ابزار مشتقه در ایران ضعیف است

اولین موضوعی‌که در بازار مشتقه باید در نظر داشته باشیم این است که از نظر آموزش جامعه به یک سطح مناسبی برسیم، در شرایط فعلی که آموزش در جامعه گسترش پیدا نکرده است و بیشتر سهامداران و جامعه سهامداری با ابزار مشتقه آشنایی ندارند، این مسئله باعث آن می‌شود که زیاد به این سمت تمایل نداشته باشند باوجود اینکه ما جامعه سهامداری ریسک پذیری داریم اما آمار ابزار مشتقه ما در سطح پایینی است که با سطح مطلوب فاصله زیادی دارد.
پیامد منفی این امر می‌تواند این باشد که جامعه ما هنوز آموزش لازم را ندیده است و به دنبال آن بسیار هیجانی عمل می‌کند و این می‌تواند باعث نوسانات شدیدی بشود و از طرف دیگر می تواند بستری باشد برای اینکه معاملات حرفه‌ای و آموزشی محور شوند، همچنین می‌تواند باعث شود که معاملات بازار سرمایه ما نیز به صورت حرفه‌ای انجام شود به دلیل اینکه ابزار مشتقه رشد پیدا کند و در عین حال پیش‌بینی‌پذیر باشد می‌تواند استفاده شود.
بسیاری از حقوقی‌ها وقتی که می‌خواهند سهام عرضه کنند عملا باعث تشکیل روندهای جدید می‌شوند و یا روندهای گذشته را بیشتر دچار اختلال می‌کنند، همچنین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و متقاضیان و عرضه کنندگان می‌توانند با مبادله ابزار مشتقه در یک سررسید مشخص نسبت به داشتن کالا و یا فروش کالا اطمینان حاصل کنند تا عرضه کننده مطمئن شود که در سررسیدی مشخص می‌تواند کالای خود را بفروشد با قیمت و مشخصاتی که آن کالا داراست.
متقاضی و خریدار هم خیالش راحت است که در سررسید به کالای مدنظر خود خواهد رسید و از این رو آن حالت پیش بینی پذیر را داراست و در زمانی که موعد سررسید آن کالاست و آن کالا مورد نیاز است متقاضی به آن کالا دسترسی خواهد داشت و تولید کننده هم نسبت به این که در چند ماه آینده و در زمان سررسید کالای خود را فروخته اطمینان خاطر پیدا خواهد کرد.

• حسن حسین نیا - کارشناس بازار سرمایه

• منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 458