گرچه از نظر فنی در مجموعه جوایز نوبل قرار نمی‌گیرد، اما دریافت‌کنندگان این جایزه را «برنده جایزه نوبل اقتصاد» می‌نامند. امروزه این جایزه از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم به برندگان اهدا میشود.
تاکنون ۵۴ جایزه نوبل اقتصاد به ۹۱ اقتصاددان از سراسر جهان تعلق گرفته است که اقتصاددانان آمریکایی با بیش از ۶۰ جایزه، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. در شماره‌های قبل، با تعدادی از برندگان جایزه نوبل اقتصاد آشنا شدید. در این شماره نیز به معرفی سه اقتصاددان که مشترکا برنده این جایزه شدند، می‌پردازیم. هری مارکوویتز، مرتون میلر و ویلیام شارپ سه اقتصاددان آمریکایی برنده نوبل اقتصاد در سال ۱۹۹۰ میلادی هستند. آنها به دلیل پژوهش‌های پیشگام در تئوری اقتصاد مالی مشترکا موفق به دریافت این جایزه شدند. اقتصاد مالی، شاخه‌ای از علم اقتصاد است که بر فعالیت‌های پولی تمرکز دارد.
هری مارکوویتز
هری مکس مارکوویتز، اقتصاددان آمریکایی در آگوست ۱۹۲۷ به دنیا آمد. در دوره دبیرستان به فیزیک و فلسفه (به ویژه باورهای دیوید هیوم، فیلسوف اسکاتلندی عصر روشنگری) علاقه‌مند شد و این علاقه تا سال‌ها ادامه داشت. او سپس تصمیم گرفت در دانشگاه شیکاگو به ادامه تحصیل در رشته اقتصاد بپردازد. در دانشگاه شیکاگو او این فرصت را پیدا کرد تا زیر نظر اقتصاددانانی همچون میلتون فریدمن، یالینگ کوپمانز و جیکوب مارچاک ادامه تحصیل دهد. در دوره دانشجویی از مارکوویتز دعوت شد تا به عضویت کمیسیون پژوهش‌های اقتصادی کاولز درآید. او در سال ۱۹۵۰ مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. با تشویق مارچاک به عنوان استاد راهنما، مارکوویتز تز پایان‌نامه خود را به تحلیل بازار سهام با استفاده از علم ریاضیات اختصاص داده بود. او در ۱۹۵۴ با تز تئوری پرتفوی موفق به دریافت مدرک دکترا از دانشگاه شیکاگو شد. همچنین در ۱۹۸۹ جایزه جان فون نیومان را دریافت کرد.
مرتون میلر
مرتون هاوارد میلر، اقتصاددان آمریکایی در می ۱۹۲۳ به دنیا آمد. او در دانشگاه هاروارد پذیرفته شد و در زمان جنگ جهانی دوم به عنوان اقتصاددان در بخش پژوهش‌های مالیاتی وزارت خزانه‌داری به کار پرداخت. میلر در سال ۱۹۵۲ مدرک دکترای اقتصاد را از دانشگاه جان هاپکینز دریافت کرد. در ۱۹۵۸ میلر با همکاری فرانکو مودیگلیانی مقاله «هزینه سرمایه، تامین مالی شرکتی و تئوری سرمایه» را منتشر کرد. این مقاله، اعتراض بنیادین به دیدگاه سنتی تامین مالی شرکتی است که می‌گوید، یک شرکت می‌تواند هزینه سرمایه را از طریق یافتن نسبت درست بدهی به سهام کاهش دهد. در مقابل، بر پایه قضیه مودیگلیانی-میلر، چنین نسبت درستی وجود ندارد، بنابراین مدیران شرکت باید به دنبال کاهش تعهدات مالیاتی و افزایش دارایی خالص شرکت باشند. میلر به صورت فردی یا در قالب همکاری در نگارش ۸ کتاب نقش داشت. او در ۱۹۷۵ به عضویت انجمن اقتصادسنجی درآمد. مرتون میلر در ژوئن ۲۰۰۰ درگذشت.
ویلیام شارپ
ویلیام فورسایث شارپ، اقتصاددان آمریکایی در ژوئن ۱۹۳۴ به دنیا آمد. او استاد ممتاز در مدرسه بازرگانی دانشگاه استنفورد است. شارپ یکی از مبتکران مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای (CAPM) است. او همچنین مبتکر «نسبت شارپ» برای تحلیل تعدیل‌شده با ریسک عملکرد سرمایه‌گذاری است. شارپ پس از دبیرستان، به امید ادامه تحصیل در رشته طب وارد دانشگاه کالیفرنیا، برکلی شد اما در همان سال اول تغییر عقیده داد و برای تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی به دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس رفت. او که به حسابداری علاقه نداشت، نهایتا به علم اقتصاد گرایش پیدا کرد. در آنجا تحت تاثیر دو اقتصاددان با نوشته‌های مارکوویتز درباره تئوری پرتفوی آشنا شد. شارپ در سال ۱۹۵۵ مدرک کارشناسی، در ۱۹۵۶ مدرک کارشناسی ارشد و در ۱۹۶۱ مدرک دکترای اقتصاد را از دانشگاه لس‌آنجلس دریافت کرد. پس از آن، به تدریس در دانشگاه واشنگتن و پژوهش درباره قیمت‌گذاری دارایی‌ها پرداخت که نتیجه آن به ارائه مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای انجامید.
- علی دانیال - روزنامه‌نگار
- شماره ۴۹۶ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما