به گزارش صدای بورس، قیمت کامودیتی‌ها در سال ۲۰۲۴ با افت روبه‌رو شده است و بانک‌های سرمایه‌گذاری در حال تغییر پیش‌بینی‌های خود برای سال آینده هستند. بانک جهانی در تازه‌ترین برآورد خود از قیمت کامودیتی‌ها، چشم‌انداز تیره‌ای را تصویر کرده و گفته است: میانگین قیمت کامودیتی‌ها در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به ترتیب ۵ درصد و ۲ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. در نتیجه، انتظار می‌رود شاخص کل قیمت کامودیتی‌های بانک جهانی به پایین‌ترین رقم از سال ۲۰۲۰ برسد.
بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، شاخص قیمت انرژی پس ثبت افت ۶ درصدی در سال جاری، در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ نیز به ترتیب ۶ درصد و ۲ درصد کاهش را تجربه خواهد کرد. این کاهش مربوط به افت قیمت نفت خام است، در همین حال افزایش قیمت گاز طبیعی بخشی از این افت را جبران خواهد کرد. همچنین انتظار می‌رود قیمت فلزات پس از ثبت رشد ۶ درصدی در سال جاری که نشان‌دهنده رونق فعالیت‌های صنعتی در اقتصادهای بزرگ (به ویژه چین) است، در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ با افت اندکی روبه‌رو شود. پیش‌بینی می‌شود، قیمت کالاهای کشاورزی پس از رشد اندک در سال جاری، در سال ۲۰۲۵ به دلیل بهبود شرایط عرضه با کاهش ۴ درصدی روبه‌رو شود.
شاخص قیمت
در سه ماه سوم ۲۰۲۴ قیمت همه کامودیتی‌ها به جز فلزات گرانبها و کود شاهد کاهش بود. در این مدت، شاخص قیمت کامودیتی‌ها حدود ۴ درصد افت کرد. شاخص قیمت انرژی با افت ۳.۸ درصدی روبه‌رو شد که کاهش ۶ درصدی قیمت نفت خام دلیل اصلی آن بود. با این حال، قیمت گاز طبیعی و زغال‌سنگ بخشی از این زیان را جبران کرد. قیمت نفت خام تحت تاثیر تنش‌های خاورمیانه، عرضه فراوان و تقاضای ضعیف، روندی نوسانی داشت. در همین حال شاخص قیمت کالاهای کشاورزی بیش از ۳ درصد کاهش یافت که عامل اصلی آن، افت قیمت مواد غذایی، نوشیدنی و مواد خام بود. اما شاخص قیمت کود نزدیک به ۶ درصد رشد کرد.
پیشتازی گاز طبیعی
در سه ماه سوم امسال، شاخص قیمت گاز طبیعی بانک جهانی با یک واگرایی قابل توجه بین اجزا، ۱۰ درصد افزایش داشت. شاخص قیمت در آمریکا به دلیل افزایش چشمگیر تولید، باثبات بود و این در حالی است که قیمت گاز ال‌ان‌جی (گاز طبیعی مایع‌شده) ۸ درصد رشد کرد. در اروپا، شاخص قیمت گاز طبیعی در سه ماه سوم امسال با رشدی ۱۵درصدی روبه‌رو شد که علت آن، افزایش رقابت بر سر واردات بود. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود، با افزایش تقاضا برای گاز ال‌ان‌جی، قیمت گاز طبیعی در آمریکا در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به ترتیب ۵۰ درصد و ۹ درصد افزایش داشته باشد. همچنین انتظار می‌رود قیمت گاز اروپایی در سال ۲۰۲۵ با رشد ۷ درصدی مواجه شود اما در سال ۲۰۲۶ به دلیل کاهش تقاضا، شاهد افت ۹ درصدی خواهد بود. ریسک‌های افزایش‌دهنده قیمت گاز طبیعی شامل بروز وقفه در روند تولید و عرضه، کاهش صادرات روسیه به بازارهای جهانی و هوای سردتر از انتظار زمستان است. همچنین رشد ضعیف‌تر اقتصاد جهانی عامل اصلی کاهش قیمت گاز طبیعی به شمار می‌رود.
