به گزارش صدای بورس به نقل از IMARK اندازه بازار جهانی پتروشیمی که برآورد میشود در سال ۲۰۲۴ به ۶۴۵.۷ میلیارد دلار رسیده باشد، تا سال ۲۰۳۳ به ۹۷۱.۲ میلیارد دلار خواهد رسید که حکایت از رشد مرکبی معادل ۴.۶ درصد به صورت سالانه دارد.
این در حالی است که نوسانات قیمت نفت خام بر هزینههای تولید این محصولات در دهه پیش رو اثر خواهد گذاشت و از سوی دیگر، افزایش تقاضا از سوی صنایعی مانند خودروسازی، ساختوساز و بستهبندی، همراه با مقررات سختگیرانه زیستمحیطی و نگرانیهای توسعه پایدار و پیشرفتهای فناوری، باعث تحولات آتی بازار خواهد شد.
بر اساس این گزارش محرکهای اصلی بازار محصولات پتروشیمی در دهه پیش رو عبارتند از نوسانات قیمت جهانی نفت خام که مستقیماً بر هزینههای تولید در بخش پتروشیمی تأثیر میگذارد و رشد بازار را تعیین میکند. علاوه بر آن افزایش تقاضا برای محصولات پتروشیمی در صنایع مختلف نیز عامل کلیدی دیگر برای رشد بازار است.
این گزارش میافزاید: منطقه آسیا و اقیانوسیه در دهه آتی بر بازار پتروشیمیها تسلط دارد که این امر ناشی از شهرنشینی سریع، صنعتی شدن و گسترش طبقه متوسط در این مناطق است. پیشرفتهای فناوری و سرمایهگذاریهای استراتژیک در زیرساختها و قابلیتهای صنعتی نیز در آسیا و اقیانوسیه این موضوع را تشدید خواهد کرد.
با این حال چالشها و فرصتهایی در این مسیر وجود دارد؛ علاوه بر تحولات بازار نفت و تغییرات ژئوپلیتیکی موثر بر این بازار، سختگیریهای زیست محیطی در صنعت پتروشیمی و تغییرات فناوری در این حوزه که تولید را بیشتر به سمت تولید محصولات دوستدار محیط زیست میبرد، روی آینده آن موثر خواهد بود. از سوی دیگر قیمت انرژی روندهای متفاوتی از خود نشان میدهد. به عنوان مثال اثر مستقیم قیمت نفت در تولید محصولات پتروشیمی در مقایسه با سال ۲۰۱۲ با کاهش روبهرو شده که دلیل این امر تحولات بازار در این مدت بوده اما در صورتی که پیشبینیهای افزایش قیمت نفت به بالاتر از ۱۰۰ دلار محقق گردد، هزینههای تولیدی محصولات پتروشیمی در آینده نزدیک بار دیگر روند فزاینده ای به خود خواهند گرفت.
در حال حاضر سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا اوپک که بیش از ۷۰ درصد از ذخایر اثبات شده نفت دنیا را در اختیار دارد و ۳۷ درصد از تولید را نیز بر عهده دارد، در اتحاد با کشورهای غیرعضو اوپک هدایت و راهبری بازار را در اختیار دارند و این در حالی است که برخی از این کشورها نقش تعیین کننده ای در بازار پتروشیمی نیز ایفا میکنند، این بدان معناست که کشورهای مذکور همانطور که نقش تعیین کننده ای در قیمتهای جهانی نفت دارند، میتوانند در تولید رقابتی محصولات پتروشیمی نیز نقش ایفا کرده و تولیدات بازارهای خاورمیانه را بر جهان مسلط کنند.
از سوی دیگر با افزایش تقاضا از بخشهای مختلف از جمله خودروسازی، ساخت و ساز و بسته بندی، چشم انداز بازار جهانی پتروشیمی تأثیر پذیرفته است. در صنعت خودرو، مواد پتروشیمی برای تولید پلاستیک، لاستیک و الیاف مصنوعی مورد استفاده در قطعات خودرو بسیار مهم هستند. از سوی دیگر، در بسته بندی، از پلاستیکهای مشتق شده از پتروشیمیها برای بسته بندی سبک، بادوام و مقرون به صرفه استفاده میشود. در حال حاضر، بسته بندیهای پلاستیکی بیش از ۱۷ درصد از تقاضای جهانی پتروشیمی را بر اساس گزارش موسسه RMI به خود اختصاص میدهند. به طور مشابه، بخش ساخت و ساز و در تولید محصولات مختلف مانند انواع لولههای پی وی سی و عایقهای ساختمانی، پوششهای مختلف مورد استفاده، سیم و کابل و ... از محصولات مشتق شده از پتروشیمیها استفاده میشود. این در حالی است که پیش بینی میشود میزان تقاضا برای محصولات پتروشیمی، تنها از محل ساختمان میتواند بیش از ۳۰ درصد رشد کند.
بر اساس این گزارش تولید جهانی پلیمر پلاستیکی در سال ۲۰۱۹ به ۴۶۰ میلیون تن در سال رسید که نسبت به سال ۲۰۰۰ دو برابر شده است. طبق چشم انداز جهانی پلاستیک توسط OECD، پیش بینی میشود که سطح تولید این محصولات از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۵۰ تقریباً سه برابر شود. تطبیق پذیری پلیمرها در ایجاد طیف گسترده ای از محصولات، از پلاستیک گرفته تا الیاف مصنوعی، آنها را در تولید مدرن ضروری میکند.
در کنار این موضوعات، از آنجایی که هم دولتها و هم مصرفکنندگان برای شیوههای پاکتر و پایدارتر در صنعت پتروشیمی تلاش میکنند، شرکتها برای کاهش ردپای زیستمحیطی، به حداقل رساندن انتشار گازهای گلخانهای، کاهش مصرف انرژی و توسعه جایگزینهای سازگار با محیط زیست برای محصولات سنتی پتروشیمی تحت فشار هستند. برای رعایت مقررات سختگیرانه و اتخاذ شیوههای پایدار، شرکتهای فعال در بخش پتروشیمی در حال سرمایهگذاری در فعالیتهای تحقیق و توسعه (R&D) برای نوآوری و ایجاد راهحلهای سبزتر هستند و در عین حال اطمینان میدهند که فعالیتهایشان مطابق با استانداردهای زیستمحیطی در حال تکامل است.
به عنوان مثال، Sumitomo Chemical، یک شرکت بزرگ شیمیایی ژاپنی، در حال ایجاد یک روش جدید و سازگار با محیط زیست برای تولید پروپیلن به طور مستقیم از اتانول است. این شرکت در حال ساخت یک کارخانه آزمایشی برای تست این فناوری به عنوان پروژه صندوق نوآوری سبز است که انتظار میرود تا سال ۲۰۲۵ تجاری شود.