به گزارش صدای بورس، نخستین نشست تخصصی مشترک صنعت برق ایران با موضوع «بررسی چشم‌انداز صنعت برق؛ فرصت‌ها و تهدیدها، با نگاهی به ظرفیت‌های بازار سرمایه»، روز گذشته با حضور «علی نقوی» مدیرعامل بورس انرژی، «محمدتقی بابایی» مدیرعامل و نایب رییس هیئت‌مدیره گروه سرمایه‌گذاری انرژی امید تابان هور، «اردشیر مردانپور» مدیرعامل شرکت کارگزاری بانک سپه، مدیران ارشد شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری امید و تامین سرمایه امید برگزار شد.
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی در این نشست گفت: در حال حاضر معاملات برق در بورس انرژی ایران در دو بازار عمده فروشی برق و بازار مصرف‌کنندگان بزرگ و به دو صورت فیزیکی و مشتقه (سلف استاندارد) قابل انجام است. امسال حدود ۱۰ همت مبادلات شرکت توزیع در این بازار بوده است. بازار عمده فروشی برق مختص شرکت‌های توزیع نیروی برق و شرکت‌های خرده فروش برق است و در نتیجه مصرف‌کننده نهایی اجازه فعالیت در آن را نخواهد داشت. اما بازار مصرف‌کنندگان بزرگ همان‌طور که از نامش پیداست برای خرید برق توسط مصرف‌کننده نهایی (مشترکان بالای یک مگاوات) و به صورت مستقیم از عرضه‌کننده (نیروگاه یا شرکت خرده فروش) راه‌اندازی شده است.
وی اظهار داشت: البته در مورد قیمت، هنوز نیروگاه‌ها جای بحث دارند؛ چراکه ما یک قیمت تنظیم بازار داریم که با قیمت بورس در رابطه است. به تعبیر ما آن قیمت تعهدی با زمان نامشخص و دوره وصول مطالبات یک ساله است؛ اما در بورس نقدی است. بررسی نشان می‌دهد که به نسبت قیمت نقد، قیمت تعهدی، منصفانه‌تر است. با این وجود، معاملات نقدی در بورس موجب شد که جریان ورود نقدینگی به نیروگاه‌ها را تقویت شود. سال گذشته جریان ورود نقدینگی حدود ۴ همت بود و این موضوع در امسال و از طریق سازوکار بورس کمک شد که حداقل ۶ همت منابع، وارد بخش برق حرارتی شود.
نقوی افزود: تالار برق سبز هم سال گذشته راه‌اندازی شد و تنها بازار آزادی که دولت هیچ دخالتی در آن ندارد، همین بخش است و برق تمام نیروگاه‌های تجدیدپذیر در این بازار عرضه می‌شود. بر اساس قانون تولید دانش‌بنیان، در سال گذشته یک درصد دیماند صنایع باید از تجدیدپذیرها تامین می‌شد و امسال، دو درصد بود و این میزان به صورت سالانه تا سقف ۵ درصد افزوده می‌شود و به دنبال افزایش نرخ هم هستند.
مدیرعامل بورس انرژی گفت: این برق، مازاد بر سهمیه‌ای است که به صنایع داده می‌شود و خریداران این برق، در پیک تابستان دچار قطعی نمی‌شوند و از طرف دیگر، بازار برق سبز تقاضای خوبی دارد.
وی گفت: حدود ۷۰ نیروگاه تجدیدپذیر در حال حاضر در بورس انرژی فعال هستند و ما به دنبال تأمین مالی این نیروگاه‌ها هستیم. خوشبختانه در سیاست‌گذاری هم حمایت‌هایی شده، ما هم در بازار سرمایه بحث صندوق پروژه را مطرح کردیم و انتشار گواهی برق تجدیدپذیر در دستور کار بوده و در مرحله ابلاغ است. همچنین صادرات برق تجدیدپذیر هم ابلاغ شده و اگر کسی نیروگاه برق تجدیدپذیر ایجاد کند، چهار ماه از سال را در بورس و مابقی را می‌تواند صادر کند و با کشورهای همسایه مذاکراتی انجام شده است.
نقوی گفت: تالار برق آزاد هم یکی دیگر از بازارها است که قرار است تولید نیروگاه‌های تولید پراکنده کوچک مقیاس در بورس برق خود را مستقیم عرضه کنند. گام بعدی برای نیروگاه‌ها نیز علاوه بر خرید تضمینی است و به جای اینکه فقط با دولت قرارداد ببندند، اجازه دارند بخشی از تولید خود را در بورس عرضه کنند. همچنین به دنبال این هستیم که واردات برق را نیز در بورس عرضه کنیم.
وی گفت: در بازار بهینه‌سازی، گواهی اوج و غیر اوج داریم و این موضوع از این جهت مهم است که ما امکان ساخت نیروگاه در کشور را نداریم و در بخش حرارتی با محدودیت سوخت و گاز مواجه هستیم. همچنین بحث گواهی صرفه‌جویی در دستور کار است و به دنبال این هستیم که سیمان و فولاد این پروژه‌های بهینه‌سازی را پیاده‌سازی کنند و به این صنایع، این نوع گواهی‌ها تعلق می‌گیرد.
