وضعیت دوقلوهای سنگ ‌آهنی بورس چطور است؟  

به گزارش صدای بورس، سنگ آهن یک ماده معدنی است که به عنوان منبع اصلی برای استخراج و تولید آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سنگ آهن برای تولید فولاد و سایر فلزات آهنی و همچنین در صنایع مختلفی مانند ساختمان‌ سازی، خودروسازی، ساخت و ساز، تولید ابزارهای فلزی، لوازم خانگی و صنایع ماشینی استفاده می‌شود.

در صنعت تولید فولاد از سنگ آهن به عنوان ماده اولیه اصلی برای تولید انواع مقاطع فولادی استفاده می‌شود. آهن موجود در سنگ آهن، با فرایندهای مختلفی مانند ذوب و ریخته‌گری به فولاد تبدیل می‌شود. تقریباً ۹۸ درصد از سنگ آهنی که استخراج می‌شود، در ساخت فولاد مصرف می‌گردد. در حدود ۵۰ کشور دنیا معادن فعال استخراج سنگ‌آهن وجود دارند که استرالیا و برزیل در صدر رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان سنگ‌آهن هستند. در واقع به‌صورت خلاصه ابتدا سنگ‌آهن خام از معادن استخراج می‌شود، سپس تبدیل به کنسانتره سنگ‌آهن، گندله، آهن اسفنجی، شمش فولادی و در نهایت مقاطع فولادی می‌شود. مطابق آمار منتشره در تارنمای زمین شناسی آمریکا، ذخایر سنگ‌آهن جهان حدوداً ۱۹۰ میلیارد تن تخمین زده می‌شود که ایران با ذخیره ۳.۳ میلیارد تنی، سهم ۱.۷ درصدی از کل ذخایر جهان را در اختیار دارد و از این منظر در رتبه نهم قرار دارد. همچنین در سال گذشته میلادی میزان تولید سنگ آهن در جهان ۲.۵۴ میلیارد تن با متوسط عیار ۶۰ درصدی بوده است که ایران با تولید ۷۷ میلیون تنی، سهم ۳ درصدی از تولید را برعهده داشته است که رتبه ۶ را به خود اختصاص داده است. متوسط عیار سنگ آهن کشور در سال گذشته میلادی ۶۴.۹ درصد و بالاتر از میانگین سطح جهان بوده است. قیمت کنونی سنگ‌ آهن در جهان ۱۰۲ دلار در هر تن می‌باشد که نسبت به قیمت ۱۱۰ دلاری ابتدای سال ۱۴۰۳ کاهش ۷ درصدی داشته است همچنین نسبت سقف ۵ ساله خود در تیر سال ۱۴۰۰ به قیمت ۲۲۰ دلار، کاهش شدید ۵۴ درصدی داشته است. همچنین مطابق با آخرین پیش‌بینی بانک جهانی، قیمت این محصول در انتهای سال جاری میلادی به ۱۰۸ دلار و در سال آینده میلادی نیز با افت، به متوسط ۹۵ دلار خواهد رسید.

بررسی خلاصه وضعیت سنگ آهن در ایران
در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۸۸ میلیون تن سنگ آهن در کشور استخراج شده که نسبت به سال گذشته رشد ۱۲.۲ درصدی داشته است. چهار مجتمع سنگ آهن سنگان، گهر زمین، گل گهر و چادرملو با استخراج ۵۷ میلیون تنی سنگ آهن سهم ۶۵ درصدی از کل استخراج کشور را داشته‌اند. در شش‌ ماهه ابتدایی سال جاری حدوداً ۴۷ میلیون تن سنگ آهن در کشور استخراج شده است که نسبت به ۴۱ میلیون تن مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۵ درصدی داشته است. همچنین تولید کنسانتره، گندله و سنگ آهن در کشور در ۷ ماهه سال جاری نسبت به ۷ ماهه سال گذشته به‌ترتیب رشد ۷ درصدی، کاهش ۳ درصدی و رشد ۱۵ درصدی داشته است. در جدول ذیل وضعیت تولید و استخراج سال ۱۴۰۲ شرکت از سنگ آهن خام تا آهن اسفنجی مشاهده می‌شود.

بررسی بنیادی دوقلوهای سنگ آهنی کشور
در بازار سرمایه کشور، چهار شرکت سنگ آهن گهر زمین، معدنی و صنعتی گل گهر، معدنی ‌و صنعتی ‌چادرملو و توسعه معدنی و صنعتی صبانور به تولید سنگ آهن می‌پردازند که به دو شرکت گل‌گهر و چادرملو به اصطلاح، دوقلوهای سنگ آهنی گفته می‌شود. در نمودار زیر خلاصه اطلاعات این دو نماد مشاهده می‌شود. همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌شود شرکت گل‌گهر نسبت به شرکت چادرملو دارای سرمایه، ارزش بازار و مبلغ فروش بیشتری است اما سود خالص شرکت چادرملو از شرکت گل‌گهر بیشتر است. از لحاظ کامل بودن تولید زنجیره فولاد این دو شرکت، هر دوی این دو شرکت به همراه زیرمجموعه‌های خود از استخراج سنگ‌ آهن تا تولید محصولات فولادی همچون میلگرد را در اختیار دارند. یکی از مهم‌ترین مواردی که همواره سود شرکت‌های سنگ آهنی را تحت تاثیر قرار داده است، مسئله هزینه بهره مالکانه این شرکت‌هاست. طی ماه گذشته و با ارائه بودجه سال ۱۴۰۴، مشخص شد که دولت بهره مالکانه سال ۱۴۰۴ را معادل ۵۵ درصد نرخ فروش کلوخه سنگ آهن تعیین کرده است. پس از اعتراضات زیادی که به این موضوع وارد شد، در نهایت خبری منتشر شد که کمیسیون تلفیق، با کاهش نرخ بهره مالکانه به ۵۰ درصد نرخ فروش کلوخه موافقت کرده است. بنابراین در جدول ذیل به بررسی سودآوری دو شرکت کگل و کچاد در سال ۱۴۰۳ با ابلاغیه‌ فعلی و سال ۱۴۰۴ با ابلاغیه اصلاحی کاهش بهره مالکانه پرداخته شده است. با توجه به تحلیل‌ انجام شده در حال‌حاضر شرکت چادرملو دارای پی بر ای آینده‌نگر کمتری نسبت به شرکت گل‌گهر است. در نهایت لازم به ذکر است که سود این دو شرکت بر اساس مفروضات ذکر شده در جدول محاسبه شده است و هرگونه تغییری در مفروضات می‌تواند منجر به تغییرات بااهمیت در سودآوری این دو شرکت شود. لذا این گزارش به‌هیچ‌عنوان به‌منزله پیشنهاد خرید، فروش و نگهداری هیچ‌یک از این دو سهم نیست و تنها سعی شده است که دید تحلیلی مناسبی را در اختیار خواننده قرار دهد.

• بهناز اکبرپور - مدیر تحلیل سبدگردان سورین

• شماره ۵۶۷ هفته نامه اطلاعات بورس