به گزارش صدای بورس، مشاور سرمایه‌گذاری، موضوعی حیاتی در دنیای مالی امروز است و نقش مهمی در کمک و راهنمایی به اشخاص و سازمان‌ها برای گرفتن تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه و تاثیرگذار ایفا می‌کند. مشاوران سرمایه‌گذاری با دارا بودن تخصص در زمینه‌هایی مانند بازارهای مالی، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک و برنامه ریزی مالی، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا به اهداف مالی خود برسند. مشاور سرمایه‌گذاری به خدمات یا فرایند کلی مشاوره در زمینه سرمایه‌گذاری اشاره دارد. مشاور سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل خدمات ارائه شده توسط یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری باشد. مشاور سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از خدمات باشد؛ از جمله برنامه‌ریزی مالی، مدیریت دارایی، تحلیل بازار و راهنمایی در مورد ساختار پرتفولیو. این نوع مشاوره بیشتر بر روی ارائه راهنمایی‌های کلی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری متمرکز است.
در گفت‌وگو با علیرضا پاکدین، مدیر عامل مشاور سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین به بررسی مشاور سرمایه‌گذاری، خدمات و چالش‌های آن و... پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
* به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، مهمترین چالش‌های شما تا به امروز چه بوده است؟
شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری یک شخصیت حقوقی‌اند که به سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش اوراق بهادار در بازار سرمایه مشاوره می‌دهند. در واقع این شرکت‌ها به سرمایه‌گذار کمک می‌کنند تا متناسب با سطح ریسک‌پذیری، بازدهی مناسبی از بازار سرمایه را انتخاب کنند. یادآور می‌شود مجوز این بخش از فعالیت صرفاً توسط نهاد ناظر بازار سرمایه اعطا می‌شود و فعالیت سایر شخصیت‌های حقیقی و نهادهای بدون مجوز در حوزه مشاور سرمایه‌گذاری فاقد وجاهت قانونی است. به عبارت دیگر مهمترین چالش این بخش از فعالیت شامل فعالیت‌های غیرقانونی برخی در بازار سرمایه و عدم توسعه شناخت سرمایه‌گذاران از نوع فعالیت و عدم رغبت سرمایه‌گذاران به مراجعه و دریافت مشاوره به دلایل متعدد در حوزه اجتماعی است.
* علاوه بر خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری، چه خدماتی ارائه می‌کنید. در این باره بیشتر توضیح دهید.
شرکت مشاور سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین به عنوان یکی از نهادهای مالی با سابقه در بازار سرمایه، هسته مرکزی کسب و کار را ارائه گزارش‌های ارزشیابی سهام تعریف کرده است. این شرکت همواره به عنوان پیشگام در تعداد گزارش‌های صادره ارزشیابی سهام مطرح است. همچنین از زمان تاسیس شرکت تاکنون در بخش تهیه گزارش‌های مطالعات اقتصادی و فنی فعالیت شده است. با توجه به فعالیت در بخش مطالعات اقتصادی و فنی و تهیه انبوهی از گزارش‌ها در صنایع متنوع در کشور به عنوان مرجعی از داده‌های پردازش شده تبدیل شده است. بسیاری از پروژه‌های کشور به دلایل زیادی با انحراف و وقفه زمانی، ریالی و مقررات مواجه است. یکی از فعالیت‌های ما ممیزی پروژه‌ها در صنایع مختلف است. تاکنون بسیاری از ابرپروژه‌های کشور توسط دیدگاهان نوین ممیزی شد و نتایج قابل بهبود جهت کاهش انحراف احصا شد. دیدگاهان نوین در راستای ماموریت تعریف شده و به منظور توسعه بخش‌های بازار سرمایه در مدیریت صندوق‌ها نسبت به شاکله بازار متفاوت عمل کرد. به عنوان مثال بیشتر شرکت‌هایی که مجوز سبدگردانی را دارند به تاسیس صندوق‌های با درآمد ثابت یا سهامی اقدام می‌کنند. بنا به ماموریت دیدگاهان نوین مدیریت صندوق‌های کالایی زعفران، جسورانه و صندوق در صندوق را برعهده داشت.
* وضعیت مشاور سرمایه‌گذاری کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید و چالش‌های اصلی این صنعت را چه می‌دانید؟
به نظر می‌رسد ذهنیت افرادی که ۱۵ سال قبل به تاسیس شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری می‌اندیشیدند با الان متفاوت است. اینکه این شرکت‌ها صرفاً به ارائه مشاور در خرید و فروش سهام اقدام کنند در وظایف حداقلی این شرکت‌ها تعریف می‌شود. سرمایه‌گذاری به عنوان یک اصطلاح کلی دارای ابعاد متنوعی است که شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری می‌توانند علاوه بر فعالیت‌های موجود در ارائه خدمات مشاوره مالیاتی، بیمه، گمرک، صنعت و... تعریف کرد. از آنجا که سرمایه‌گذاری صرفاً به بازار سرمایه معطوف نمی‌شود، بنا بر این توسعه فعالیت‌های این نوع از شرکت‌ها توسط اعضای اتاق فکر نهاد ناظر قابل تامل بوده و نیاز به تجدید نظر در اسناد سال‌های قبل است.