نقوی افزود: گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید در این راستا گام‌های خوبی برداشته، در سمت خرید برق هم باید مواردی مانند برق سبز، بادی و ... را در نظر بگیرند. چراکه اگر صنایع کشور از بورس خریداری نکنند، جریمه می‌شوند و شرکت‌های گروه سرمایه‌گذاری امید می‌توانند از این ظرفیت در قالب قراردادهای سه‌جانبه با بورس استفاده کنند. همچنین در روزهای پایانی ماه آذر، معاملات جبران را برای صنایع راه‌اندازی می‌کنیم.
«اردشیر مردانپور» مدیرعامل و نایب رییس هیئت‌مدیره شرکت کارگزاری بانک سپه، در ابتدای این جلسه با تأکید بر چالش‌ها و فرصت‌های موجود در صنعت برق اظهار داشت: هم‌اکنون ۸۵ درصد برق مورد نیاز کشور از نیروگاه‌های فسیلی تأمین می‌شود و این نیروگاه‌ها از سوخت‌هایی همچون مازوت، نفت و گاز استفاده می‌کنند و در شرایط فعلی کشور، این منابع به عنوان بخش اصلی تأمین برق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وی افزود: زمانی که صنعت برق با معضل مواجه می‌شود، تولید برق در سراسر کشور نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این مسئله نه‌تنها به تولید و مصرف انرژی ضربه می‌زند، بلکه به ناترازی در زنجیره تأمین صنایع کشور منجر می‌شود.
به گفته مردانپور، این ناترازی در گذشته معمولاً از طریق فشار بر صنایع و کاهش سهم انرژی آن‌ها جبران می‌شد، اما این سیاست در بلندمدت پایدار نیست و می‌تواند تبعات جدی برای رشد اقتصادی و صنعتی کشور داشته باشد.
او با اشاره به تأثیرات این مشکلات بر بازار سرمایه تصریح کرد: صنایع بزرگ و انرژی‌بر مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی که بخش عمده‌ای از بازار سرمایه کشور را تشکیل می‌دهند، به شدت وابسته به تأمین پایدار برق هستند و هرگونه اختلال در تولید برق نه تنها بر عملکرد این صنایع اثر منفی می‌گذارد، بلکه باعث کاهش سودآوری آن‌ها، افزایش ریسک‌های سرمایه‌گذاری و حتی بی‌اعتمادی سهام‌داران می‌شود.
وی در پایان سخنان خود با اشاره به فرصت‌های پیش رو در صنعت برق گفت: با بهره‌گیری از دانش و تخصص داخلی و استفاده از ظرفیت‌های موجود، می‌توان نه تنها چالش‌های این صنعت را رفع کرد، بلکه از تأثیرات منفی آن بر بازار سرمایه نیز جلوگیری کرد و بسترهای مناسبی برای رشد اقتصادی و توسعه صنعتی فراهم آورد.
«محمدتقی بابایی» مدیرعامل و نایب رییس هیئت‌مدیره گروه سرمایه‌گذاری انرژی امید تابان هور نیز در این نشست ضمن قدردانی از مجموعه بانک سپه، دغدغه صنعت برق را موضوع مهمی خواند و گفت: ظرفیت اسمی تولید برق کشور در میانه امسال ۱۴۰۳ به رقمی حدود 93 هزار و ۷۹۸ مگاوات بالغ شد و در حال حاضر گروه سرمایه‌گذاری انرژی امید تابان هور با دارا بودن بخشی از سهام نیروگاه سیکل ترکیبی ارومیه با ظرفیت ۱۴۷۸ مگاوات، نیروگاه سیکل ترکیبی شهید باکری سمنان با ظرفیت ۱۰۹۸ مگاوات، نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان با ظرفیت ۱۳۰۵ مگاوات، نیروگاه سیکل ترکیبی هریس با ظرفیت ۴۹۰ مگاوات، نیروگاه مقیاس کوچک کاسپین انزلی با ظرفیت ۲۵.۸ مگاوات و نیروگاه بادی منجیل با ظرفیت ۹۲.۲ مگاوات، مالکیت سهم حدود ۱.۳ درصد از تولید برق کشور را دارد و با توجه به سرمایه‌گذاری هلدینگ در پروژه‌های بلوک دوم نیروگاه سیکل ترکیبی گهران سیرجان با ظرفیت ۵۴۶ مگاوات و مجموعه نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات در آینده نزدیک، این شرکت سهم ۲.۲ درصدی از ظرفیت تولیدی نیروگاه‌های کشور را دارا خواهد بود.
محمدتقی بابایی گفت: کشور با کسری جدی برق به میزان ۲۰ هزار مگاوات مواجه است. این موضوع به عنوان «ناترازی برق» شناخته می‌شود و به عنوان یک چالش جدی در بخش انرژی مطرح است و امید داریم با برنامه‌ریزی دقیق و جذب سرمایه‌گذاران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن این کمبود را جبران کرده و به سمت خودکفایی در تولید برق حرکت کنیم.