به گزارش صدای بورس، به طور طبیعی بسته بودن نمادها باعث می‌شود که دارایی‌های بسیاری از افراد برای طولانی مدت قفل شوند و امکان معامله را از دست بدهند براساس آمار بالغ بر ۷۱۰ نماد معاملاتی در بورس معامله می شوند که بر اساس آخرین بررسی ۱۱۶ نماد از معاملات محرومند و می توان گفت حدود ۱۶ درصد بازار محبوس شده است.
همین موضوع باعث می‌شود که ریسکی به ریسک‌های موجود در بازار اضافه شود و آن هم ریسک توقف طولانی‌مدت دارایی آنهاست که به طور طبیعی عاملی خواهد شد که جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس را می‌تواند برای سرمایه‌گذاران کم کند. علت هم اینکه سرمایه‌گذاران علاوه بر ریسک‌هایی که در بازار موجود است، مجبور هستند ریسکی را به این ریسک‌ها اضافه کنند که هر لحظه ممکن است نماد شرکت یا سهامی را که می‌خرند، بسته شود و برای مدتی نامعلوم این نماد بسته باشد. یعنی قابلیت اینکه بخواهند دارایی خود را فارغ از سود و زیان، نقد کنند از بین می‌رود. بنابراین می‌تواند عامل دافعه باشد برای بازار که برخی از سرمایه‌گذاران را از سرمایه‌گذاری در بورس منع کند و آن جذابیت را برای آنها از بین ببرد.
اثر منفی دیگری هم که این موضوع دارد، این است که برخی از شرکت‌ها و مجموعه‌هایی که سهام شرکت‌های سهام عدالت را خریداری کردند، به دلیل اینکه دارایی آنها قفل شده و به واسطه نوسانات بازار، امکان اینکه از این نوسانات بهره‌مند شوند، از بین رفته است.
نکته‌ای که وجود دارد اینکه شاید در برخی مواقع این توقف نماد اجتناب‌ناپذیر باشد یعنی به دلیل اینکه یک اتفاق یا اطلاعات مهمی در شرکت وجود دارد که باید افشا یا منتشر شود اما نشده، نمادی متوقف می‌شود اما در این میان به‌نظر می‌رسد برای جلوگیری از این اتفاق و برای اینکه سازمان بورس هیأت مدیره و مدیران آن شرکت را ملزم کند تا اطلاعات، ابهامات یا هر دلیلی که برای توقف نماد وجود دارد را زودتر افشا و منتشر کنند، می‌توان یک سری جرائم را برای هیأت مدیره و مدیران ارشد آن شرکت‌ها لحاظ کرد که دیگر هیچ شرکتی این کار را انجام ندهد و در این راستا تا جای ممکن توقف نمادی صورت نگیرد.
در واقع این توقف اصولا به عنوان جریمه برای شرکت، مثلا برای ابهامی که وجود دارد، نماد را می‌بندند یعنی شرکت خوب گزارش نمی‌دهد و نماد بسته می‌شود و هرگونه جریمه‌ای بخواهند برای شرکت در نظر می‌گیرند یا نماد آن را می‌بندند. در صورتی که این در اصل جریمه سهامدار است و به شرکت ربطی ندارد و حتی شاید اصلا برای شرکت مهم نباشد و دوست داشته باشد که نمادش در بازار بسته باشد و دردسری از این نظر نداشته باشد. همچنین این موضوع جزو ریسک‌هایی است که می‌تواند حتی سرمایه را از بازار فراری دهد.
یعنی حتی در بازارهایی مانند بازار مسکن که بازاری است که کمتر نقدشونده است، چنین ریسکی دیده نمی‌شود. اما در بازار سرمایه نمادهایی داریم که بیش از دو سال است که بسته شده‌اند و تعداد زیادی سهامدار خرد دارند که سرمایه‌شان محبوس شده است.
از این ر و درادامه تعداد کل نمادهای بسته نشان می دهد بر اساس آخرین اطلاعات اعلامی بورس و فرابورس ۱۱۵ نماد فعال در بازار سهام مشمول توقف و تعلیق شدند و هزاران سهامدار به واسطه این توقفات دچار مشکل شدند و از حق دسترسی به دارایی شان محرومند.
رویه بازگشایی نمادها چیست؟
بنا براین گزارش بر اساس الزامات دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس تهران و فرابورس ایران نمادهای معاملاتی سهام شرکت‌ها بر اساس ضوابط مشخصی متوقف و بازگشایی می‌شوند. البته نحوه توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی در دستورالعمل های مشخصی تشریح شده است. ضمن اینکه توقف نمادهای معاملاتی به دو دسته متوقف شده و تعلیق شده طبقه‌بندی می‌شوند. نمادهای متوقف تا حداکثر ۵ روز معاملاتی را نمادهای «متوقف شده» نمادهای متوقف بیش از ۵ روز معاملاتی را نمادهای «تعلیق شده» می‌نامند.
پس از مجمع وضعیت نمادها چه می شود؟
چنانچه توقف نمادهای معاملاتی به دلیل برگزاری مجامع عمومی ناشر باشد، عموما نماد معاملاتی پس از افشای تصمیمات مجامع عمومی در سامانه کدال و حسب مورد محاسبه قیمت تعدیل شده (در خصوص مجامع عمومی فوق‌العاده با موضوع افزایش سرمایه و مجامع عمومی عادی با موضوع تقسیم سود نقدی) بازگشایی می‌شود. همچنین ضوابط بازگشایی نماد معاملاتی در خصوص جلسه هیات مدیره ناشر با موضوع افزایش سرمایه نیز مشابه همین رویه است. البته در این خصوص برخی موارد استثنا نیز وجود دارد از جمله اینکه در مواردی که در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده یا جلسه هیات مدیره ناشر، افزایش سرمایه به میزان ۲۰۰ درصد یا بیشتر صرفا از محل صدور سهام جایزه تصویب می‌شود، بازگشایی نماد معاملاتی منوط به ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جدید است.
چه عواملی موجب توقف نمادها می شود؟
افشای اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان در سامانه کدال از جمله دیگر مواردی است که منجر به توقف نمادهای معاملاتی شرکت‌ها می‌شود. همچنین حسب ضوابط مشخص و طبق دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس، سازمان بورس و اوراق بهادار و یا بورس مربوطه نیز می‌توانند به منظور بررسی وضعیت افشای اطلاعات و یا بررسی معاملات سهام ناشر اقدام به «توقف» و یا «تعلیق» نماد معاملاتی شرکت کنند.
شماره ۵۵۱ هفته نامه اطلاعات بورس