به گزارش صدای بورس، در روزهای اخیر اعلام شد که به منظور افزایش شفافیت، کارآمدی و پایداری بازار ارز کشور، نیمه اول شهریورماه «تالار مبادلات ارز توافقی» در مرکز مبادله ارز و طلای ایران راه اندازی و از «سامانه بومی این مبادلات» رونمایی میشود.
در این بازار که طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، کشف قیمت به صورت حراج و نقد صورت میگیرد، انتظار میرود با انتقال تدریجی و برنامه ریزی شده معاملات ارزی کشور به تالار مبادله ارز توافقی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، استفاده از سایر ابزارهای معاملاتی بازار ارز نیز توسعه یابد.
از آنجاکه مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان بازوی اجرایی بانک مرکزی، عملیات بازار ارز و اجرای معاملات را تحت نظارت این بانک انجام میدهد، لازم است که این مرکز ابزارها و بسترهای مورد نیاز برای تحت پوشش قرار دادن گروههای مختلف متقاضی و عرضه کننده ارز در کشور را در اختیار داشته باشد. علاوه بر این آگاه سازی در این زمینه میتواند به شکل مطلوبی در ایفای نقش تالارهای مبادلاتی مرکز مبادله، اثرگذار باشد.
در این راستا، علی حسین نبیزاده، قائم مقام مرکز مبادله ارز و طلای ایران در رابطه با افتتاح تالار مبادلات ارز بازرگانی که تالار مبادلات ارز توافقی یکی از شاخههای آن است، به علتهای زمینه ساز در رابطه با چرایی گشایش این تالار اشاره کرد و معتقد است که ابتدا باید چشم انداز کلان وضعیت بازار ارز در کشور را تشریح کرد تا بتوان به ریشهها و زمینههای لزوم افتتاح این تالار و مزیتهای آن واقف شد.
وی تصریح کرد: در کشور ما، بازار ارز با اقتضائات کشور همخوانی ندارد، یعنی آنچه ما از بازار ارز تلقی میکنیم، با آنچه در عمل و در تجارت ارزی در حال رخ دادن است، تفاوت دارد و ریشه اصلی این مسئله نیز به نوعی به فاصله میان نظام بانکی-مالی با نظام تجاری باز میگردد که منشاء آن نیز، هم به تحریمها و هم به مولفههایی باز میگردد که در اختیار بانک مرکزی نیست.
دو گروه به بازار غیر رسمی ارز مقبولیت دادهاند
قائم مقام مرکز مبادله افزود: اما این موضوع به دو دلیل، میتواند مورد پذیرش عامه قرار نگیرد و ممکن است دو گروه بازار غیر رسمی و آزاد را به رسمیت بشناسند، گروه اول، افرادی هستند که در سامانه نیما رفع تعهد ارزی خود را انجام نمیدهند. به عبارتی برخی در سامانه ارز نیمایی صرفا اعلام رفع تعهد میکنند و معاملهای در چارچوب خرید و فروش ارز را در این سامانه انجام نمیدهند و تنها اعلام میکنند که در مرحله رفع تعهد ارزی، ارز خود را برای مثال به یک واردکننده ارائه دادهاند، حال آنکه این ارز با چه نرخی ارائه شده، مشخص نیست.
نبیزاده ادامه داد: گروه دیگر، شامل افرادی است که میگویند ما درخواست ارز داده و ارز مورد نیاز ما مشروع (برای مثال ارز مسافری، دانشجویی، گردشگری و موارد دیگر) است. این افراد معتقد هستند که نرخی که بانک مرکزی اعلام میکند را نتوانستهاند خریداری کنند و در محل دیگری توانستهاند ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند. بنابراین این گروهها نرخ بازار غیر رسمی را به رسمیت میشناسند. این اتفاق خود باعث و عامل بروز برخی از مسائل شده است.
تالارهای جدید ارزی در راه است
قائم مقام مرکز مبادله به دیگر اقدامات بانک مرکزی و مرکز مبادله برای گسترش بازار رسمی معاملات ارز گفت: در کنار موارد ذکر شده، ارز خدماتی نیز وجود دارد. قانون برنامه، ظرفیتهایی برای توسعه بستر ارز خدماتی و فنی و مهندسی را پیش بینی کرده که مقرر است تالار و سامانه ارز خدماتی نیز به فاصله کوتاهی از گشایش تالار ارز توافقی، افتتاح شود. همچنین ارز مسافری نیز در آینده نزدیک در این مرکز، متمرکز میشود.
نبیزاده افزود: مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان ابزار سیاست ارزی بانک مرکزی، در یک فرایند یک ساله سامانههای مورد نیاز ارز در حوزههای مختلف را آماده سازی و در کنار آن نظام و شبکه بانکی کشور برای این اقدمات آمادگی لازم را به دست آورده تا در نهایت همه نیازها و عرضه و تقاضای ارزی مورد نیاز کشور در یک بستر کاملا شفاف تجمیع شود و همه این اقدامات مرحله اول رسمی شدن نظام پرداخت ارزی در داخل مرزهای کشور است که متعاقب آن میتوانیم مدعی باشیم بانک مرکزی بر تمام منابع و مصارف ارزی کشور نظارت، کنترل و مدیریت دارد.
منبع: ایسنا