* رقابت مفهومی است که در بستر ارائه خدمات بهتر، ارزان‌تر و باکیفیت‌تر تعریف می‌شود. به نظر شما رقابت بین شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری چگونه است؟
تعدادی از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری به واسطه داشتن سایر مجوزها، استفاده از مجوز مشاور سرمایه‌گذاری را کسب و کار اصلی نمی‌دانند. به طور مثال علاقه مند به استفاده از مجوز سبد و تمرکز بر مدیریت صندوق‌ها هستند. بنابراین ممکن است بسیاری از این شرکت‌ها تمایلی به فعالیت در ارائه خدمات مشاور سرمایه‌گذاری نداشته باشند. با این حال بسیاری از شرکت‌هایی که تمرکز در ارائه خدمات مشاور سرمایه‌گذاری دارند خدمات حرفه‌ای را با رعایت کیفیت به کارفرما ارائه می‌دهند و همواره اصول حرفه‌ای در صنعت رعایت شده است. لازم به ذکر است دیدگاهان نوین به عنوان فعال‌ترین نهاد مالی در بخش ارزشیابی اوراق بهادار در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۳۲۲ گزارش ارزشیابی صادر کرده است و در سال اخیر نیز این آمار به ۴۲۰ گزارش رسیده و پیشگامی خود را در کشور حفظ کرده است. تمرکز بر فعالیت‌های آتی شرکت نیز براساس ماموریت ابلاغی پیگیری خواهد شد.
* پیش‌بینی شما از وضعیت مشاور سرمایه‌گذاری در آینده نزدیک چیست؟
اگرچه از حضور گسترده سرمایه‌گذاران حقیقی در بازار سرمایه نسبت به گذشته باید خشنود بود اما رعایت سطح دسترسی معاملاتی این افراد باید مطابق استانداردهای جهانی که مبتنی بر منطق بازار است در نظر گرفته شود. برخی سرمایه‌گذاران حقیقی به دلیل نداشتن شناخت مناسب و تحلیل درست از شرایط بازار اقدام به معاملات هیجانی می‌کنند. در حالی که اگر حجم این معاملات از سطحی فراتر رود سبب خدشه بر ثبات مالی بازار خواهد شد. در بورس‌های بزرگ و پیشرفته، شاهد هستیم که سطح دسترسی معاملات برای سرمایه‌گذاران متفاوت است و این موضوع در کشور می‌تواند اجرایی شود. یک سرمایه‌گذار مبتدی در گام نخست سطح دسترسی در خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها با درآمد ثابت را دارد و پس از اخذ تجربه و آموزش‌های مورد نیاز در فرایند مشخص می‌تواند نسبت به سرمایه‌گذاری در دیگر ابزارهای مالی مانند سهام اقدام کند. در این مسیر استفاده از خدمات شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نیز هموارتر است. به عبارت دیگر لزوم استفاده سرمایه‌گذاران از خدمات شرکت‌های مشاور امکان دسترسی به سطح بعدی سرمایه‌گذاری را ایجاد می‌کند. چنین مقرراتی سبب می‌شود علاوه بر توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه، با رفتارهای حرفه‌ای در بازار مواجه شویم. در ادامه فرایند، همچنین امکان حذف حجم مبنا و دامنه نوسان هم وجود خواهد داشت.
