به گزارش صدای بورس، رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس تهران به بررسی بهترین استراتژی برای بازار سرمایه ایران در شرایط غیرعادی (هیجانات مثبت و منفی) و اینکه تغییرات مکرر دامنه نوسان راهکار خوبی است یا خیر پرداخت.
* شما چه ابزاری را برای جلوگیری از نوسانات بازار در حال حاضر مؤثر می‌دانید؟
برای جلوگیری از نوسان‌ها می‌توان از ساز و کارهای مختلفی استفاده کرد؛ از جمله این ساز و کارها، ریزساختارهای کنترلی برای مدیریت نوسان است. بطور کلی دو نوع ریز ساختار کنترلی داریم؛ یکی از آنها کنترل دامنه نوسان قیمت است که با شدید شدن دامنه نوسان، مقابله می‌کند. ضمن اینکه دامنه نوسان در بورس ایران به‌صورت ایستا و استاتیک است اما در بعضی کشورها این دامنه به صورت متغیر بین پویا و ایستا و در بعضی دیگر بصورت صرفا پویاست. در هر کشوری بنا به شرایط اقتصادی، ریسک موجود در بازار همان کشور و شرایط گوناگون سیاسی و اقتصادی این دامنه نوسان بصورت متفاوتی تعیین می‌شود؛ بازار سرمایه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
* و ریزساختار دوم؟
دومی که صرفا به شرکت بورس تهران اختصاص دارد، حجم مبناست که سال ۸۲ در زمان ریاست عبده تبریزی توسط او ابداع شد و در آن زمان دامنه نوسان افزایش پیدا کرد؛ البته در دوره ریاست میرمطهری این دامنه بسیار محدود شده بود که با افزایش این دامنه شاخص در مدت بسیار کمی، رشد زیادی کرد و در ادامه این دامنه به مدت کوتاهی محدود شد تا ریاست عبده تبریزی که حجم مبنا اضافه و در آن زمان به عنوان ضریبی از تعداد سهام منتشر شده هر نماد، تعریف شد. همانطور که می‌دانید این ضریب ۸ در ۱۰۰۰۰ بود و این عدد ضرب در تعداد سهام منتشر شده هر شرکت اطلاعاتی را در اختیار ناظر سازمان قرار می‌داد که اگر شرکت مورد نظر به آن حجم مبنا در طول روز می‌رسید می‌توانست از حداکثر دامنه نوسان در آن زمان استفاده کند.
* این حجم برای سقف در حجم مبنا، با توجه به شرایط بازار کم نیست؟
رقم سقف حجم مبنا در سال ۱۳۹۷ و ضریب آن نیز در سال ۱۳۹۳ به‌تصویب رسیده است. همچنین این محدودیت‌ها عامل کم شدن حجم مبنا شده اما اثر کنترل کننده آن بسیار کم شده است؛ در حال حاضر مهمترین ابزار سازمان و شرکت بورس، کنترل دامنه نوسان است. ضمن آنکه در حال حاضر افزایش دامنه نوسان و از آن طرف افزایش حجم مبنا به عنوان نیازی ضروری احساس می‌شود و این اتفاق می‌تواند باعث ورود حجم نقدینگی بسیاری به بازار سرمایه شود.
* ابزار دیگری هم برای کنترل بازار وجود دارد؟
ابزار دیگر، بازارگردان‌ها هستند که از سال ۱۳۹۹ توجه بیشتری به آنها شده و با توجه به مصوبات شورای عالی بورس در آن دوران، این ساز و کار برای تمامی سهام‌ها الزامی شد. بر این اساس شرکت‌ها مجبور شدند برای این ابزار منابع مالی خاصی را در نظر بگیرند و امروز نیز با لغو الزام مصوبه ۴ سال گذشته تا جایی که در سطوح مختلف بازار سرمایه مانند بازار دوم بورس و بازار فرابورس رو به رو هستیم. ابزار دیگری هم که می‌توان برای کنترل بازار استفاده کرد تزریق منابع توسط صندوق توسعه و سرمایه‌گذاران بزرگ است که می‌توانند با ورود به بازار شوک‌های مثبت و منفی را به بازار وارد کنند.
* به‌نظر شما تغییر مکرر دامنه نوسان می‌تواند راهکاری دائمی برای حل مشکل سهامداران باشد؟
این حجم و تداوم تغییر دامنه نوسان در کشور دیگری وجود ندارد؛ ضمن اینکه با توجه به شرایط ژئوپلیتیک ایران که اقتصاد و بازار آن از این شرایط تأثیر می‌پذیرد، مقداری قابل تأمل است اما توقع می‌رود که حجم مبنا توسط سازمان بورس افزایش پیدا کند و با ثبات دامنه نوسان بر روی یک میزان متعادل مثلا ۳ درصد، شاهد ورود نقدینگی، رشد و بهبود بازار باشیم. ضمن اینکه اگر صرفا بخواهیم بر روی کنترل دامنه نوسان تأکید کنیم، موجب سرد شدن مردم از بازار سرمایه خواهیم شد، به این نکته توجه کنید که شاید سهامداران در کوتاه مدت ضرر کمتری کنند اما در بلند مدت این ضرر با خروج نقدینگی نه تنها کمتر نمی‌شود بلکه بیشتر نیز خواهد شد.
-
همراز فیروزی - خبرنگار
- شماره ۵۵۹ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما