به گزارش صدای بورس،در حالی طی چند سال گذشته با جهش نرخ ارز واردات گوشت ضمن ایجاد اختلال در تولید و رشد واردات، قیمت گوشت هم در بازار افزایش یافته است، که بررسی ها نشان می‌دهد تغییرات دوباره در قیمت ارز وارداتی گوشت، این بازار را مجدداً دچار اختلال و رشد قیمت می‌کند.
در یک مقطع اعلام شد که به‌دلیل اختلال در مسیر هوایی عرضه گوشت قرمز گوسفندی با اختلال روبه‌رو شده است، این اختلال در توزیع به افزایش مقطعی قیمت نیز منجر شد.
اگر نگاهی به وضعیت گوشت قرمز به‌عنوان یکی از مهمترین اقلام کالاهای اساسی داشته باشیم در سالهای اخیر تحت تأثیر سیاستهای ارزی به‌صورت مشخص نوسان قابل‌توجهی در عرضه و مصرف این محصول ایجاد شده است.
بی‌ثباتی سیاست ارزی، تولید و مصرف گوشت قرمز را به چالش کشید
در اردیبهشت ۱۴۰۱ با جهش ناگهانی نرخ تخصیص ارز مرتبط با واردات کالاهای اساسی، با توجه به کاهش چشم‌گیر واردات نهاده‌های دامی میزان مصرف گوشت قرمز با افت ناگهانی مواجه شد، از سوی دیگر با توجه به جهش نرخ ارز، هزینه تولید نیز با جهش منحصر به فرد ۵۰۰درصدی مواجه شد.
در این شرایط دولت سیزدهم راهبرد افزایش واردات گوشت قرمز را برای تعدیل بازار در نظر گرفت، به این ترتیب تحت تأثیر جهش ناگهانی نرخ ارز واردات کالاهای اساسی از ۴۲۰۰ تومان به ۲۸۵۰۰ تومان، به‌یک‌باره شاهد رشد پی‌درپی واردات گوشت قرمز گرم و منجمد بودیم.
تولید گوشت گاو و گوشت گوسفند در ایران
بر اساس آمارهای موجود، تولید گوشت قرمز در ایران شامل گوشت گاو، گوسفند، بز و سایر دام‌ها می‌شود. تولید گوشت گاو به‌عنوان یکی از مهمترین منابع پروتئین حیوانی در کشور، نقش مهمی در تأمین نیازهای غذایی جامعه دارد.
بر اساس نتایج این طرح، وزن گوشت قرمز عرضه‌شده انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاههای رسمی کشور در مهر ۱۴۰۳ جمعاً ۳۴٬۳۷۲ تن گزارش شده، که سهم گوشت گاو و گوساله بیش از سایر انواع دام بوده است.
در نمودار زیر به‌صورت تفکیک‌شده مقایسه وزنی انواع لاشه قابل مصرف دام ذبح‌شده در مهر ماه سال جاری و سال قبل قابل مشاهده است.
بر اساس نتایج این آمارگیری، گوشت گاو و گوساله با ۱۸٬۲۲۸ تن، ۵۳ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به خود اختصاص داده است. گوشت گوسفند و بره با ۱۲٬۴۳۳ تن، بز و بزغاله با ۲٬۸۷۱ تن، و سایر انواع دام با ۸۴۰ تن، به‌ترتیب ۳۶٫۲ درصد، ۸.۴ درصد و ۲٫۴ درصد از وزن کل گوشت قرمز عرضه‌شده را به خود اختصاص داده‌اند.
روند کاهشی عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها نسبت به ۱۴۰۲
مقایسه عملکرد کشتارگاههای رسمی کشور در مهر امسال با ماه مشابه سال ۱۴۰۲ نشان‌دهنده کاهش ۱۱درصدی مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاههای رسمی کشور است. مقدار تولید گوشت در مهر ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل برای گوسفند و بره ۱۶ درصد، برای بز و بزغاله ۱۴ درصد، برای گاو و گوساله ۷ درصد، برای گاومیش و بچه‌گاومیش ۱۶ درصد، و برای شتر و بچه‌شتر ۲۳ درصد کاهش داشته است.
همچنین نتایج حاصل از این طرح آمارگیری نشان می‌دهد که مقدار عرضه گوشت قرمز در کشتارگاههای رسمی کشور در مهر امسال نسبت به ماه قبل (شهریور) در حدود ۲ درصد افزایش داشته است.
در ادامه روند عرضه گوشت قرمز در مهر ماه سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۳ و همچنین روند عرضه گوشت قرمز به‌صورت ماهانه در سال جاری قابل مشاهده است.
عرضه سالیانه ۴۰۰ تا حداکثر ۵۰۰ هزار تن گوشت به کشتارگاه‌ها
براین‌اساس ماهانه بین ۳۲ تا حداکثر ۳۸ هزار تن گوشت قرمز به کشتارگاههای کشور عرضه می‌شود، بدین‌ترتیب سالیانه تا حدود ۴۰۰ هزار تن گوشت به کشتارگاههای کشور عرضه می‌شود. در حالت بیشینه نیز حدود نیم میلیون تن گوشت به کشتارگاه‌ها عرضه می‌گردد.
جزئیات برآورد مصرف سالیانه ۶۰۰هزار تن گوشت در ایران
مصرف سرانه گوشت قرمز در ایران به عوامل مختلفی از جمله قیمت، درآمد خانوارها و تغییرات فرهنگی و اجتماعی بستگی دارد. به‌طورکلی، مصرف گوشت قرمز در ایران در مقایسه با استانداردهای جهانی در سطح متوسطی قرار دارد.
چندی قبل دبیر انجمن واردکنندگان فرآورده‌های خام دامی اعلام کرد: بر اساس آمارهای غیررسمی میزان مصرف گوشت در کشور بین ۸۵۰ هزار تا یک میلیون تن در سال است، که از نظر ما این آمارها نمی‌تواند چندان درست باشد و برآوردهای ما کمتر از این مقدار را نشان می‌دهد؛ شاید در سالهای گذشته میزان مصرف بیشتری داشتیم، اما کم‌کم میزان مصرف گوشت از سال ۱۴۰۰ به بعد کمتر هم شد، به‌گونه‌ای که بر اساس برآوردهای ما از میزان واردات و دام کشتارشده، کمتر از ۶۰۰ هزار تن گوشت قرمز اعم از دام سبک و سنگین در کشور مصرف می‌شود.
وی تصریح کرد: در سالهای پاندومی کرونا و پس از آن، اعداد و ارقامی که به آن دست پیدا کردیم، مصرف کمتر از ۶۰۰ هزار تن را نشان می‌دهد. بانک مرکزی سرانه مصرف گوشت قرمز را حدود ۷۰۰ گرم برای هر نفر ایرانی اعلام کرده است که بر این اساس هم با توجه به جمعیت کشور به رقم مصرفی حدود ۶۰۰ هزار تن در سال می‌رسیم.
سهم ۲۴درصدی گوشت در سبد مصرف خانوار
بررسی طرح هزینه خانوار در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد چه در خانوار روستایی و چه در خانوار شهری، حدود ۲۴ درصد از سبد خوراکی مصرفی خانوارها شامل انواع گوشت قرمز و سفید می‌شود.