تبعات‌جبران‌ناپذیر 

مهمترین دلیل این موضوع نیز ابهاماتی است که در خصوص آینده بازارهای پول و سرمایه، وضعیت برجام و به طور کلی آینده اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. در خصوص پاسخ به این سوال که نقدینگی خارج شده از بورس سراغ کدام بازار می‌رود، نمی‌توان به طور قاطع گفت نقدینگی خارج شده از بازار سهام به سمت کدام بازار مالی هدایت شده است اما شنیده‌های غیررسمی حاکی از این است که بخشی از نقدینگی که از بازار سهام خارج شده، صرف خرید ملک در کشور همسایه شده است و بخش قابل توجه دیگر از این نقدینگی نیز صرف خرید اوراق بدهی دولتی شده که در واقع عملاً از بازار سهام خارج شده است.

هم‌اکنون دولت برای تامین کسری بودجه، انتشار اوراق بدهی را در اولویت کاری خود قرار داده است و از این طریق قصد دارد کسری بودجه‌اش را تامین کند. از این رو، یکی از دلایل وضعیت نابسامان این روزهای بازار سرمایه این است که دولت، بازار بدهی را بر بازار سهام ترجیح داده است و از این طریق قرار است تامین مالی ‌کند.
با این توضیحات، مسئله مهمی که مطرح می‌شود این است که خروج نقدینگی از بازار سهام می‌تواند آسیب‌های زیادی به‌دنبال داشته باشد. برای تشریح این آسیب‌ها ابتدا باید مزیت‌های بازار سرمایه مورد بررسی قرار گیرد. یکی از بزرگترین مزیت‌های این بازار این است که تامین مالی برای شرکت‌هایی که در کشور فعالیت می‌کنند و به دنبال توسعه اقتصادی کشور هستند، به صورت اصولی‌تر، حرفه‌ای‌تر و سریع‌تر اتفاق می‌افتد و این یکی از خصلت‌های مهم بازار سرمایه به شمار می‌رود.
بنابراین زمانی‌که نقدینگی از بازار سهام خارج می‌شود، اقبال سرمایه‌گذاران به بازار کم می‌شود و بر همین اساس، تامین مالی شرکت‌ها از طریق بازار سرمایه نیز دستخوش مشکلاتی می‌شود و در نهایت صاحبان شرکت‌ها مجبور می‌شوند برای تامین مالی به صورت قبل به بازار پول بازگردند؛ راه‌حلی که در دنیا منسوخ شده است و فرآیند طولانی می‌طلبد و در نهایت امکان دارد به نتیجه مطلوب نرسد. ضمن ‌اینکه هم‌اکنون بر اساس وضعیت بازار در سال‌های اخیر تلاش شده بود تا شرکت‌ها برای تامین مالی بلندمدت سراغ بازار پول نرفته و همه بازار سرمایه را بر بازار پول ترجیح ‌دهند.

وضعیت فعلی و بی‌توجهی به بازار سهام و توجه بیش از حد به بازار بدهی اشکالاتی هم ایجاد می‌کند که مهمترین آن، از بین رفتن اعتمادی است که در اثر این اقدامات به بازار سرمایه صورت می‌گیرد. بنابراین لازم است، تمهیداتی صورت گیرد تا بار دیگر افرادی که از بازار رنجیده‌اند و به اصطلاح دستشان سوخته است، جذب بازار شوند یا بیش از این از بازار خارج نشوند.

• حمیدرضا مهرآور - مدیرعامل کارگزاری بانک سامان
• هفته نامه اطلاعات بورس - شماره ۴۲۰