دستکاری ها زیرسر فضای مجازی

در فرآیند پروژه کردن، سهمی را انتخاب و برآن تمرکز و معاملاتی هماهنگ شده انجام می دهند و با هدف قیمتی مشخص حرکت می‌کنند تا به جایی که مشخص شده، ختم شود. آن دسته از افرادی که همیشه اول وارد می‌شوند برنده و آنهایی که در آخر وارد می شوند همیشه بازنده اند. این امرتوسط یک تا دو حقوقی بزرگ و یا حقیقی‌هایی که تعدادشان زیاد هستند انجام می‌شود و در تایم زمانی مشخص شده آنقدر معامله انجام می‌دهند که تمام حجم مبناها پر ‌و مثبت شود. این اقدام برعکس هم انجام می شود یعنی قیمت سهمی را برای رسیدن به هدفشان که خرید سهم در قیمت پایین است، پایین می‌آورند که در نهایت هر دو روش انجام می‌شود. این اقدامات بیشتر با پیدایش تلگرام و فضاهای مجازی به این صورت باب شدند چرا که قبل از آن این موارد به این شدت وجود نداشتند.

این اقدام یکی از روش‌ها و عملیات دستکاری است که ممکن است توسط یک یا دونفر و یا توسط یک تیم انجام شود. تیمی که کانالی را مشخص می کنند و معمولا لیدر هدف قیمتی را با تیم هماهنگ می‌کند که فرضا در این محدوده وارد و در این محدوده خارج می شویم و همیشه به این صورت بوده است که عده ای که به اصطلاح پشت این افراد وارد می شوند افرادی هستند که متضرر خواهند شد و تیم اجرایی همیشه از سهم با فروش و یا خرید موفقی خارج می شوند.
تیم ها هسته‌ای اجرایی دارند و معمولا هسته اصلی تحت تعقیب قرار می گیرد، احراز کردن تک تک افراد کاری غیر ممکن نیست بلکه کاری زمان بر است اما به دلیل اینکه هنوز معاملات مبتنی بر سامانه است امکان این امر وجود دارد که در نهایت با عنوان دستکاری در بازار مورد تعقیب قرار بگیرند.
براساس قانون و ماده ۴۶ قانون اوراق بهادار این تیم‌ها تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات خواهند شد. در اینجا عده‌ای متضرر شده‌اند که طبق ماده ۵۲ قانون اوراق بهادار جرم که به اثبات رسید با مدرکی مبنی بر اینکه من در این بازه زمانی این معاملات را انجام داده‌ام و تحت تاثیر فریبکاری تیمی قرار گرفته‌ام که این سهم را پروژه کرده‌اند می‌توانند ضرر و زیان خود را مطالبه کنند و مستند آنان پرونده‌ای است که رای آن صادر شده است و در نهایت پیش بینی این امر در ماده ۵۲ انجام شده است.
در ماده ۴۶ نیز مجازاتی پیش بینی شده است که همان مجازات دستکاری بازار است که ۳ ماه تا یک سال حبس دارد و یا جزای نقدی معادل ۲ تا ۵ برابر سود به دست آمده و یا هر دوی این مجازات‌هاست و در نهایت تمام این مشکلات ناشی از ارتباطاتی است که عده ای از افراد از طریق تلگرام و یا فضاهای مجازی به دست آورده و توانسته‌اند جریان قیمتی کاذبی درست کنند هرچند در گذشته این امر به این شدت وجود نداشته که دستکاری انجام دهند اما این روزها این امر ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده است هرچند در نهایت با وجود سامانه‌هایی که وجود دارد این نوع چالش ها شناسایی می شوند و چیز پیچیده ای برای سامانه‌های موجود نیست.

• محمدعلی شیری زاده - مدیرامورحقوقی و انتظامی سازمان بورس