به گزارش صدای بورس، هم آفرین از پیشگامان تامین مالی جمعی در ایران است که با درخواست شرکت مشاور سرمایه گذاری فراز ایده نوآفرین تک در سال ۱۳۹۹ مجوز تامین مالی جمعی را اخذ و بصورت رسمی آغاز به فعالیت کرد. رضا حسین شهیدی، کارشناس تامین مالی جمعی هم آفرین هدف از تاسیس سکوی هم‌آفرین را تامین مالی شرکت‌های تولیدی، بازرگانی، خدماتی و ایجاد بستری برای سرمایه‌گذاری و مشارکت سرمایه‌گذاران خرد عنوان کرد و به تبیین خدمات این مجموعه پرداخت.
* مدل کسب و کار سکوی شما چگونه است؟
اگر تمام جوانب و جزئیات کسب و کار و قرارداد های تامین مالی جمعی را بررسی کنیم کسب و کاری جدید به‌حساب می‌آید اما بهترین و نزدیک‌ترین مدل برای تامین مالی جمعی مدل کسب و کار همتا به همتا است. (peer to peer business model) طبق این مدل، یک شرکت به عنوان واسطه بین دو طرف عمل و برای هر دو طرف تقاضا و عرضه ارزش ایجاد می‌کند. این با رابطه معمولی یک تجارت که خدمات را به مصرف‌کنندگان می‌فروشد(B۲C - B۲B) متفاوت است. منظور از تامین مالی همتا به همتا (P۲P) موقعیتی است که در آن یک فرد از افراد دیگر تامین مالی می‌کند. به طور مشابه تامین مالی همتا برای کسب و کار (P۲B) که خیلی مشابه تامین مالی جمعی است، شرایطی است که در آن یک کسب و کار از یک یا چند نفر تامین مالی کند. باید به این نکته توجه کرد که مدل تامین مالی جمعی شباهت‌های زیادی به مدل همتا به کسب و کار دارد اما تفاوت های را نیز دارد.
* چه نوع پروژه‌ها و کسب و کارهایی بیشتر در سکوی شما موفق به جذب سرمایه می‌شوند؟
هم‌آفرین برای تسهیل و کمک به روند کسب‌وکارها دامنه گسترده‌ای دارد و به تمامی کسب و کارها اعم از تولیدی، بازرگانی، خدماتی، دانش بنیان و فناور در صورت احراز شرایط ارائه خدمات می‌کند اما تا به امروز در سکوی هم‌آفرین طرح های تولیدی پیشتاز بوده‌اند و به‌ترتیب بازرگانی، دانش بنیان، خدماتی و فناور در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. در سکوی هم‌آفرین در مجموع تا به حال بیش از ۱۳۰ طرح در حوزه های مذکور اجرا شده است.
* معیارهای شما برای پذیرش پروژه‌ها چیست؟
برای پذیرش پروژه مواردی از جنبه‌های مختلفی بررسی می‌شود؛ اول اینکه متقاضی باید اسناد مبتنی بر ثبت شرکت و حقوقی بودن را ارائه دهد دوم اینکه طرح از جنبه‌های همچون مرتبط بودن با موضوع فعالیت شرکت و تناسب آن با مقیاس مالی شرکت بررسی می‌شود، توجیه‌پذیر و بصرفه بودن از بعد اقتصادی ... بررسی می‌شود همچنین شرکت و اعضای هیات مدیره از لحاظ اعتباری و تعهدات مالی از جمله وام، چک، ضمانت نامه فعال و ... بررسی می‌شوند.
