به گزارش صدای بورس، مسئله اعمال بررسی سیستمی سابقه در حوزه واردات اهرمی است که از آن برای کنترل و کاهش مصارف ارزی استفاده میشود. براین اساس که فعال اقتصادی تنها میتواند معادل واردات سال گذشته خود با درصدی افزایش واردات انجام دهد. به این ترتیب دیگر شاهد افزایش ناگهانی تقاضای واردات در حوزههای مشخص نخواهیم بود.
از سالهای قبل تا امروز عموماً شاهد اعمال بررسی سیستمی سابقه واردات در رویههای تجاری کشور بودیم. با این حال در حدود دو سال اخیر شاهد عدم اعمال بررسی سیستمی سابقه واردات در خصوص یک رویه وارداتی انحصاری بودیم. رویهای که با نام واردات از محل صادرات خود شناخته میشود، قرار بود امتیازی برای تشویق به صادرات باشد. با این وجود در عمل شاهد شکلگیری یک بازار انحصاری برای واردات کالاهای خاصی مانند تلفنهای همراه بالای ۶۰۰ دلار که عمده آن نیز آیفون است، هستیم.
طی حدود دو سال اخیر بارها نسبت به تبعات منفی رویه واردات از محل صادرات خود هشدار داده شد حتی پیشنهاد اعمال بررسی سیستمی سابقه واردات در گذشته مطرح شد. اما با وجود تمامی هشدارها رویه واردات از محل صادرات خود مانند گذشته به کار خود ادامه داد و به این ترتیب مشکلاتی که در این رویه وجود داشت تشدید و تعمیق شد. یکی از نمونههای این چالش ورودی افرادی به حوزه واردات آیفون بود که تا پیش از آن تجربهای در این حوزه تخصصی نداشتند.
نتیجه آن شد که به گواه گزارش کارشناسی سازمان توسعه تجارت، شاهد واردات موبایلهای رفرش و ریپک شده به داخل کشور بودیم. گوشیهایی که در نهایت به عنوان کالای نو به مردم فروخته میشد. این اتفاق نه تنها منجر به زیان مصرفکننده نهایی میشود بلکه به منابع ارزی محدود کشور نیز زیان وارد میکند.
ابهامات درباره یک اقدام شبه انحصاری
لازم به ذکر است، با وجود همه مشکلاتی که در رویه واردات از محل صادرات خود وجود داشت، طی سالهای اخیر شاهد اصلاحات اساسی در این رویه نبودیم اما ناگهان در روزهایی که وزیر جدید صمت به تازگی کار خود را آغاز کرده است، شاهد اعمال بررسی سیستمی سابقه واردات برای واردات کالا از محل صادرات خود در سامانه جامع تجارت هستیم.
این اقدام شائبههای زیادی را ایجاد میکند چرا که این تصمیم به نوعی پس از دقیقه ۹۰ و بعد از تغییر وزیر گرفته شده است. این سوال وجود دارد که چرا در دو سال قبل که نیاز بود این رویه کنترل شود چنین اقدامی صورت نگرفت؟
در ادامه تصویر یک نمونه ثبت سفارش تلفن همراه با مدل تامین ارز از محل صادرات خود دیده میشود که در آن بررسی سیستمی سابقه واردات نیز لحاظ شده است: