صندوق‌های طلا بالاتر از شاخص 

به گزارش صدای بورس، نگاهی به روند تغییرات بازار طلا و ارز از روز انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رییس جمهور کشور نشان می‌دهد با وجود روندهای کاهشی که در دوره ای بر بازارها حاکم شده بود، اما در حال حاضر این معکوس خنثی شده است.

در این مدت قیمت هر دلار آمریکا در همان محدوده ۶۰ هزار تومانی قرار گرفته است که دلیل آن نیز رشد قیمت‌ها بعد از شهادت اسماعیل هنیه و تنش‌های بازار در نتیجه احتمال انتقام گیری جمهوری اسلامی و حمله به اسراییل است که باعث شد قیمت دلار بیش از هزار و ۵۰۰ تومان افزایش را تجربه کند. این موضوع در بازار طلا نیز مشهود است؛ در این مدت قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار با ۹ درصد افزایش روبه رو شده است. سکه امامی نیز ۸.۳۴ درصد رشد کرده و این در حالی است که نیم سکه ۰.۷ درصد و ربع سکه ۰.۵ درصد افت را تجربه کرده‌اند.
این مساله علاوه بر بازار فیزیکی طلا و سکه در صندوق‌های مبتنی بر طلا در بورس نیز اثر مشابهی بر جای گذاشته است بطوری که اکثر صندوق‌های فعال در بورس با رشد قیمت روبه رو شده اند و در این میان بیشترین رشد قیمت را صندوق طلای عیار مفید با ۹.۳۲ درصد از آن خود کرده است. صندوق طلای آلتون نیز با ۰.۴ درصد رشد کمترین میزان رشد قیمت را به دست آورده است و صندوق‌های دیگر مطابق نمودار همراه تغییرات قیمتی مثبتی را در این مدت تجربه کرده اند. نکته قابل توجه آن که رشد ارزش تقریبا همه صندوق‌های طلا و سکه در بورس از رشد شاخص کل بورس در این مدت (نیم درصد) بالاتر است که این موضوع از سرمایه‌گذاری به صرفه در این صندوق‌ها در مقایسه با کل بازار حکایت دارد.

عوامل موثر بر طلای فیزیکی و صندوق‌ها
در این بین عوامل متعددی روی بازارهای طلا اعم از بازارهای جهانی و داخلی اثر گذاشته است؛ از جنگ اوکراین و روسیه گرفته تا تنش‌های خاورمیانه و سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا و اروپا که همگی اونس جهانی را تحت الشعاع خود قرار داده است.
کارشناسان جهانی می‌گویند شرایط عدم اطمینان در جهان روند رو به رشدی را پشت سر می‌گذارد و این مساله باعث شده سرمایه‌گذاران به دنبال جایگزینی سرمایه‌های امن باشند و همین موضوع باعث رشد تقاضا برای فلزات گرانبها از جمله طلا شده است.
از سمت دیگر بانک‌های مرکزی به ویژه در بازارهای نوظهور و آسیا، به دلیل ریسک‌های ناشی از تسویه دلار و تحریم‌های احتمالی، به طلا به عنوان گزینه‌ای امن نگاه می‌کنند که چین یکی از کشورهایی است که با افزایش چشمگیر ذخایر طلای خود، توجه همگان را به خود جلب کرده است. بر اساس گزارش شورای جهانی طلا در می‌۲۰۲۴، ذخایر رسمی طلای چین به حدود ۲۳۰۰ تن رسیده است، که این مقدار حدود ۲۰ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۲ را نشان می‌دهد.
علاوه بر دو عامل فوق، انتظار می‌رود کاهش نرخ بهره جهانی در ماه‌های آینده نیز به افزایش تقاضای طلا کمک کند. کاهش اخیر در تورم ایالات متحده و ضعف در بازار کار این کشور، منجر به پیش‌بینی‌هایی مبنی بر آغاز چرخه کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو شده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، فدرال رزرو ممکن است در جلسات کمیته بازار آزاد فدرال در سپتامبر و دسامبر ۲۰۲۴، نرخ بهره را به میزان ۲۵ واحد کاهش دهد. گفتنی است کاهش نرخ بهره و بازده اوراق قرضه، خرید طلا و محصولات مرتبط را برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر می‌کند.
در بازار داخل نیز عوامل متعددی بازار ارز و طلا و بالطبع صندوق‌های مرتبط با طلا و سکه را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. در درجه اول با تغییر دولت و پیش بینی‌های ناشی از تغییر سیاست‌های اقتصادی در کشور که ریل پولی و مالی و بودجه ای کشور را تغییر خواهد داد، باعث شده بسیاری از بازارها دست به عصا حرکت کنند.
همتی، وزیر جدید اقتصاد و دارایی برنامه‌های متعددی برای بازارها اعلام کرده که بررسی آثار و نتایج این سیاست‌ها بر بازارهای ارز و طلا چندان سخت نیست، با این حال در این گزارش مجال بررسی این سیاست‌ها وجود ندارد و به اختصار باید گفت سیاست‌های دولت در حوزه مهار کسری بودجه و تورم به معنای سیاست‌های انقباضی دولت قبل خواهد بود که البته با رفع ناترازی‌های بانکی و یکسان سازی نرخ ارز می‌تواند تقاضای کاذب را برای بازارهای مختلف و سفته بازی دلار و طلا کاهش دهد.
همتی در بیان سیاست‌های خود به یکسان سازی نرخ ارز اشاره کرده و این مساله قیمت دلار را با کاهش روبه رو خواهد کرد و می‌تواند بازار طلا و سکه را نیز کاهشی کند. از سوی دیگر کاهش سفته بازی در بازارهای دیگر از جمله خودرو و مسکن آغاز شده و در حوزه مواد اولیه کالاهای تولیدی نیز شواهد موجود نشان می‌دهند رکود در سمت تقاضا تقویت شده است و همه این موارد نشان می‌دهند تورم انتظاری در بازارها کاهشی است و در نتیجه بخش مهمی از تقاضای کاذب در بازارها خنثی شده و خواهد شد.

