درمان ریشه‌ای مشکلات بورس/حمایت ضربتی کارساز نیست

حمید کوشکی در گفت و گو با «صدای بورس» گفت: بازار سرمایه در شرایط مطلوبی به سر نمی برد اما این مسئله به علت این نیست که دستورالعمل و یا قانونی به وجود آمده که به زیان بازار است، بلکه سردرگمی و بلاتکلیفی علت اصلی افت این روزهای بازار سرمایه به شمار می رود. هرچند که کسری بودجه دولت، انتشار اوراق و نرخ بهره بالا بی تاثیر نیست و مزید بر علت شده اما در اصل تنش های اقتصادی و سیاسی سایه سنگین بر بازار سرمایه افکنده است.

کوشکی گفت: فعال کردن خطوط انتقالی کارگزاری ها، تزریق منابع از صندوق توسعه ملی، الزام بانک ها به خرید سهام و.. ابزارهایی بوده که در سال های گذشته نیز مشابه آن انجام شده است اما باتوجه به اینکه اکنون سایه سنگین تنش های اقتصادی و سیاسی وجود دارد چنین ابزارهایی نمی تواند تغییر به خصوصی را ایجاد کند.

کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: در روزهای اخیر خبر خرید سهام توسط بانک ها توانست برای یک روز تاثیر مثبتی در بازار به وجود بیاورد اما رویکرد بازار تغییری نکرد. بنابراین تا زمانی که ریسک های خارجی و سیاسی وجود دارد، چنین حمایت هایی کارساز نخواهد بود.

وی افزود: همچنین باید در نظر داشت در حالی با ریسک سیاسی موجود رو به رو هستیم که نگاه منفی که دولت قبل در سرمایه گذاران به وجود آورد، از بین نرفته است. دولت پیشین بنا بر کسری بودجه ناچار به دست درازی به منابع شرکت ها شد و این وضعیت اقتصاد درمانده ای را به تصویر کشید که هر آن اخذ تصمیمات سیاسی و اقتصادی منفی و رویکردهای خلق الساعه محتمل بود، بنابراین در چنین شرایطی نمی توان انتظار تغییر رویکرد و یا رشد از بازار سرمایه داشت. مشکلات بازار سرمایه باید ریشه ای درمان و حل بشود و به طور قطع اقدامات ضربتی کارساز نخواهد بود.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در چنین شرایطی نباید دولت و سازمان بورس را تحت فشار قرار دهیم برای اینکه مصوبه ای را اخذ و اجرایی کنند که به نفع اقتصاد کشور نیست، الزام به خرید سهام برای خوشحالی سهامداران نه تنها اقدام منطقی نیست بلکه تاثیرچندانی نیز ایجاد نمی کند.

کوشکی تشریح کرد: باید توجه داشت که ریسک و عامل روزهای منفی بازار سرمایه چیست و در صورتی که ریسک سیاسی غیرقابل مدیریتی وجود دارد، حمایت های پولی تنها به معنای هدر رفت منابع است.

وی تاکیید کرد: تصمیم گیران باید به این نکته نیز توجه داشته باشند که به کار گیری ترفندها برای دفعات اندکی تاثیرگذار است؛ به بیان دیگر ترفندی برای چندین بار به کار گرفته می شود و انتظار تحول مثبتی را در سهامداران ایجاد می کند اما اگر اتفاق مثبتی رخ ندهد افراد اعتماد خود را بیش از پیش از دست خواهند داد؛ اگر دولت قصد حمایت از بازار را دارد نباید آن را رسانه ای کند و توقع اشتباهی را ایجاد کند.

