به گزارش صدای بورس،بازار سرمایه در ۹ ماه اخیر روزگار عجیبی را پشت سر گذاشت که مقصر آن را نه می‌توان ارگان و نهاد ویژه‌ای دانست و نه مسئول بالا رده‌ای؛ اقتصاد ایران همیشه متاثر از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئو اکونومیکی بوده که در آن قرار گرفته و چه خوشمان بیاید و چه نه این وضعیت منتج به تحریم، سقوط هلیکوپتر رییس جمهور و وزیر خارجه و ترور مهمان خارجی شد؛ البته باید به خوبی در خاطر سهامداران باشد که تا اردیبهشت ماه و قبل از سقوط بالگرد نیز، بورس وضعیت مطلوبی نداشته و تقریبا عمده اعتماد مردم به بازار از دست رفته بود اما با این اتفافات، ریسک سیاسی، ارزش بازار را به پایین کشید و سرمایه‌گذاران را بیش از پیش از بازار دور کرد که این روند تا ۱۵ آبان ماه و با روی کار آمدن کابینه اصلاح طلب به ریاست پزشکیان تغییر نکرد.
همه چیز روال نزولی خود را در پیش گرفته بوداما در ۱۵ نوامبر، دونالد ترامپ در انتخابات ایالت متحده رای آورد و ورق را در بازار ایران برگرداند. از آن زمان تا به این لحظه بازار و شاخص روند صعودی به خود گرفتند و بسیاری از افراد را متعجب کرد به‌طوری که حتی بسیاری از کسانی که ادعا می‌کردند هیچ‌گاه به بازار بر نمی‌گردند(شکست خورده‌های سال ۹۹)، مجدد شروع به فعالیت در بازار کردند. دراین بین هفته نامه اطلاعات بورس اقدام به بررسی بازدهی بازارها و مکان‌های مختلف سرمایه گذاری کرده که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
طبق بررسی‌های انجام شده در جدول «برترین و بدترین» نشان دادیم که بیشترین بازدهی در ۶ ماه و یک ماه به ترتیب متعلق به «زماهان» با ۱۸۳ درصد و «بالاس» ۷۵.۶ درصد بوده و «کساپا» با ۷۴.۶ درصد و «وسگلستا» با ۳۶.۹ درصد به ترتیب بیشترین در ۹ و یک ماه راداشتند؛ اگر از این جدول بیرون بیاییم و آمارهای خود را کمی گسترده‌تر نگاه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که در بازه ۹ ماه، بسیاری از شرکت‌های زیان ده که در حال سبقت گرفتن از هم دیگر هستند متعلق به شرکت‌های بیمه‌ای و خودرویی مانند «کساپا» که در این جدول آمده است. بیمه پاسارگاد و بسیاری از بیمه‌های دیگر نیز در این لیست وجود دارند که نشان دهنده حرکت صنعت بیمه به سمت ورشکستگی است و خودرویی‌ها نیز صرفا مانند اتوموبیلی خاموش در سراشیبی حرکت می‌کنند.
در ادامه به صندوق‌های سهامی پرداختیم و با بررسی آمار به این نتیجه رسیدیم که در بازه ۶ ماهه بیشترین سود برای صندوق سهامی «خلیج» با ۴۰ درصد بوده و در بازه یک ماه نیز مروارید با ۲۴.۹ درصد موفق به کسب این رتبه شده است. ضمن اینکه رقابت در این حوزه از بقیه حوزه‌های سرمایه گذاری با فاصله کمتر در میزان سود رخ داده است. ضمن اینکه کمترین میزان بازدهی در ۹ و یک ماه به جوانه کوچک با ۱۰.۸ درصد و.۰.۰۸ درصد بوده است. (نمودار شماره ۱)
صندوق‌های اهرمی از پرتحرک‌ترین محل‌های سرمایه‌گذاری بود که در این ۹ ماه با حواشی بسیاری روبه‌رو بود به صورتی تا قبل از ۱۵ آبان مورد ترد اهالی بازار قرار گرفت البته که بسیاری از کارشناسان معتقد به از بین رفتن کارکرد اهرمی‌ها در دامنه نوسان ۳ درصدی هستند و می‌گویند این صندوق‌ها کارکرد خود را از دست داده‌اند و تا زمانی که دامنه نوسان برای این صندوق‌ها افزایش پیدا نکند آنها نمی‌توانند به خریداران خود سود مطلوب را بدهند. ضمن این که در بازه ۹ و ۶ ماهه به ترتیب بیشترین بازدهی مربوط به «موج» با ۶۵ درصد و «بیدار» با ۵۵ درصد بوده است و این سوددهی خود نشان می‌دهد که مهمترین اصل در خرید اهرمی‌ها زمان شناسی و قدرت پیش‌بینی است. (نمودار شماره ۲)
