بورس توکنایزشده بدون حذف دامنه نوسان، اقدامی طنزگونه

موضوع ۲۴ ساعته شدن بورس ایران جدید نبوده و در گذشته یعنی حداقل در دولت سیزدهم این موضوع مطرح شده است. طبیعتاً شاید لزومی برای فعالیت همه نمادهای بورس به صورت ۲۴ ساعته وجود نداشته باشد اما با بزرگتر شدن بورس و با تنوع بخشیدن به آن از طریق ارزهای دیجیتال باعث می‌شود در مجموع بازار بورس، بزرگتر و عمیق‌تر شود. اگر به یاد داشته باشید در گذشته صندوق‌های طلا وجود نداشتند اما سال‌هاست که این صندوق‌ها وارد بورس شده‌اند و به جذابیت بورس افزوده‌اند و امکان دارد با اضافه شدن یک سری قابلیت‌ها و ابزارها، برخی قوانین ظاهری بورس تغییر کند.
از این حیث ۲۴ ساعته شدن بورس محل ایراد نیست و نمی‌تواند نکته منفی محسوب شود اما واقعیت آن است که اولاً نمادهایی که در بازارهای مختلف بورس وجود دارند مانند یکدیگر نیستند و ممکن است برای یک سری از نمادها، ۲۴ ساعته شدن خیلی ضرورت نداشته باشد اما در یک سری از بازارها مانند صندوق‌های طلا یا صندوق ارزهای دیجیتال که شاید در آینده وارد بورس شود، شبانه‌روزی شدن معامله به خاطر ماهیت قیمت‌شان که دائماً در حال تغییر هستند، امری لازم و ضروری است.
طبیعی است که باید بازار بورس ۲۴ ساعته فعال باشد؛ در حالی که اکنون ما شاهد هستیم دو روز در هفته بورس کلاً تعطیل و از شنبه تا چهارشنبه هم که فعالیت دارد از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۱۲:۳۰ پذیرای معامله‌گران است و برای صندوق های طلا این زمان تا ساعت ۱۵ است و پس از این زمان عملاً هیچ دسترسی برای خرید و فروش در بازار سرمایه وجود ندارد؛ پس در این شرایط اگر بدون ۲۴ ساعته شدن بورس برخی نمادها توکنایز شوند قطعاً بزرگ‌تر شدن این بازار به عنوان یک نقطه‌ضعف محسوب خواهد شد. با توجه به ابزارهای جدید و عمق بخشیده شدن به این بازار، طبیعی است این اتفاق رخ دهد اما موضوع مهم بعدی مربوط به محدودیت دامنه نوسان در بورس است؛ ماه‌هاست که دامنه نوسان بورس از منفی سه تا مثبت سه در نوسان است و برای افزایش دامنه نوسان فعلاً تصمیم خاصی را اتخاذ نمی‌کنند. وقتی در این حد بورس ایران دستوری است و برایش سقف تعیین می‌کنند شاید ۲۴ ساعته شدن مقداری طنزگونه باشد! یا با این شرایطی که در سایر بخش‌های بورس وجود دارد خیلی متناسب نباشد.
توکنیزه شدن برخی از نمادهای بورسی با هدف تسهیل و تسریع در ورود سرمایه‌های خارجی را باید اقدامی مثبت ارزیابی کرد. توکنیزه کردن دارایی‌ها نوعی فرایند تبدیل حقوق مالکیت یک دارایی خاص به توکن دیجیتال در شبکه بلاکچین است و مقداری شبیه به ایجاد اوراق بهادار بوده، ضمن اینکه طبیعتاً اگر بخواهیم به بین‌المللی شدن بورس یا ورود سرمایه‌های خارجی به آن فکر کنیم طبیعی است که باید فعالیت بورس ۲۴ ساعته شود. به طور کلی یکی از الزامات اولیه برای ورود سرمایه خارجی به بورس، همین ۲۴ ساعته شدن است. در مجموع اگرچه این اقدام در حال حاضر خیلی تناسبی با وضعیت بورس ایران ندارد اما فاقد ضرر بوده و می‌توان خوب ارزیابی‌اش کرد.

• میثم مهرپور - کارشناس اقتصادی

• شماره ۵۷۴ هفته نامه اطلاعات بورس