کارشناس بازار سرمایه افزود: به طور مثال اگر جلسه ای با موضع گیری حمایت تشکیل می شود و بعد رسانه ای پیدا می کند برای اهالی بازار سرمایه انتظار تحول چشم گیری به وجود میاید و در صورتی که واقعیت با تصورات آنها هم‌خوانی نداشته باشد، بی اعتمادی بیشتری نسبت به قبل به وجود می آید. در این صورت این ابهام و تصور برای آنها به وجود می آید که به قدری حال بازار وخیم است که حمایت های این چنینی نیز کفاف‌گو نبوده است و یا قضاوت اشتباهی به‌وجود می‌آید که مسئولان به دنبال گفتار درمانی هستند و اقدام موثری در عمل رخ نداده است که هر دو هر دو فرضیه آثار مخرب بزرگی را به بار می‌آورد و آسیب بیشتری به پیکره بازار سرمایه وارد کرده است.

وی بیان کرد: در حال حاضر ریسک سیاسی وجود دارد؛ تغییر غیرمنتظره ای در دولت رخ داده است و نتیجه انتخابات امریکا مشخص نیست، همچنین با تحولات بودجه ای طی ماه های اتی رو به رو هستیم؛ به طور منطقی در چنین شرایطی انتظار رشد از بازار سرمایه به وجود نمی‌آید و چنین ریسک هایی نیز قابل مدیریت کردن نیستند بنابراین بهترین اقدام صبوری است؛ باید منتظر بمانیم که دولت جایگاه خود را پیدا کرده و بازار روند طبیعی خود را طی کند و در مقابل باید تصمیمات صحیحی برای رفع گره ها و چالش های زیرساختی اخذ بشود.

کوشکی گفت: دولت برای ایجاد اعتماد پایدار و شکل دهی حمایتی مستمر در بازار سرمایه باید چالش های زیرساختی همچون موضوع نرخ پتروشیمی ها، قیمت گذاری دستوری، تک نرخی کردن ارز و.. را برطرف و ریل گذاری صحیحی به وجود بیاورد. هرچند که هر یک از این موضوعات در اجرا با تعارض منافع زیادی رو به رو خواهد شد و دشوار است اما تمرکز بر این موضوعات می تواند آثار مثبت مستمری را در بازار سرمایه و همچنین اقتصاد کشور به وجود بیاورد. البته ذکر این نکته ضروری است که به قدری آثار زیان بار تحریم انباشته شده است و داده های اقتصادی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند که به سختی امیدواری قابل توجهی در بازار سرمایه به وجود خواهد آمد اما آنچه که بدهی بوده چنین اقدامات و تصمیماتی سازنده و مثمر ثمراست.

کارشناس بازار سرمایه افزود:تجربه نشان می دهد که حمایت های مستقیم و بی‌جا منجر به شکست خواهد شد و آثاری که از آن توقع می‌شود را به‌جای نخواهد گذاشت. اگر تحلیل و تشخیص بازار سرمایه فروش سهام و خرید صندوق درآمد ثابت باشد، موضع گیری های این چنینی نمی تواند تغییر ویژه ای در رویکرد بازار به وجود بیاورد؛ به طور مثال اگر نرخ بهره بانکی به ۱۵ درصد برسد بازار سرمایه جذاب خواهد شد اما تنها بازاری که جذاب می شود، بازار سرمایه نخواهد بود و در کنار آن بازار مسکن نیز تقویت می شود، بنابراین سلیقه سرمایه گذار و تحلیل شرایط ختم به یک خروجی و مسیر مشخصی نخواهد شد؛ ضمن اینکه نرخ بهره و یا سایر فاکتورها باید بر اساس متغیرهای کلان و پولی تغییر کند و ایجاد تغییر صرفا با درنظر گیری یک بازار موثر و منطقی نیست و سیاست های کلان باید به نفع تمام ابعاد اقتصادی باشد. متاسفانه فعالان بازار خواهان این هستند که دولت به طور حتم اقدامی انجام بدهد و بعضا تبعات آن در نظر گرفته نخواهد شد اما باید به تجربه ثابت شده که تا زمانی که ریسک باقی مانده هیچ یک از این اقدامات حمایتی مستقیم کارساز نیست.