* با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی موجود، پیش‌بینی شما از آینده بازار سرمایه چیست؟
ریسک سیستماتیک همواره بر تمامی بازارهای مالی تاثیرگذار است. با توجه به تغییر دولت و به تبع آن تفاوت در رویکرد قوه مجریه سطح ریسک سیستماتیک متفاوت خواهد بود. بنابراین به نظر می‌رسد قبل از ارائه پیش‌بینی از آینده بازار سرمایه، نیاز به رصد رویکرد و اقدامات دولتمردان جدید خواهیم داشت. در صورتی‌که بخواهیم توضیح بیشتری ارائه دهیم باید بگوییم وجود ابهام در خصوص سیاست‌های اقتصادی دولت در ذهن فعالان بازار سرمایه متصور است. با وجود خوش‌بینی ایجاد شده نسبت به اظهار نظرهای مشاوران اقتصادی دولت، بازار در انتظار تعیین کارشناسان اقتصادی و اعلام رسمی برنامه‌هاست. به عبارت دیگر در این مرحله بازار در بسیاری از نمادها وارد فاز احتیاط شده است. از سوی دیگر، همراهی و تغییر رویکرد بانک مرکزی در هفته‌های اخیر در راستای سیاست انبساطی و تزریق پول از طریق بازار سرمایه را نیز می‌توان اقدامی مثبت برای ایجاد اعتماد قلمداد کرد. همواره بین نرخ بهره با سرمایه‌گذاری رابطه معکوس وجود دارد. تغییرات نرخ بهره در محیط کسب و کار توسط فعالان اقتصادی رصد می‌شود. نرخ مزبور در هفته‌های اخیر با کاهش در بازار مواجه است. ادامه این روند نوید مثبت در بهبود محیط کسب و کار و سرمایه‌گذاری دارد. در بخش بازارهای موازی نیز عملکرد ماهانه بازار مسکن نیز حاکی از رشد ضعیف قیمت‌ها در مقایسه با سایر بازارهاست. در بررسی تغییرات نرخ ارز باید به این نکته اشاره شود که نرخ دلار آزاد به دلیل تعدیل انتظارات تمایل چندانی به رشد ندارد. سیاست کاهش تعدد نرخ ارز در این بخش قابل تامل است. ولی در صورتی‌که صرفاً تعدیل انتظارات را درنظر بگیریم تورم روند نزولی داشته و تورم تولید کننده به زیر ۳۰ درصد کاهش یافته که این اتفاق می‌تواند متغیر پیشرو برای کاهش تورم مصرف کننده در ماه‌های پیشرو باشد. با این حال برآیند این موضوع با کاهش تعدد نرخ ارز در کشور و تاثیر آن بر قیمت‌های مصرف کننده قابل پیش‌بینی نیست. ولی رویکرد تک نرخی شدن ارز، می‌تواند به جذابیت گروه‌های صادرات محور کمک کند.
* روند بازار سرمایه در سال جاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دو اتفاق خوب در سال جاری محقق شد و هنوز تاثیر آن بر قیمت منعکس نشده است. اصلاح قانون بودجه در خصوص مالیات بر صندوق‌ها سبب حذف ریسک آن از بازار شد. به نظر می‌رسد قبل از تبیین لایحه بودجه دولت‌ها باید نگاه کارشناسان خبره را در محتوا دخیل کنند. برخی مفاد در لایحه می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را بر ثروت و اعتماد سرمایه‌گذاران ایجاد کند. همچنین اصلاح محتوا نیز سبب اتلاف وقت و انرژی خواهد شد. به صورت مشابه پیگیری و اصلاح آیین‌نامه قیمت‌گذاری خوراک و محصولات نفتی دومین اتفاق مثبت بود. سال گذشته این موضوع بر کلیت بازار و به خصوص گروه پالایشی اثر نامطلوبی داشت و با پیگیری‌های انجام شده این موضوع اصلاح و سبب بهبود سودآوری گروه پالایشی شد. به نظر می‌رسد هنوز تاثیر اصلاح مقررات یادشده نتوانسته بر تاثیر وضع مقررات اولیه غلبه کند. این موضوع نمایانگر ریسک قوانین و مقررات در سرفصل ریسک‌های سیستماتیک بازار است و اهمیت در وضع مقررات و محتوای آن در کنار ثبات در تبیین است. در تبیین مقررات تعیین درست حدود و ثغور و جامع الاطراف بودن مقررات با اهمیت است و اثر آن سبب کاهش ریسک سیستماتیک و ایجاد اعتماد در سرمایه‌گذاران خواهد شد. با فرض ثابت بودن متغیرها و ادامه روند گذشته، امروز بازار سرمایه در موقعیت سرمایه‌گذاری مناسبی قرار دارد. امیدواریم با تغییر رویکرد سازمان و حمایت نهادهای مالی محیط سرمایه‌گذاری برای فعالان جذابتر نیز شود.
* با تغییر روند بازار دوباره شاهد خروج پول حقیقی از بورس هستیم. به نظر شما چه استراتژی باید در پیش گرفت تا تجربه تلخ ۹۹ تکرار نشود؟
در صورتی‌که اعتبار در بازار پول دچار خدشه شود نهاد ناظر در این بازار به‌واسطه ابزارهای نظارتی و پولی اقدام به ایجاد بازسازی اعتبار نهادهای اعتباری می‌کند و در کوتاه مدت این آسیب قابل ترمیم است. این سناریو برای بازار سرمایه بسیار تراژدی است. چرا که اعتبار بازار سرمایه به پشتوانه اعتبار مردم یا سرمایه‌گذاران است. هرگونه خدشه در اعتبار سرمایه‌گذاران در کوتاه‌مدت ترمیم نمی‌شود. فعالان در بازار سرمایه نسبت به هر خبر یا اتفاقی واکنشی هیجانی نشان می‌دهند و این اتفاق طبیعی است. همانطور که پیشتر نیز اشاره شد سطح بندی سرمایه‌گذاران می‌تواند به کاهش ریسک سرایت مالی در تکانه‌های اقتصادی منجر شده و به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران بینجامد. همچنین در صورت بروز یک بحران مالی، اجرای این طرح سبب کاهش هزینه‌های اجتماعی و سیاسی در کنار متغیرهای اقتصادی خواهد شد.
