به گزارش صدای بورس، بازار مالی و مشتقه به همراه گواهی سپرده ها در هفته‌ی گذشته بیش از ۳۰ درصد ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. در این بین بازار فیزیکی با ثبت معاملات به ارزش ۴۱۲،۴۵۰،۹۳۴ میلیون ریال بیشترین ارزش معاملات را داشت؛ بازار مالی با معاملاتی به ارزش ۱۳۴،۹۵۰،۶۵۵ و بازار گواهی سپرده با معاملات ۴۲،۹۵۸،۷۸۹ میلیون ریالی در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند.
بررسی معاملات هفتگی بازار مشتقه بورس کالای ایران نشان می دهد حدود ۱۱۵ هزار قرارداد آتی به ارزش بیش از ۱ همت و ۴۱۷ هزار قرارداد اختیار معامله به ارزش تقریبا ۴.۶ میلیارد تومان در هفته سوم آذر منعقد شد .همچنین در هفته ی گذشته ۲،۷۳۲ میلیون واحد صندوق کالایی و طلایی به ارزش ۱۱.۸ همت دست به دست شد.
زعفران به عنوان کالایی که در چند وقت اخیر بیشترین ارزش معاملات را در بازار مشتقه به خود اختصاص می دهد؛ شاهد معامله ۳میلیون و ۳۳۹ هزار گواهی سپرده زعفران به ارزش ۲،۸۰۴،۱۹۲ میلیون ریال و ۱۸۱ میلیون واحد صندوق های مبتنی بر زعفران(سحرخیز و نهال) به ارزش ۶،۱۰۶،۹۰۷ میلیون ریال و ۶۹ هزار قرارداد آتی زعفران در سه سررسید دی و اسفند۱۴۰۳و اردیبهشت۱۴۰۴ به ارزش ۶،۲۰۳،۳۴۳ میلیون ریال بود. ارزش معاملات قرارداد های آتی زعفران نگین تقریبا ۲ برابر ارزش گواهی زعفران نگین بود. شایان ذکر است حجم معاملات هفته گذشته قرارداد های آتی زعفران نگین در بازار مشتقه تقریبا معادل ۷ تن زعفران نگین بود. نکته ی ویژه در معاملات زعفران، شروع حرکات صعودی صندوق های زعفرانی بود.
اما مهمترین اتفاق هفته گذشته در بازار مالی و مشتقه راه اندازی معاملات شمش نقره بود. لحظه شماری به سر رسید و معاملات نقره از سه شنبه ۲۰ آذر در بازار مالی و مشتقه کالایی آغاز شد. اولین معامله نقره در بازار آتی برای سررسید اسفند ۱۴۰۳ با قیمت ۹۷۹،۹۹۰ ریال انجام شد و در ادامه در ساعت ۱۲ اولین معامله گواهی سپرده شمش نقره ۸۸۰،۵۰۰ ریال قیمت گذاری شد. قیمتی که به گمان بعضی افراد برای بازار آتی گران بود، اما با درنظر گفتن کارمزد به شدت پایین معاملات آتی، سررسید قراراداد که برای سه ماه آبنده است و تک نماد بودن آن در ابتدا، زیاد هم غیر منطقی و دور از ذهن نبود.
قیمت نقره در سال‌های ابتدایی قرن جاری در محدوده ۵ تا ۱۰ دلار به ازای هر اونس بوده است که در سال ۲۰۰۷ و با وقوع بحران مالی در ایالات متحده و سایر کشورهای غربی، همانند طلا، قیمت نقره نیز افزایش می یابد؛ بطوریکه پس از بحران مذکور در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به سقف تاریخی ۴۹ دلار نیز می‌رسد که پس از آن به محدوده ۱۵ دلار به ازای هر اونس کاهش می‌یابد، که دلیل اصلی این نوسانات سیاست‌های فدرال رزرو آمریکا بوده است.
رابطه تاریخی نزدیک قیمت طلا و نقره مدیون این موضوع است که این فلزات گرانبها در مرکز تقریبا تمام سیستم‌های پولی ماقبل مدرن، به عنوان وسیله مبادله و نیز وسیله حفظ ذخیره ارزش، قرار داشته‌اند. ویژگی‌های این دو فلز و کمیابی آنها در نتیجه ارزش ذاتی بالای آنها سبب شده است که دارایی جذابی برای سرمایه‌گذاران در سراسر جهان باشند. طبق آمار نسبت نقره در برابر طلا از گذشته دور تا به امروز نشان دهنده ی ارزش تقریبا ده تا پانزده برابری طلا به نقره بوده ولی در حال حاضر حدودا هر اونس طلا معادل ۹۰ انس نقره است.
