رونق بازار سرمایه در گرو اصلاح نرخ بهره

به گزارش صدای بورس،در فرآیند تکامل کسب و کارها، تاسیس نهادهای مالی توسط هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ در بازار سرمایه امری رایج است. مجموعه کرمان موتور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در سال‌های اخیر گروه مالی کارآمد را با سه نهاد سبدگردان، کارگزاری و لیزینگ، ایجاد کرده است. سبدگردانی روشی کارآمد برای همسویی استراتژیک سهم‌هاست. یکی از مزایای سبدگردانی که بسیار محبوب است، معافیت مالیاتی است. از آنجایی که بازار سرمایه می‌تواند نقدینگی موجود را به‌سمت تولید ملی و اشتغال‌زایی سوق دهد و می‌تواند به افزایش انگیزه برای توسعه و پیشرفت اقتصادی کمک کند، به نحوی مورد حمایت دولت‌ها قرار می‌گیرد و آن‌ها برای حمایت بیشتر از بازار و سرعت بخشیدن به این روند، قانونی مبنی بر معافیت خدمات بازار سرمایه از مالیات را به تصویب رسانده‌اند. همچنین باید توجه داشت که سبدگردانی، فرآیندی است که پیچیدگی‌های مختص به خود را دارد و باید بر پایه اصولی خاص اجرا شود که ریسک از دست دادن سرمایه را کمتر و میزان سوددهی نهایی را بیشتر می‌کند. سید محمدهادی رضوی، مدیرعامل سبدگردان کارآمد از زیرمجموعه‌های گروه مالی کارآمد به بررسی و تشریح برنامه‌های این سبدگردان، شرایط و آینده صنعت سبدگردانی پرداخت.

* سبدگردان سرآمد از دل یک تغییر مالکیتی و مدیریتی بیرون آمده...
بله؛ درواقع در سال‌های اخیر فعالیت مجموعه کرمان موتور در بازار سرمایه افزایش پیدا کرده است. در سال گذشته، مجموعه کرمان موتور با هدف تجمیع فعالیت‌های خود در بازار سرمایه، به سمت ایجاد گروه مالی برای خود حرکت کرد. به این منظور پس از تملک سهام کارگزاری کارآمد، مالکیت لیزینگ کرمان موتور از مجموعه کرمان موتور به گروه مالی کارآمد منتقل و همچنین سبدگردان سرآمد نیز به مجموعه اضافه شد. در نهایت مجموع این سه نهاد مالی تبدیل به گروه مالی کارآمد شد و نام سبدگردان به کارآمد تغییر یافت. در حال حاضر در سبدگردان سرآمد، چهار صندوق سرمایه‌گذاری داریم و به‌طور ویژه توسعه ابزارها را دنبال می‌کنیم. در کنار فعالیت سبدگردانی، قصد ایجاد سکوی تامین مالی جمعی داریم که با موافقت اصولی‌ که به تازگی از فرابورس اخذ شد، فعالیت آن در آینده نزدیک آغاز خواهد شد. همچنین موافقت اصولی صندوق بازنشستگی تکمیلی با نام زندگی اخذ شده و در ماه آینده پذیره نویسی خواهد شد. تاسیس صندوق ETF درآمد ثابت، صندوق‌های طلا، اهرمی و صندوق بخشی اهرمی هم در برنامه‌های آتی شرکت قرار دارد. اخذ مجوز فعالیت یا موافقت اصولی سایر صندوق‌هایی که در حال حاضر امکان اخذ آنها از سازمان وجود دارد را نیز تا پایان سال جاری در دستور کار داریم.

