به گزارش صدای بورس، زغال سنگ، ماده گران‌بهایی که همچون نفت خام طی صدها میلیون سال در اعماق زمین شکل گرفته، قرن‌هاست که برای تولید انرژی مورد استفاده بشر قرار می‌گیرد. استفاده اولیه از زغال سنگ محدود به تولید گرما برای مصارف خانگی و کارگاه‌های کوچک بود اما به تدریج، موارد استفاده دیگری برای این ماده ارزشمند کشف شد، به طوری که امروزه در صنایع مختلف، از تولید برق و ذوب فلز تا تولید لوازم آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این گزارش، وضع بازار جهانی زغال سنگ از نظر تولید و مصرف مورد بررسی قرار گرفته و تازه‌ترین پیش‌بینی‌ها درباره میزان تقاضا و قیمت این کامودیتی ارائه شده است.
مسیر پرنوسان قیمت
بررسی روند حرکت قیمت زغال سنگ از سال ۲۰۱۰ تاکنون نشان می‌دهد؛ تا میانه سال ۲۰۲۰ این کامودیتی بین ۴۹ دلار تا ۱۳۲ دلار در هر تن در نوسان بوده است. از آگوست ۲۰۲۰ زغال سنگ در روندی صعودی قرار گرفت و پس از دو سال، در سپتامبر ۲۰۲۲به رکورد قیمت ۴۳۴ دلار دست پیدا کرد. اما این شرایط دیری نپایید و قیمت زغال سنگ تنها در ۹ ماه به سطح ۱۳۰ دلار سقوط کرد.
در سال ۲۰۲۴ نوسان قیمت زغال سنگ ادامه یافت. این کالا سال جاری را با قیمت ۱۲۹ دلار آغاز کرد و در ماه اکتبر به رقم ۱۵۳ دلار رسید و پس از آن، در روندی نزولی گرفتار شد و امروز که آخرین روزهای سال را پشت سر می‌گذاریم، به ۱۲۵ دلار رسیده است.
درباره آینده قیمت زغال سنگ، تازه‌ترین برآورد بانک جهانی از افت ۱۲ درصدی قیمت این کالا در سال ۲۰۲۵ خبر می‌دهد. با این حال، برخی تحلیلگران و معامله‌گران بازار بر این باورند که با توجه به افزایش تقاضای جهانی، احتمال افزایش قیمت زغال سنگ به بالای ۱۳۰ دلار وجود دارد. در نمودار، روند نوسان قیمت زغال سنگ از سال ۲۰۱۰ تاکنون مشاهده می‌شود.
رشد مداوم تقاضا
آژانس بین‌المللی انرژی با کنار گذاشتن تئوری پیشین خود مبنی بر پایان عصر طلایی زغال سنگ اعلام کرد: در سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ میزان تقاضای جهانی برای زغال‌سنگ سیر صعودی خواهد داشت. داده‌های آژانس نشان می‌دهد، تقاضا برای این کامودیتی دست‌کم در سال ۲۰۲۷ شاهد رکوردشکنی خواهد بود. پیش از این، آژانس با اشاره به چالش‌های تغییرات اقلیمی که به گرم‌تر شدن زمین منجر شده، گفته بود میزان تقاضا برای زغال سنگ در سال ۲۰۲۳ به اوج رسیده است و در سال‌های آینده شاهد کاهش تقاضا و مصرف این کالا خواهیم بود.
بر پایه تازه‌ترین برآورد آژانس بین‌المللی انرژی، میزان تقاضای جهانی زغال سنگ در سال ۲۰۲۷ به حدود ۸.۹ میلیارد تن خواهد رسید که یک درصد بیشتر رقم امسال است. این برآورد بر خلاف اهداف رهبران جهان درباره ضرورت کربن‌زدایی است. با وجود کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در کشورهای توسعه‌یافته، افزایش تقاضا در کشورهای دیگر (به ویژه چین) به این معناست که زغال سنگ بدون در نظر گرفتن اثرات منفی آن، همچنان ارزانترین منبع انرژی جهان خواهد بود. برای دستیابی به هدف «کربن صفر» تا سال ۲۰۵۰ بر اساس موافقت‌نامه پاریس، لازم است که مصرف زغال سنگ تا پایان دهه جاری به شدت کاهش یابد.
دو بخش تولید برق و فولاد از عوامل اصلی افزایش تقاضا برای زغال سنگ به شمار می‌روند. این دو بخش بیشترین میزان مصرف زغال سنگ را به خود اختصاص داده‌اند.در سال ۲۰۲۳ بیش از ۳۵ درصد از کل برق تولیدی در جهان ناشی از مصرف زغال سنگ بوده است. گاز طبیعی با ۲۲.۵ درصد رتبه دوم را در اختیار داشت. در مجموع، سوخت‌های فسیلی مسئول تولید دوسوم از برق مصرفی جهان بوده‌اند. در نمودار زیر، روند تغییر میزان تقاضا برای زغال‌سنگ مشاهده می‌شود.