در سازوکار جدید بورس کالا معاملات گواهی سپرده شمش نقره با عیار ۹۹۹.۹ از ساعت ۱۱:۳۰ با ۳۰ دقیقه پیش‌گشایش آغاز و تا ساعت ۱۷:۰۰ در روزهای شنبه تا چهارشنبه و تا ساعت ۱۵:۰۰ در روزهای پنجشنبه انجام می‌شود و دامنه نوسان در این نماد ۵+/- درصد قیمت پایانی در روز معاملاتی قبل در نظر گرفته شده است. معاملات گواهی سپرده شمش نقره معاف از مالیات بوده و تنها در زمان تحویل، خریدار گواهی سپرده شمش نقره موظف به پرداخت مالیات برارزش افزوده می باشد. هزینه روزانه انبارداری به ازای هر گواهی سپرده شمش نقره معادل ۲۰ ریال می باشد که در سامانه انبار برای دارنده گواهی اعمال میگردد. این هزینه ممکن است به صورت دوره ای متناسب با تغییرات قیمت نقره تعدیل شود. کارمزد معاملات گواهی سپرده شمش نقره نیز برای هر طرف معامله معادل ۰/۰۰۲۴ کل ارزش معامله است. به عنوان مثال اگر فردی یک گواهی سپرده شمش نقره به قیمت ۸۰۰ هزار ریال بخرد/بفروشد کارمزد کسر شده از ارزش معامله وی، معادل ۱،۹۲۰ریال می باشد.
در گذشته برای مدت کوتاهی نقره در بازار آتی معامله می‌شد، اما به دلیل حجم کم معاملات و نقدشوندگی نامناسب حدف شد. سه شنبه با آغاز معاملات گواهی سپرده، قرارداد آتی شمش نقره نیز شروع به کار کرد. معاملات قرارداد های آتی شمش نقره از ساعت ۱۰ با نیم ساعت پیش گشایش آغاز و مشابه گواهی سپرده اش به پایان می رسد. این معاملات معاف از مالیات و دارای کارمزد ۰.۰۰۰۶ کل ارزش معامله برای هر طرف می باشد.
صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی اکسیر سودا بازارگردان قراردادهای آتی نقره می باشد. در حال حاضر برای این معاملات یک میلیون ریال وجه تضمین در نظر گرفته شده و اندازه قرارداد ۱۰ گواهی سپرده شمش نقره (معادل ۱۰ گرم نقره) است. جریمه نکول آتی نقره نیز مشابه تمام قراردادهای دیگر یک درصد ارزش قرارداد است. معاملات آتی نقره از سه شنبه بر روی سررسید اسفند ۱۴۰۳ انجام می شود و طبق اطلاعیه بورس کالا از روز شنبه ۲۴ آذر سررسید جدید قرارداد آتی گواهی سپرده نقره تحویل خرداد ماه ١۴۰۴ راه اندازی شده و تا تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ قابل معامله خواهد بود.
در هفته گذشته طبق گفته مسئولان صندوق چندکالایی نهال، این صندوق تصمیم گرفته به عنوان اولین صندوق کالایی ده درصد پرتفوی خود را به گواهی سپرده نقره اختصاص دهد و زینپس این صندوق را باید زعفرانی نقره ای بدانیم. علاقمندان به معاملات نقره با تماس و مراجعه به کارگزاری خود می توانند کد مالی و مشتقه بورس کالا را بگیرند. لازم به ذکر است این کد متفاوت با کد سهام است و در پلتفرمی مجزا از سهام می توانند معاملات خود را انجام دهند.
در جدول زیر گزارشی از معاملات گواهی سپرده شمش نقره در هفته گذشته آورده شده است؛ که حجم معاملات از ابتدای راه اندازی معادل ۴۸۲ کیلوگرم بوده است. همچنین حجم معاملات آتی از ابتدای راه اندازی معادل ۱۵۸ کیلوگرم بوده و تعداد موقعیت های باز در پایان معاملات روز پنجشنبه به ۱۱،۳۲۴ رسید.