* بیش از یک ماه است که بازار سهام جدا از ریزش سال ۹۹، در مسیر نزول قرار دارد. به نظر شما بهترین استراتژی سبدگردانی در شرایط فعلی بازار چیست؟
بازار سرمایه متغیرهای اثرگذار متعددی دارد که لزوما تمام آنها اقتصادی نیستند. تحلیل این متغیرها کار سختی است ولی استراتژی سبدگردان کارآمد در سال گذشته، استراتژی استفاده از ابزار اختیار معاملات بوده است. با توجه به استفاده‌ای که از این ابزارها کردیم ریسک‌ها بیشتر مدیریت شد و در نوسانات بازار نیز توانستیم بازدهی‌های خوبی کسب کنیم. تا زمانی که شرایط بازار به ثبات نرسد و حجم معاملات به این اندازه پایین باشد، تشکیل پرتفوی شامل سهام صرف به تنهایی کمکی به سبدها و بازدهی‌ها نمی‌کند.

* جایگاه شرکت‌های سبدگردان و نقش آنها در توسعه بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در بازار سرمایه بزنگاه‌هایی داشتیم مثلا در دهه ۸۰ یکبار، در دهه ۹۰ دوبار و این روزها هم درگیر بزنگاه هستیم و آن هم نوساناتی است که در بازار اتفاق می‌افتد. در این برهه‌های حساس ورود مستقیم به بازار سرمایه بدون برخورداری از دانش کافی در حوزه سرمایه‌گذاری باعث ایجاد زیان‌های غیر قابل تحمل می‌شود. سبدگردانی به معنای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار سرمایه، صنعتی است که در ۱۵ سال گذشته، توسعه پیدا کرده و وجود آن یکی از الزامات جهت کمک به توسعه بازار است، چرا که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری افرادی که در حوزه بازار سرمایه دانش کافی ندارند، از شکل مستقیم به غیرمستقیم تغییر یابد و همین امر موجب توسعه و کارایی بازار خواهد شد.

* در حال حاضر تعداد مجوزهای سبدگردانی حدود ۸۰ مجوز است، به نظر شما تناسبی با اندازة فعلی بازار دارد؟
در حال حاضر به نظر می‌رسد با توجه به اندازه بازار فعلی و با در نظر گرفتن هزینه‌های ثابت این صنعت، ۸۰ شرکت سبدگردان در یک اقیانوس کاملا قرمز در حال فعالیت هستند. به همین دلیل است که بعضی‌ها ادغام و برخی هم واگذار می‌شوند. به نظر می‌رسد از نظر تعدادی کفایت می‌کند و باید به سمت توسعه کیفیت و حجم بازار آنها حرکت کرد. نکته دیگر درمورد شباهت‌های سبدگردانی و تامین سرمایه است. تقریبا تمام مجوزهایی که در حوزه تامین سرمایه داریم را سبدگردان‌ها به مرور توانستند بگیرند. درواقع مجموعه‌ای از گروه مالی و سبدگردان تقریبا تمام مجوزهایی که در تامین سرمایه وجود دارد را دارند و امکان انجام تمام آن فعالیت‌ها وجود دارد؛ از جمله مدیریت سبد، تعهد پذیره‌نویسی، مدیریت صندوق بازارگردانی و تمام این مجوزها در حال حاضر در قالب سبدگردانی و گروه مالی قابل تامین است.

* اما برای توسعه بازار سرمایه صنعت سبدگردانی هم باید توسعه پیدا کند.
درست است و درواقع گریزی نیست باید این صنعت توسعه پیدا کند ولی هم ابزارهای آن باید توسعه پیدا کند و هم عمق بازار سرمایه باید افزایش یابد تا به شکوفایی این صنعت کمک شود.