فرصت‌های صندوق طلا برای سرمایه‌گذاری
با این حال صندوق‌های طلا از فرصت‌های بهتری برای رشد برخوردارند. دلیل این امر نیز برنامه ریزی‌های دولت در حوزه بازار سرمایه است. همتی در این باره معتقد است مهم‌ترین محل، نگاه سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه و بورس است که در این بازار نا اطمینانی ایجاد شده است و یکی از مهم‌ترین اهداف ما این است که اطمینان را به بورس برگردانیم و این امر نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات است. وزیر اقتصاد با اشاره به جلوگیری از تصمیماتی که اثر منفی بر سرمایه‌گذاری مردم در بازار بورس می‌گذارد، گفت: اگر تصمیماتی گرفته شود که تصمیمات میان مدت سرمایه‌گذاران در بورس را تحت تاثیر قرار دهد، حتما با آن مخالفت خواهم کرد. ما باید این اطمینان را بازگردانیم؛ چراکه اگر این اطمینان بازنگردد، رشد اقتصادی ۸ درصدی معنا نخواهد داشت و ما نمی‌توانیم تامین مالی همه چیز را از طریق بازار پول انجام دهیم.
این بدان معناست که فرصت‌های مبتنی بر طلا و سکه در بورس می‌تواند به عنوان بخشی از فرصت سرمایه‌گذاری امن تلقی گردد و بررسی روند حرکت این صندوق‌ها از نوسانات منطقی و معقول حاکم بر این صندوق‌ها حکایت دارد. کارشناسان در این زمینه معتقدند برنامه وزیر اقتصاد مبنی بر کاهش تعداد نرخ ارز می‌تواند خبر خوبی برای بازار سرمایه باشد و اجرای این ایده در بلندمدت بر روند بازار سهام و فعالیت شرکت‌ها اثر مثبت خواهد داشت. این مساله روی فعالیت‌های سفته بازی در بازارهای کالایی و مالی اثرات منفی بر جای می‌گذارد و باعث هدایت سرمایه‌ها به بازار سرمایه می‌شود.
با تمام این احوال مذاکرات ایران با غرب و رفع مشکل FATF و جنگ ایران و رژیم اشغالگر قدس در منطقه خاورمیانه توسط حماس و گروه‌های نیابتی ایران موضوعاتی هستند که بازارهای مختلف را در کنترل خود دارند و باید منتظر ماند و دید اولا توافق حماس و اسراییل که شرایط نوسانی را طی می‌کند به کجا می‌رسد و پس از آن ایران چه اقدامی در پیش خواهد گرفت.

• حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامه‌نـگار

• شماره ۵۵۶ هفته نامه اطلاعات بورس