ضرورت «عدالت مالیاتی» در بازار سهام

لازمه این امر کاهش سود سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی بخش تولید است. اگر سود حاصل از سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی تولید بیشتر از سود ناشی از سرمایه‌گذاری در بخش تولید شود، بدیهی است که سرمایه‌های سرگردان به این سمت حرکت و سفته بازی و سوداگری اقتصاد کشوررا مختل خواهدساخت. با این مفروضات دولت‌ها در جوامع پیشرفته به دنبال طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌روند که بخش مهم آن برای فعالان بازار سرمایه، مربوط به مالیات بر عایدی بازار سهام است.
اما در کشور ما این موضوع می‌بایست با دقت و وسواس بیشتری مورد مطالعه قرارگیرد چرا که تقریبا در کمتری اقتصادی در جهان، فعالیت‌های واسطه‌ای (خدماتی) به اندازه‌ای که در ایران رواج دارد، گسترش یافته است. لذا آنچه امروزه در سطح کشور مطرح می‌شود و اینکه دولت تلاش دارد کشور را بیشتر بر اساس مالیاتی که از جامعه اخذ می‌کند، اداره کند، تصمیم بسیار مبارکی است، اما موضوع «عدالت مالیاتی»  نباید فراموش شود و تنها نباید به دنبال سهل‌الوصول ترین روش‌ها بود.
در کشوری که بنا به اظهارات مسئولان مالیاتی در صد قابل توجهی از اشخاص حقیقی و حقوقی مالیات عملکردشان را پرداخت نمی‌کنند، باید دید مالیات بر عایدی سهام در بازار سرمایه که عمدتا یکبار مالیات آن چه در زمان کسب درآمد توسط فرد خریدار سهام و چه در زمان انجام معاملات در بازار سرمایه از او اخذ می‌شود، تاچه‌اندازه می‌تواند موجه باشد. (درمقابل افرادی که اصلا مالیات نمی دهند)

مالیات بر عایدی سرمایه سهام و نکات پیرامون

مالیات بر عایدی سرمایه سهام در برخی از کشورهای مترقی معاف و در برخی دیگر بسته به موارد متعدد، متفاوت است. البته نرخ مالیات بر عواید سهام نیز می‌تواند بسته به مدت نگهداری سهام (کوتاه مدت یا بلند مدت)، متفاوت باشد.لذا میزان نرخ مالیات بر عایدی سهام ممکن است با توجه به مدت نگهداری سهام، تعلق آن به شرکت‌های بورسی یا غیربورسی، میزان مالکیت دولت در سهام شرکت و غیره متغیر باشد. آنچه مهم هست این است که در صورت تصویب این قانون، این مالیات باید در راستای حمایت از بازار سرمایه و همچنین حمایت از شرکت‌های بورسی بوده تا شفافیت مورد تشویق قرار گرفته و تولید و صادرات کشور تقویت شود.
پس مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند به خودی خود تهدیدی برای بازار سرمایه محسوب نشود، بلکه آنچه که می‌تواند اثرگذار باشد و باید مورد رصد دقیق بازار سرمایه قرار گیرد، درصد فشاری هست که مالیات بر عایدی سرمایه به بازارهای موازی وارد می‌کند و مقایسه آن با درصد فشاری هست که مالیات بر عایدی سرمایه به بازار سهام وارد می‌کند. در مجموع تهدید یا فرصت این قانون بسته به این است که در صورت تصویب چه بازارهایی را مورد هدف قرار می‌دهد و نرخ‌های پایه مالیاتی در آن بازارها به چه میزان باشد.

•  حمید رضا مهرآور-مدیر عامل کارگزاری بانک سامان
• شماره 336 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 14