در چند سال گذشته، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه ایران نقش برجسته‌ای یافته است. این روند بیش‌تر از مسیر شرکت‌های مدیریت دارایی یا سبدگردان‌ها محقق شده که در قالب راه‌اندازی صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری، این نوع سرمایه‌گذاری را برای افراد جذاب کرده است. انواع صندوق سرمایه‌گذاری همچون اهرمی، بخشی، تامین مالی جمعی و صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی از ابزارهایی هستند که در همین راستا توسعه یافته و توانسته‌اند توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند. هرچند این صندوق‌ها در بازار سرمایه ایران رشد مناسب داشته و با استقبال بالایی مواجه شده‌اند اما هنوز در حال توسعه و تکامل است.
یکی از ابزارهای جدیدی که می‌تواند به پختگی بازار کمک کند، صندوق‌های پوشش ریسک یا هچ فاندها هستند. این صندوق‌ها با استفاده از تکنیک‌های فروش استقراضی یا آربیتراژگری، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را شناسایی کرده و با این روش‌ها، قادر به کسب بازدهی‌های مناسب می‌شوند. از این‌رو هچ فاندها می‌توانند در ایجاد تعادل در بازارهای مختلف مفید باشد و نوسان‌های غیرقابل پیش‌بینی را پوشش دهد. علاوه بر هچ فاندها، صندوق‌های رپو (بازخرید) نیز یکی از دیگر ابزارهایی است که می‌تواند به تامین نقدینگی کوتاه‌مدت در بازار کمک کند. این نوع از صندوق‌ها به شرکت‌ها و نهادهای بازار سرمایه (که نیاز به تامین نقدینگی در کوتاه مدت دارند) امکانی می‌دهد بدون نیاز به فروش دارایی‌ها یا انتشار اوراق جدید، از منابع مالی فوری بهره‌برداری کند. از آنجا که بانک مرکزی هر هفته مقادیر قابل توجهی از رپو را در بازار اعمال می‌کند، این ابزار می‌تواند براساس نیازهای بازار و مطابق با دستورالعمل‌های بانک مرکزی به کار گرفته شود و نقش موثری در روان‌سازی جریان نقدینگی ایفا کند.
از سوی دیگر، توجه به سهام عدالت و لزوم مدیریت حرفه‌ای این سهام از زمینه‌های مهم در بازار سرمایه است. زمانی که سهام عدالت بین افراد توزیع شد، تعدادی از سهامداران به فروش سهام خود پرداختند. ایجاد صندوق‌هایی که به طور تخصصی به سرمایه‌گذاری در سهام عدالت یا سهام عدالت‌های استانی بپردازد، می‌تواند منافع زیادی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند. این صندوق‌ها با استفاده از مدیریت حرفه‌ای به حداکثر رساندن بازدهی این سهام‌ها کمک کرده و فرصتی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های معتبر و ارزنده فراهم می‌آورد. بحث آتی و فیوچرز نیز از موضوع‌هایی هستند که نیاز به توسعه آنان در بازار سرمایه ایران جدی است. در حالی که در حال حاضر بیش‌تر روی آپشن‌ها کار می‌شود، درک نیاز به ابزارهایی همانند فیوچرز در بخش‌های مختلف بیش‌تر احساس می‌شود. ایجاد ابزارهای فیوچرز می‌تواند فرصتی برای سرمایه‌گذاران در راستای مدیریت ریسک و کسب بازدهی بوجود آورد. همسو با این موارد، بازار کالایی نیز با گواهی‌های شمش طلا و زعفران در حال توسعه است و این روند می‌تواند به توسعه گواهی‌های سپرده برای سایر کالاها همچون نقره منجر شود. این نوع ابزار نیز می‌تواند با ایجاد فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری به رشد بازارهای مالی کمک کند.
-
رسول جاویدی - مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان داریوش
-
شماره ۵۸۳ هفته نامه اطلاعات بورس