بیت کوین در مقابل پول های فیات

به گزارش صدای بورس،یکی از بزرگترین خطرهای پول های فیات که تحت کنترل بانک های مرکزی هستند یا اصلاحا از ساختاری متمرکز پیروی می کنند این است که انتشار این اسکناس ها متناسب با شرایط در دست دولت خواهد بود و چاپ بیش از حد آن طبق قانون عرضه و تقاضا به سرعت موجب کاهش ارزش آن خواهد شد و تضعیف ارزش پول کشور و در نتیجه تورم زایی را رقم خواهد زد. یکی از مهم ترین انگیزه های رمز ارزها به عنوان ارزهای غیرمتمرکز، تورم زدایی است به این معنا که عرضه آن مانند کالای با ارزش طلا محدود و خارج از کنترل دولت ها باشد. عرضه محدود، دو کاربرد مبادله ای و حفظ ذخیره ارزش را برای این ارز مانند طلا حفظ خواهد کرد.

بیت کوین یک ارز مجازی است که از زمان پیدایش از دو منظر محبوبیت و کابرد افزایش یافته است. با هدف حذف واسطه های مورد اعتماد مانند ساختار متمرکز بانک های مرکزی، پروتکل زنجیره بلاکی بیت کوین در سال ۲۰۰۸ منتشر و مشخص شد. در این پروتکل، شبکه ای غیر متمرکز مشخص شده است که؛ هر تراکنش و رخداد به وسیله رمزنگاری در دفترکلی به نام بلوک ثبت و نگهداری و توسط هر گروه در سیستم تایید می شود. داخل هر بلوک عددی به نام هش گنجانده شده است که ماینرها برای استخراج و به دست آوردن بلوک باید محاسبات ریاضی دشواری را با صرف انرژی و تقریبا صرف ده دقیقه زمان حل کنند. اولین کسی که پاسخ محاسبات ریاضی را پیدا می کند بلوک را به زنجیره اضافه کرده و پاداش آن را به خود اختصاص می دهد. تراکنش‌های این بلوک توسط گره‌ها و سایر ماینرهای شبکه تأیید شده و صداقت ماینرها نسبت به عدم لحاظ تراکنش نامعتبر در بلوک طی یک فرایند غیرمتمرکز سنجیده خواهد شد.

حل مشکل پول های فیات با بیت کوین

فرآیند غیر متمرکز بیت کوین برخلاف پول های فیات، در راستای کنترل عرضه و انتشار آن سبب شد ساتوشی ناکاموتو در زمان تعیین قوانین پروتکل آن بر دو قانون بیش از همه تأکید داشته باشد:

۱- موجودی بیت کوین متناهی و محدود به ۲۱ میلیون واحد باشد.

۲- مکانیسم هوینگ با این مفهوم که تعداد بیت کوین‌های تولیدشده به ازای هر بلاک، پس از هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک، ۵۰ درصد کاهش یابد. مکانیسم هوینگ یا نصف شدن، عاملی در سیاست پولی بیت کوین است که در اکوسیستم بیت کوین اهداف زیادی از قبیل موارد زیر را دنبال می کند.

• تورم کنترل شده: در تضاد کامل با ویژگی تورم زایی سایر ارزها، عملیات هوینگ تضمین می کند که نرخ تورم بیت کوین کنترل شده باشد و اساساً آن را به یک دارایی ارزشمند تبدیل می کند.
• تامین سقف: با وجود محدودیت عرضه ۲۱ میلیونی بیت کوین، هوینگ این اجازه را می دهد تا در مدت زمان انتشار طولانی شده و آخرین واحد آن در سال ۲۱۴۰ استخراج شود.
• تعدیل نیروهای بازار: سود استخراج بیت‌کوین پس از هر رویداد هوینگ کاهش یافته و ماینرها ناچار به ساده سازی مدل‌های تجاری خود و یا پذیرش حذف از اکوسیستم به عنوان ماینر کم‌بازده خواهند شد.
• ایجاد فرصت زمانی برای پذیرش بیت کوین: حدوداً در سال ۲۱۴۰،بیت کوینی برای استخراج وجود نداشته و درآمد ماینرها تنها از کارمزد تراکنش ها خواهد بود. ایجاد تراکنش های کافی و کسب کارمزد برای ماینرها مستلزم سطح بالایی از پذیرش شبکه و بیت کوین بوده که عملیات هوینگ و توزیع بیت‌کوین‌های جدید زمان کافی را برای این پذیرش فراهم می‌ سازد.