* به بازار سرمایه و راه‌های بازگشت اعتماد به آن هم بپردازیم.
درواقع نزول هم بخشی از روند بازار است یعنی همیشه نباید رشد داشته باشیم و طبیعتا رشد و نزول را با هم داریم، برآیند سیکلی است که باید طی شود. به ویژه در دوره فعلی یکسری متغیرهای بیرون بازار سرمایه که عمدتا از مسیر کسری بودجه و تامین مالی دولت اتفاق می‌افتد، باعث وضعیت فعلی بازار شده است. تا زمانی که ریسک‌ها و ابهامات ذکر شده رفع نشود، به نظر می‌رسد در کوتاه مدت صعود چشمگیر در بازار سرمایه اتفاق نخواهد افتاد. حجم معاملات چند وقت اخیر نشان می‌دهد که چندان اقبالی به بازار وجود ندارد البته با این نرخ بهره‌ای که وجود دارد، همه بازارها درگیر این رکود هستند. اولین نشانه‌ای که بازگشت رونق به بازار را نشان خواهد داد حجم معاملات است که آن هم نیازمند رفع دست‌اندازی دولت به سودآوری و درآمد شرکت‌ها و تعدیل نرخ بهره است.
مسیر دیگر هم نرخ ارز است که دولت بنا به دلایلی مانند اولویت کنترل تورم، نرخ ارز نیمایی که عمده فروش و سودآوری شرکت‌ها به آن ارتباط دارد را کنترل کرده و تا زمانی که برای کنترل تورم از مسیر کاهش نرخ ارز نیمایی و جلوگیری از رشد آن استفاده کند، منجر به کاهش سودآوری شرکت‌ها خواهد شد همانطور که بعضی از شرکت‌های پتروشیمی که سابقا گاوشیرده بازار بودند در فصل زمستان زیان ساختند.

* ارزیابی شما از افزایش نرخ تامین مالی چگونه است؟
در حال حاضر مساله اصلی، تنگنای تامین مالی است که در بخش واقعی اقتصاد اتفاق افتاده است و در حوزه تسهیلات، محدودیت‌هایی که بانک مرکزی روی ترازنامه بانک‌ها گذاشته بخش واقعی اقتصاد را وادار کرده که به سمت تامین مالی از بازار سرمایه بیایند که مزایایی هم دارد. باتوجه به این موضوع، فرآیند تامین مالی از شکل سنتی که در آن تامین مالی فقط مختص به بانک‌ها بود تغییر کرده و بازار سرمایه نیز به امر تامین مالی ورود کرده است تا شرکت‌ها بتوانند سریعتر و با شرایط مناسب‌تر تامین مالی خود را انجام دهند. تنگنای مالی و افزایش نرخ بهره باعث شده که نرخ‌ها به صورت مداوم افزایش یابند اما شرکت‌ها همچنان نیاز دارند برای ادامه حیات خود حتی با همین نرخ‌های بالا نیز تامین مالی کنند، هر چند واضح است که عمده این تامین مالی‌ها منجر به توسعه، رشد و افزایش تولید نخواهد شد. بخش بزرگی از این تامین مالی صرفا برای رفع تعهدات قبلی بوده است.

* نکته پایانی.
در حقیقت سبدگردان سرآمد بعد از تغییر مالکیتی که در آن اتفاق افتاده، مسیر دوم در چرخه عمر خود را طی می‌کند. تا به حال چند صندوق داشتیم و حجمی از AUM اینجا مدیریت می‌شد. در دوره دوم می‌خواهیم دارایی تحت مدیریت خود را با اضافه کردن ابزارهای جدید، صندوق‌های جدید و تکمیل زنجیره محصولات توسعه دهیم. صندوق بازنشستگی به زودی پذیره نویسی خواهد شد. بعد از آن بحث سکوی تامین مالی جمعی را داریم و در تلاش برای اضافه کردن صندوق‌های دیگر که عمدتا در حوزه درآمد ثابت و صندوق‌های بخشی و کالایی هستند، هستیم و این بخش را هم از لحاظ ابزار، تنوع و حجم توسعه دهیم. در حوزه مشاوره تامین مالی نیز به طور کامل فعال هستیم و تعهد پذیره نویسی و بازارگردانی اوراق را از سال گذشته شروع کردیم و عملکرد خوبی از خود به جای گذاشتیم. برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای سال آینده نیز همگی نویدبخش رشد قابل توجه مجموعه گروه مالی را می‌دهد.

• ساره صابری - خبــرنگار
• شماره ۵۴۵ هفته نامه اطلاعات بورس