به گزارش صدای بورس ، عرضه‌های اولیه (IPO) مساله مهم و جذابی در بازار سرمایه است که هم برای شرکت عرضه کننده و هم خریداران بسیار مورد توجه است. یکــی از مهمترین مزایای عرضه اولیه برای شرکت‌ها، تأمین سرمایه برای راه اندازی کسب‌وکار جدید یا توسعه و رشد یک کسب‌وکار قدیمی است. عرضــه اولیه به دلیل ارزشگذاری ســهم با قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن، باعث ایجاد تقاضای زیادی برای خرید از جانب سرمایه‌گذاران می‌شود.
مقایسه بازدهی عرضه‌های اولیه با شاخص
از ۲۶ نمادی که در سال ۱۳۹۹ عرضه شد تنها ۵ نماد بازدهی منفی از -۲ تا -۳۶ داشته‌اند و ۲۱ نماد بعدی بازدهی‌های مثبت از ۶ تا ۱۲۷۰ درصد سود نسیب سهامداران خود کرده‌اند. این درحالی است که بازدهی شاخص از ابتدای ۹۹ تا الان نهایتا ۲۵۵ درصد رشد داشته است. سال ۱۴۰۰ نیز ۱۷ نماد عرضه شد که از این میان ۳ نماد بازدهی منفی از -۲۵ تا -۴۸ درصد داشته و ۱۴ نماد بازدهی مثبت از ۴۵ تا ۲۸۰ درصد کسب کرده‌اند. بازدهی شاخص کل نیز از این سال تا کنون بین ۳۸ تا ۹۰ درصد بوده است. از ۲۰ نماد عرضه شده در سال ۱۴۰۱ هم ۲ نماد منفی و ۱۸ نماد مثبت بوده‌اند که بین ۲ تا ۲۶۲ درصد بازدهی داشته‌اند و بازدهی شاخص کل نیز از این سال تا کنون ۷ تا ۴۹ درصد بازدهی داشته است. در سال ۱۴۰۲ نیز ۲۰ نماد عرضه اولیه شد که ۶ نماد بازدهی منفی از -۲ تا -۳۰ درصد داشته و ۱۴ نماد بازدهی مثبت تا ۱۸۵ درصد نسیب سهامداران خود کرده است. در نهایت بررسی عرضه‌های اولیه سال ۱۴۰۳ نیز نشان می‌دهد تا کنون ۴ نماد از ۱۵ نمادی که قرار بود IPO شود، عرضه اولیه شده است که بازدهی مثبت ۱۶ تا ۷۱ درصد را تا کنون برای سهامداران خود به ارمغان آورده‌اند. این درحالی است که بازدهی شاخص کل نیز در سال جاری چندان تغییری نداشته و حتی نسبت به ماه‌های قبل اندکی ریزش داشته است. به این ترتیب از سال ۹۹ تا امروز ۸۷ نماد IPO شده است که از این میان ۱۶ نماد یعنی ۱۸ درصد بازدهی منفی و ۷۱ نماد یعنی ۸۲ درصد نمادها بازدهی مثبتی داشته‌اند که از این میان بازدهی، ۲۵ نماد بالای ۱۰۰ درصد بود. یعنی به طور کل حدود ۲۹ درصد عرضه‌ها بازدهی بیش از ۱۰۰ درصد نسیب سهامداران حقیقی و حقوقی خود کرده‌اند.
تداوم لغو عرضه‌های اولیه
یکی از نکات مهم در بحث IPO ها مساله دستور لغو عرضه‌های اولیه در اواخر سال گذشته بود که همچنان نیز ادامه دارد. مسئولان عرضه‌های اولیه در این شرایط را نامناسب دانسته و با استناد به اینکه این مهم عاملی برای خروج پول بیشتر از بازار سرمایه است اصرار به توقف عرضه‌های اولیه داشتند و این دستور تا این لحظه در حال اجراست و به جز نمادهایی که قبلا تایید شده‌اند نماد جدید اجازه IPO شدن ندارد.
وضعیت IPOهای جهانی
آمارهای جهانی نشان می‌دهد عرضه‌های اولیه سهام نسبت به سال گذشته در تعداد و درآمد افت داشته است، اما وضعیت IPO ها در سه ماه سوم ۲۰۲۴ بهتر از ۶ ماه ابتدایی سال است. در سه ماه نخست سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه ۲۰۲۳، تعداد عرضه‌های اولیه سهام ۱۴ درصد کاهش داشته و به ۳۱۰ مورد رسیده است همچنین درآمد حاصل از این عرضه‌ها هم ۳۵ درصد افت داشته و به ۲۴.۹ میلیارد دلار رسیده است. بررسی فعالیت بازار جهانی IPO از ابتدای ۲۰۲۲ تا پایان نهمین ماه ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که بیشترین تعداد عرضه‌های اولیه سهام با ۳۹۷ مورد مربوط به سه ماه پایانی ۲۰۲۲ بوده و کمترین تعداد با ۲۷۹ مورد مربوط به سه ماه دوم ۲۰۲۴ بوده است. بیشترین ارزش عرضه‌های اولیه به میزان ۵۴.۶ میلیارد دلار در سه ماه نخست ۲۰۲۲ ثبت شده و کمترین درآمد حاصل از عرضه‌ها به میزان ۲۲.۱ میلیارد دلار مربوط به سه ماه نخست ۲۰۲۳ بوده است. از ابتدای سال جاری تاکنون، شاهد IPO های بزرگتری نسبت به سال گذشته بودیم. در این مدت منطقه آمریکا پیشتاز بزرگترین عرضه‌های اولیه سهام بوده است. این عرضه‌های اولیه مربوط به لیست شدن شرکت‌های داخلی و خارجی بوده است.
-
محمدرضا شاهوردیلو - خبرنگار
- شماره ۵۶۰ هفته نامه اطلاعات بورس