* چه استراتژی های را برای جذب سرمایه گذاران و تامین مالی پروژه‌ها به کار می‌برید؟
در ابتدا سعی می‌شود در گزارش ارزیابی تمام زوایای شرکت به سرمایه‌گذار ارائه داده شود و سرمایه‌گذار بتواند با مطالعه گزارش ارزیابی، قرارداد، بیانیه ریسک، ضمانت نامه، استعلام ضمانت نامه و شرایط خود به تصمیم قاطع در مورد سرمایه‌گذاری برسد. در ادامه هم‌آفرین برای جذب سرمایه‌گذار جدید یک تیم مارکتینگ دارد که پلن های متفاوتی را باتوجه به هر طرح و اقتضائات زمانی اجرا می‌کنند و در یک‌سال اخیر بازخورد های خوبی از این روش‌ها گرفته شده است که به عنوان مثال سرمایه گذاران هم‌آفرین به بیش از ۲۰۰۰۰ نفر رسیده است و قریب به ۹۰درصد آن سرمایه گذاران حقیقی هستند.
* چگونه موفقیت یک کمپین تامین مالی را ارزیابی می‌کنید؟
تامین مالی از زمان شروع تا پایان و تسویه طرح مراحلی دارد و زمانی می‌تواند گفت یک تامین مالی موفق بوده است که تمام مراحل را با موفقیت کامل پشت‌سر بگذارد. در موضوع بحث ما که تامین مالی جمعی است در مرحله اول که جمع‌آوری وجوه است باید بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مبلغ هدف برسیم تا در این مرحله چه از دید سرمایه‌گذار و چه از دید سرمایه‌پذیر موفق باشیم. طبق دستورالعمل‌ها اگر طرح در مدت زمان قانونی به مبلغ شناوری برسد با موفقیت تکمیل وجه انجام شده است. اما بنده موفقیت را در به مبلغ هدف رسیدن در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌بینم؛ مرحله بعدی در موفقیت یک تامین مالی سود ده بودن طرح طبق پیش‌بینی های صورت گرفته و به موقع پرداخت شدن سود به سرمایه‌گذاران است و مرحله آخر هم پرداخت به موقع اصل سرمایه است. اگر تمامی این مراحل به‌صورت کامل و به موقع انجام شوند می‌توان گفت یک تامین مالی موفق بوده است و این موفقیت سبب تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود.
* چالش‌های اصلی که با آنها مواجه‌اید چیست و چگونه آنها را مدیریت می‌کنید؟
یکی از چالش‌های مهم جلب اعتماد سرمایه‌گذار و کاهش ریسک آنها در سرمایه‌گذاری است؛ در ابتدا سرمایه گذار باید قانع شود هر سرمایه‌گذاری و کسب عایدی ریسک‌های خود را به همراه دارد و باید پذیرای این موضوع باشد در کنار این مورد هم‌آفرین برای کاهش این ریسک تضامینی از جمله ضمانت نامه تعهد پرداخت و چک شرکت را اخذ می‌کند تا سرمایه‌گذار با اطمینان خاطر بیشتری اقدام به سرمایه‌گذاری کند؛ از دیگر چالش‌های دیگری که تامین مالی جمعی با آن روبروست بحث نبود معاملات ثانویه است که دغدغه قابل ملاحظه‌ای برای سرمایه‌گذاران است و بر اساس نظرسنجی هایی انجام شده در صورت ایجاد بستری برای معاملات ثانویه این بازار رونق چشمگیری خواهد گرفت.
* سکوی شما چگونه در مقایسه با رقبا متمایز می‌شود؟
آنچه سکوها را متمایز می‌کند مدیریت سرمایه‌گذار، سرمایه پذیر و ریسک های موجود است، هم‌آفرین با پاسخگویی و شفاف‌سازی تمامی مسائل و جزئیات برای طرفین و مدیریت ریسک با اخذ تضامین و بررسی و نظارت با اخذ گزارش های دوره ای طرح خود را در جمع سکوهای برتر مطرح کرده است.