* سهم شما از بازار متولی گری چقدر است؟ چرا سهم کمی از بازار دارید؟ علت چیست؟ به جای آن وارد کدام حوزه شده اید؟
طبق مقررات ابلاغی شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری که مدیر صندوق هستند به دلیل تضاد منافع امکان متولی شدن در صندوق‌های سرمایه‌گذاری را ندارند. شرکت مشاور سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین نیز بواسطه مدیریت صندوق امکان حضور در بازار متولی‌گری را ندارد.
* دررابطه با صندوق‌های زعفران توضیح دهید که در چه مرحله‌ای است؟
از سال ۱۴۰۰ شرکت مشاور سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین به عنوان رکن مدیر صندوق انتخاب شده است. از زمان تصدی مدیریت این شرکت حمایت از کشاورزان زعفران کار و توسعه ابزارهای مالی در بخش کشاورزی با تمرکز بر مناطق شمال شرق کشور در کنار توسعه کسب و کار و سودآوری صندوق از جمله اهداف رکن مدیر بوده است. در این راستا با برقراری ارتباط با زنجیره زعفران از کشاورزان و کارگران این بخش تا صادرکنندگان، سیاست‌های صندوق تشریح گردید. این صندوق ضمن رصد شرایط حاکم بر کشت، انبار و صادرات این کالای استراتژیک توانست موقعیت‌های معاملاتی صندوق را تعریف کند. آینده نگری در محصولات کشاورزی از پیچیدگی فراوانی برخوردار است. علاوه بر تغییرات آب و هوایی و ظرفیت زیرکشت، تغییرات انبارهای زعفران، صادرات و... بر چالش مدلسازی این کالا می‌افزاید. در این بخش استفاده از مشاوران خبره در زعفران و تحلیلگران بازار محصولات کشاورزی کمک کننده بود و پیش بینی صحیحی از آینده این کالا ارائه شد. در سال ۱۴۰۱ نیز با طراحی سیستم معاملاتی و انتخاب زمان مناسب معاملاتی توانستیم در بین صندوق‌های کالاهای کشاورزی پذیرفته شده در بازار بهترین عملکرد را داشته باشیم و در سال ۱۴۰۲ نیز از لحاظ بازده در بین انبوهی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، مختلط، با درآمد ثابت و پذیرفته شده در بورس کالا رتبه دوم را با بازده بیش از ۷۰ درصد در یک‌سال کسب کنیم. در دوره فعالیت صندوق با توجه به تلاش‌های انجام گرفته جهت مدیریت قیمت زعفران، وضعیت معیشت و شناخت بازار کشاورزان بهبود یافته و در بخش‌های روستایی تعاونی‌های صادراتی کشاورزان ایجاد شده و نقش کشاورزان در زنجیره این کالا پررنگ‌تر شده است. در راستای اهداف تعیین شده، مدیر صندوق نیز تصدی امور این صندوق را با تقریباً بهای تمام شده اداره کرده و نقش تعیین قیمت زعفران را به عنوان یک مأموریت محوری ترسیم کرد.
* سرمایه‌گذاری جسورانه ستاره برتر با چه چالش‌هایی روبه رو است؟
سرمایه‌گذاری جسورانه ستاره برتر اولین صندوق فین‌تک بازار سرمایه است. در این صندوق به دلیل پیشگام بودن از لحاظ قدمت با چالش‌های مقرراتی در اسناد بالادستی مواجه بودیم که با مقایسه این موضوع با سایر صندوق‌های جسورانه این تفاوت مشهود است. با این حال پس از بررسی و توافق موسسان، پرتفوی مناسبی در صندوق طراحی شد که تاکنون شاخص‌های معیاری را کسب کرده‌اند و در وضعیت مناسبی قراردارند که شامل: استارت آپ شاکیلید با ارائه خدمات امضای دیجیتال و احراز هویت، استارت آپ مدریک به ارائه خدمات استودیو بازی سازی و استارت آپ نسیبا به ارائه خدمات بانکداری خرد است.
-
ساره صابری - خبرنگار
-
شماره ۵۵۶ هفته نامه اطلاعات بورس