مکانیسم هوینگ

چرخه هوینگ با هدف حفظ ارزشمندی آن به صورت خودکار انجام می شود. نصف شدن بیت کوین زمانی است که پاداش دریافت شده توسط ماینرها برای ایجاد بلوک در بلاک چین بیت کوین به نصف کاهش می یابد. علت وجود طرحی برای تغییر پاداش ماینرها به جای اعطای نرخ پاداش ثابت به آن ها دقیقا در قانون عرضه و تقاضا نهفته است. اگر بیت کوین‌های جدید به‌سرعت تولید شوند، یا تعداد بیت کوین‌های قابل تولید نامتناهی باشد، به‌ تدریج تعداد بالای بیت کوین‌های در گردش، ارزش آن را پایین خواهد آور و رویداد خودکار هوینگ از این امر جلوگیری خواهد کرد.

از زمان راه اندازی بیت کوین در ۲۰۰۹ تاکنون، سه رویداد هوینگ رخ داده است و تاریخ دقیق رویداد بعد مشخص نیست اما در حال حاضر انتظار می رود رویداد بعدی در آوریل ۲۰۲۴ رخ دهد. پیش بینی ها بین ۱۳ آوریل و ۲۴ آوریل متغیر است.

هوینگ و قیمت بیت کوین

فرآیند هوینگ با اثر سه گانه ۱-نصف شدن عرضه بیت‌کوین‌های جدید بطور خودکار، ۲-تاثیرگذاری بر انتظارات سرمایه گذاران این حوزه برای افزایش تقاضا و۳- دشواری استخراج و کاهش حاشیه سود ماینر ها می تواند بر افزایش قیمت بیت کوین موثر باشد. در واقع، روی کاغذ و از نظر تئوری، با فرض ثابت بودن تقاضا، اگر عرضه نصف شود، قیمت باید دو برابر قبل باشد تا به تقاضا پاسخ بدهد، اما لزوماً نمی‌توان گفت که تقاضا ثابت بماند و کاهش پیدا نکند. با این حال، مشاهدات سه دوره گذشته هوینگ نشان می دهد که رویداد هوینگ تاثیر مستقیم و آنی در زمان رویداد بر قیمت بیت کوین ندارد.

آیا باید قبل از هوینگ بعدی بیت کوین خرید؟

تاکنون تنها سه رویداد هوینگ وجود داشته است که حجم نمونه بزرگی برای نتیجه‌گیری قوی نیست. بسیاری از تحلیلگران با توجه به رکود زیادی که در بازار کریپتو حاکم بوده است، رویداد هوینگ سال ۲۰۲۴ را به‌عنوان زمان خروج از زمستان بازار اشاره کرده اند. با قضاوت بر اساس داده های تاریخی بنظر می رسد؛ قیمت بیت‌کوین تا چند ماه پس از وقوع هوینگ تامل زیادی کرده و پس از مدت زمان حدود یکسال معمولاً رشد های شگرفی را ثبت می کند بنابراین زمانی باید پیش از هوینگ بیت کوین آن را خریداری کرد که دید بلندمدت و نگهداری آن برای ۱۲ تا ۱۸ ماه وجود داشته باشد تا بتوان بر امواج بازار سوار شد. با این حال، اتفاقات زیادی از قبیل امکان تجارت بیت کوین و کریپتو برای سرمایه گذاران خرد در هنگ کنگ، اجرای ساختارهای نظارتی و تقویت پذیرش بیت کوین، تصویب یک ETF بیت کوین برای دسترسی سرمایه گذاران نهادی در ایالات متحده پیشرفت‌هایی در دنیای بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال را رقم زده است که می تواند رویداد هوینگ چهارم را متفاوت تر پیش ببرد و مدت زمان انتظار برای رشد قیمت بیت کوین پس از هوینگ ۲۰۲۴ را کاهش داده و با سه هوینگ گذشته متفاوت سازد.

شادی بزرگ –کارشناس اقتصادمالی دانشگاه علامه طباطبایی