* چگونه بازار و روندهای تامین مالی جمعی را در حال حاضر ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر بازار تامین مالی جمعی، بازاری نو پا است و حجم قابل ملاحظه‌ای از بازار سرمایه را در بر نمی‌گیرد اما آنچه روند یک سال اخیر نشان داده است سیر صعودی قابل توجهی را چه از نظر جذب سرمایه‌گذار و چه از نظر جذب سرمایه‌پذیر طی می‌کند. چنانچه این بازار به‌صورت درست مدیریت شود تا به اعتماد طرفین خدشه‌ای وارد نشود در آینده‌ای نزدیک می‌توان سهم بیشتری را از بازار سرمایه در بر بگیرد و ظرفیت‌های بالقوه حال حاضر را بالفعل کند.
* چه برنامه‌هایی برای توسعه و رشد سکوی خود در آینده دارید؟
رشد و توسعه تامین مالی جمعی در گروی جذب هرچه بیشتر سرمایه‌گذار و سرمایه پذیر است به منظور این مهم هم‌آفرین اقدام به بررسی رفتاری این دو گروه می‌کند تا در چارچوب قانون و دستورالعمل‌های موجود انتظارات و خواسته‌های این ذینفعان را در حد امکان برآورده کند. زمانی که منافع این دو گروه برآورده شود بازار تامین مالی رشد خواهد کرد. به این نکته هم باید توجه کرد که برای اینکه عایدی حاصل از رونق بازار تامین مالی جمعی را به حداکثر برسانیم با بررسی‌های رفتارسنجی باید به نقطه تعادلی بین سرمایه‌پذیر و سرمایه‌گذار دست پیدا کنیم.
* چه عواملی را به عنوان عامل موفقیت پروژه‌های تامین مالی جمعی در سکوی خود می‌دانید؟
پروژه‌ای موفق است که در ابتدا جمع‌آوری وجوه بصورت کامل انجام شود سپس شرکت بتواند طبق پیش‌بینی های صورت گرفته پیش رود و سود علی‌الحساب و اصل سرمایه به موقع پرداخت کند حال به منظور تحقق این مهم از حتما باید بررسی کارشناسانه شود که دوره عملیات و بازگشت منافع حاصل از عملیات متناسب با مدت زمان تعریف شده برای طرح مدنظر باشد و همچنین تا حد امکان و در راستای قانون ریسک را کاهش داد تا سرمایه‌گذار بیشتری جذب شود.
* قصد ورود به بازارهای جدید را دارید؟
از آنجایی که تامین مالی جمعی ارزی اجرایی شده است هم آفرین نیز برنامه دارد اقدام به اخذ مجوز تامین مالی جمعی ارزی کند تا بتواند به طرح هایی که ارز محور هستند به خصوص طرح های دانش بنیان صادرات محور کمک کند. در این صورت هم کسب و کارهای ارز محور رونق پیدا می کنند و منابعی به غیر از منابع داخلی جذب می شوند و هم کمکی به ذخایر ارزی کشور می شود.
* چه نوآوری هایی را در سکوی خود به‌کار گرفته اید یا در نظر دارید به کار بگیرید؟
از جمله نوآوری هایی که در سکوی هم آفرین در حال انجام است انجام فرآیند سرمایه گذاری و سرمایه پذیری بر بستر آنلاین است. در حال حاضر در سمت سرمایه گذار تمام فرآیند به‌صورت آنلاین انجام می شود، در سمت سرمایه پذیر هم بخشی به‌صورت آنلاین است و داریم به این سو می‌رویم که تمام این بعد هم آنلاین شود.
* نقش فناوری در بهبود کارایی و امنیت سکوی شما چیست؟
از نکات مهم در بحث تامین مالی سرعت و سهولت فرآیند است. مطمئنا پیشرفت فناوری سبب می شود فرآیند تامین مالی سرعت پیدا کند و این مورد بهره وری را برای همه طرفین که شامل سرمایه پذیر، سرمایه گذار و عامل می شود، بالا می برد.
شماره ۵۵۱ هفته نامه اطلاعات بورس