نویسنده کتاب «تئوری رشد اقتصادی» با ارائه چارچوبی مناسب برای مطالعه روند رشد و توسعه اقتصادی، گام بزرگی در راستای فهم هر چه بهتر اقتصاد برداشته است. البته تاثیر سر آرتور لوئیس بر حوزه مطالعات اقتصادی بیش از این است. او اقتصاددانی با ویژگی‌های منحصر به فرد است.
سر ویلیام آرتور لوئیس متولد ۲۳ ژانویه ۱۹۱۵ در جزیره سن لوسیا (واقع در دریای کاراییب و تحت حاکمیت بریتانیا)، نخستین اقتصاددان سیاهپوستی است که موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شده است. او همچنین نخستین دانشجو و نخستین استاد اقتصاد سیاهپوست مدرسه اقتصاد لندن، نخستین عضو سیاهپوست هیات علمی دانشگاه منچستر و نخستین فرد سیاهپوستی بود که به عنوان استاد تمام به مدت ۲۰ سال در دانشگاه پرینستون به تدریس پرداخت. هوش سرشار و توانایی‌های ذهنی او از دوره نوجوانی آشکار شد به طوری که در ۱۴ سالگی دبیرستان را به پایان رساند و مدت کوتاهی بعد، موفق به دریافت بورسیه تحصیلی در مدرسه اقتصاد لندن شد. در این مدرسه، او تنها دانشجوی رنگین‌پوست این موسسه بود و با وجود تبعیضی که با آن مواجه بود، به دلیل توانایی‌های ذهنی‌اش، به سرعت مشهور و به چهره‌ای آکادمیک تبدیل شد. او پس از پایان دبیرستان به عنوان کارمند مشغول به کار شد و در همین زمان با اریک ویلیامز دوستی عمیقی برقرار کرد که تا پایان عمر ادامه داشت. اریک ویلیامز نخستین نخست‌وزیر کشور ترینیداد و توباگو بود.
لوئیس در سال ۱۹۳۷ مدرک کارشناسی و در سال ۱۹۴۰ مدرک دکترای خود را از مدرسه اقتصاد لندن دریافت کرد و تا سال ۱۹۴۸ به عنوان عضو هیئت علمی در آنجا به تدریس پرداخت.
در سال ۱۹۴۸ آرتور لوئیس که تنها ۳۳ سال داشت، به دانشگاه منچستر رفت و تا سال ۱۹۵۷ به عنوان استاد تمام در آنجا مشغول به کار شد. در این زمان بود که او ایده‌های اقتصاد توسعه را تکمیل کرد و به همین دلیل موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد. مهمترین ایده‌های او به شکل‌گیری مدل دوسویه که به «مدل لوئیس» مشهور است، منجر شد. آرتور لوئیس به عنوان مشاور اقتصادی با تعداد زیادی از دولت‌های آفریقایی و منطقه کارییب (همچون نیجریه، غنا، ترینیداد و توباگو، جامائیکا و باربادوس) همکاری کرد. وقتی در سال ۱۹۵۷ کشور غنا به استقلال دست یافت، لوئیس به عنوان نخستین مشاور اقتصادی دولت برگزیده شد و به تدوین نخستین برنامه ۵ ساله توسعه اقتصادی این کشور (۱۹۵۹ تا ۱۹۶۳) کمک کرد.
او در ۱۹۵۹ به منطقه کاراییب بازگشت و به مقام معاون رئیس دانشگاه «وست ایندیز» منصوب شد. در ۱۹۶۳ به دلیل مشارکت و کمک به علم اقتصاد، از سوی دولت بریتانیا عنوان شوالیه را دریافت کرد و «سر آرتور لوئیس» نامیده شد. همان سال در دانشگاه پرینستون عنوان استاد تمام را دریافت کرد و بعد از آن، کرسی اقتصاد سیاسی جیمز مدیسون را به دست آورد. از ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۳ مقام ریاست «دانشگاه گویان» را در اختیار داشت. او برای نزدیک به دو دهه یعنی تا سال ۱۹۸۳ که بازنشسته شد، صدها دانشجو را در دانشگاه پرینستون آموزش داد. لوئیس همچنین به تاسیس بانک توسعه کارییب کمک کرد و در سال ۱۹۷۰ به عنوان نخستین رئیس این بانک برگزیده شد و تا ۱۹۷۳ این جایگاه را حفظ کرد.
لوئیس مدل دوسویه خود را در مقاله «توسعه اقتصادی با عرضه نامحدود نیروی کار» که در سال ۱۹۵۴ منتشر شد، مطرح کرد. او تحلیل تجربه تاریخی کشورهای توسعه‌یافته را با ایده اصلی اقتصاد کلاسیک درهم آمیخت تا تصویر بزرگتر و روشن‌تری از روند توسعه ارائه دهد. لوئیس در کتاب «تئوری رشد اقتصادی» که در سال ۱۹۵۵ منتشر شد، مبنای مناسبی برای مطالعه توسعه اقتصادی ارائه کرد. او به دلیل تلاش برای کمک به درک بهتر علم اقتصاد، در سال ۱۹۷۹ موفق به دریافت جایزه نوبل اقتصاد شد.
سر آرتور لوئیس روز ۱۵ ژوئن ۱۹۹۱ در سن ۷۶ سالگی درگذشت.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار
- شماره ۴۵۰ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما