تمام شده و هزینههای بیربطی که در حال حاضر بر اقتصاد کشور حاکم است، میتوانند تولید را حرکتی اساسی بدهند؛ بدیهی است با این حرکت، بورس رونق میگیرد و میتواند به سمت افزایش سود سهام صنایع و نهایتاً توسعه بورس که هدف غایی بهبود روند اقتصاد کشور است، کمک کند.
- مهدی کرباسیان اقتصاددان
- شماره ۵۴۹ هفته نامه اطلاعات بورس