صندوق‌های طلا نیز از پربازده‌ترین‌های سال بودند و بیشترین بازدهی ۹ ماهه آنها متعلق به صندوق «عیار» بوده که توانسته با ۵۴ درصد و با فاصله یک درصدی از «زرفام» رتبه اول را کسب کند البته این صندوق در رقابت یک ماهه نیز توانست به این جایگاه دست پیدا کند. (نمودار شماره ۳)
در نمودار شماره ۴ و ۵ بازارهای موازی بورس پرداخته شده و با بررسی این دو نمودار می‌توان به این نتیجه رسید که «ریپل» با ۳۱۷ درصد در ۹ ماه و ۱۲۸ درصد در یک ماه و ۳۱۷ درصد در ۹ ماه بیشترین سوددهی در بین تمامی محل‌های سرمایه‌گذاری را داشته است. (نمودار ۴ و ۵)
در این بررسی نشان داده شد که در بازه ۹ ماهه خرید رمز ارز ریپل با ۳۱۷ درصد بازدهی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورده است و بعد از آن سهم‌های «زماهان» با ۱۸۳، «غگز» با ۱۵۹.۶ و «ثتوسا» با ۱۵۳ درصد بیشترین سود را داشته‌اند بنابراین با درنظر نگرفتن بازار رمز ارز به‌دلیل غیررسمی بودن می‌توان خرید تخصصی سهام را بهترین محل رسمی سرمایه‌گذاری دانست وشاید نگاهی به ارزش دلاری بازار سرمایه طی سال های اخیر خالی از لطف نباشد و بتوان در حالت قیاس با بازارهای موازی جایگاه این بازار را بهتر سنجید. ارزش دلاری بازار سرمایه در اوج بازار در مرداد ۱۳۹۹ به حدود ۳۵۰ میلیارد دلار رسیده بود و با افت بازار و رشد نرخ دلار طی ۴ سال اخیر، ارزش بازار سرمایه به کف ۱۲۰ میلیارد دلار در آبان ماه رسید که البته حدود ۳۰-۲۰ میلیارد دلار هم طی این بازه زمانی شرکت های جدید وارد بازار شدند و سود تقسیمی مجامع بوده است. در شرایط فعلی نیز ارزش دلاری بازار سرمایه در محدوده ۱۶۰ میلیارد دلار می باشد که جای رشد خوبی در ماه های آتی دارد. بنابراین اگر به رشد بازار در ماه های آتی قائل باشیم در این مسیر با دو مانع روبه رو می شویم:
ا- شرایط پیچیده منطقه ای؛ بسیاری از کارشناسان پس از گذشت یکسال از شروع جنگ رژیم صهیونیستی و حماس، همچنان صلح پایدار برقرار نشده است و لبنان و سوریه نیز وارد نزاع منطقه ای شدند. به نظر می رسد حکومت سوریه که از متحدان ایران در منطقه بوده جای خود را به گروهی داده است که در مسیر همکاری با رژیم اشغالگر هستند. بنابراین می‌توان احتمال این را داد که هر تنشی برای کشور قریب الوقوع است و در صورت رخداد آن، بازار سرمایه نشان داده که به این نوع اتفاقات بیش واکنشی خواهد داشت.
۲-با توجه به وعده‌های داده شده توسط ریاست بانک مرکزی و مقام‌های عالی رتبه دیگر نرخ بهره افزایش پیدا نمی‌کند و اوراق گواهی منتشر شده نیز به جای ۳۰ درصد، ۱۵ درصد خواهد بود اما با همه این‌ها به جرات می توان یکی از اصلی ترین ترمزها در مسیر رشد بورس را در سال‌های گذشته و کل تاریخ بورس، افزایش نرخ بهره دانست. طی ۴ سال اخیر، بانک مرکزی با اتخاذ سیاست پولی انقباضی و با افزایش نرخ بهره در پی کنترل نقدینگی و مهار تورم بوده که البته توفیقی حاصل نشده است و تمام بازارها(اعم از بازار مسکن و طلا و ارز) به غیر از بازار سرمایه به رشد خود ادامه دادند. حال در شرایط فعلی که وزارت اقتصاد و به دنبال آن بانک مرکزی عزم خود را برای رونق بازار سرمایه جزم کرده اند، کاهش نرخ بهره کمک شایانی در جهت هموار کردن مسیر رشد بورس خواهد بود.
با توجه به مطالب مطروحه، به نظر می رسد بازار سرمایه در شرایط خوبی به سر می برد و محرک اصلی رشد بازار، افزایش نرخ دلار در بازار توافقی (و شاید کاهش نرخ بهره) در کنار حمایت تمام قد وزارت اقتصاد و بانک مرکزی از این بازار به منظور بهره برداری در آینده خواهد بود به شرط اینکه اتفاقات منطقه ای، ریسک سیستماتیک بازار سرمایه را به اوج نرساند.
-
آرمان هنرکار - خبرنگار
- شماره ۵۷۲ هفته نامه اطلاعات بورس