افت کالاهای کشاورزی
با وجود روند منفی سه ماه سوم، به دلیل انتشار اخبار نگران‌کننده از صادرکنندگان اصلی، قیمت کالاهای کشاورزی در ماه اکتبر اندکی رشد کرد. در سه ماه سوم امسال قیمت کالاهای غذایی ۳ درصد کاهش یافت. با این افت، قیمت کامودیتی‌های غذایی نسبت به یک سال قبل شاهد کاهش ۸ درصدی بود. رکوردزنی تولید ذرت، برنج، دانه سویا و گندم در فصل زراعی ۲۴-۲۰۲۳ به همراه پیش‌بینی برداشت مناسب محصول در فصل جاری، فشار زیادی به قیمت این کالاها وارد کرده است. بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۴ قیمت مواد غذایی در مجموع با ۹ درصد و در سال ۲۰۲۵ نیز با ۴ درصد کاهش روبه‌رو شود. انتظار می‌رود این روند در سال ۲۰۲۶ تثبیت شود و قیمت‌ها بدون تغییر بماند. در مقابل، قیمت نوشیدنی روندی صعودی داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود، قیمت نوشیدنی در سال جاری ۶۰ درصد رشد کند اما تحت تاثیر افزایش تولید قهوه و کاکائو، در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به ترتیب شاهد افت ۹ و ۳ درصدی باشد.
آینده فلزات پایه
بانک جهانی انتظار دارد، تحت تاثیر سیاست‌های حمایتی، قیمت فلزات پایه در سال ۲۰۲۴ با رشد روبه‌رو شود. پس از افت ۷ درصدی قیمت فلزات در سه ماه سوم به دلیل کاهش فعالیت‌های صنعتی در اقتصادهای بزرگ، با اجرای برنامه حمایتی دولت چین در اواخر سپتامبر، این روند معکوس شد. در شرایط کمبود عرضه، قیمت برخی فلزات پایه (به ویژه آلومینیوم و مس) همچنان در برابر تغییر چشم‌انداز فعالیت‌های صنعتی جهان و برنامه گذار انرژی حساس بوده‌اند. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود، شاخص قیمت فلزات پایه پس از ثبت رشد ۴ درصدی در سال ۲۰۲۴، در سال آینده تثبیت شوند و در سال ۲۰۲۶ دوباره با افتی ۳ درصدی مواجه شوند.
برنده بزرگ
در سال ۲۰۲۴ تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک یکی از عوامل بزرگ و اثرگذار بر قیمت‌ها در بازارهای کامودیتی بوده است. احتمال افزایش تنش‌ها و گسترش جنگ در منطقه خاورمیانه، ریسک کوتاه‌مدت بزرگی برای بسیاری از کامودیتی‌ها به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، طلا (فشارسنج تقاضا برای دارایی‌های امن) یکی از برندگان اصلی بود. قیمت این فلز گرانبها در میانه ماه اکتبر به بالاترین رکورد تاریخی خود دست یافت. در کنار بالا گرفتن تنش‌ها در منطقه خاورمیانه، دو عامل دیگر یعنی تداوم خرید بانک‌های مرکزی و تغییر سیاست‌های پولی فدرال رزرو (کاهش نرخ‌های بهره و تضعیف دلار) به رشد قیمت طلا کمک کرده است. در ماه نوامبر قیمت طلا در مسیر نزولی قرار گرفت و با افت چشمگیری روبه‌رو شد. اما تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که این روند نزولی پایدار نخواهد بود. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که قیمت طلا در سال آینده دوباره در مسیر صعود قرار بگیرد و رکوردزنی‌های این فلز گرانبها تکرار شود.
-
حبیب علیزاده - روزنامه‌نـگار
-
شماره ۵۶۸ هفته نامه اطلاعات بورس