اثر منفی عوارض صادراتی بر صنعت فولاد 

بخش مهمی از درآمد فولادی‌ها از صادرات تامین می‌شود و تغییرات نرخ ارز اهمیت بالایی دارد. نرخ ارز شرکت‌های صادراتی بر پایه نرخ نیمایی است. بنابراین افزایش این نرخ رشد درآمد شرکت‌ها را به دنبال دارد و موجب ترغیب بیشتر شرکت‌ها به تولید و صادرات محصولات می‌شود.
در برخی مواقع قوانین و مقرراتی که دولت برای صنایع مختلف وضع می‌کند، نقش کاهنده در عرضه را خواهد داشت. مهمترن چالش‌ها و مشکلات فولاد کشور به شامل مشکلات در حمل‌ونقل به ویژه حمل‌ونقل ریلی و دریایی و چالش تأمین انرژی (آب، برق و گاز) می‌شود.
از جهت میزان گاز مصرفی در بخش احیا بیشترین مصرف وجود دارد. این بخش سالانه حدود ۹ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کند. از جهت انرژی برق نیز بیشترین مصرف در قسمت تولید فولاد خام است. این قسمت سالانه ۱۷.۳۵ میلیارد کیلووات برق مصرف می‌کند. بنابراین هرگونه تغییر قیمت، محدودیت در مصرف و... اثر بسزایی بر هزینه‌های تولید خواهد داشت. به رغم منابع غنی ایران از سنگ‌آهن اما یکی از مشکلات صنعت فولاد، عقب‌ماندگی در حوزه اکتشاف و مشکلات بهره‌برداری از معادن است. این امر تامین مواد اولیه را با چالش همراه کرده است و هرگونه پیشرفت یا پسرفت در حوزه اکتشاف بر صنعت فولاد اثرگذار است.
قیمت فولاد در کشور براساس قیمت‌های جهانی CIS و رفتار صادراتی و یل وارداتی کشور چین تعیین می‌شود. بنابراین هرگونه تغییر در نرخ‌های جهانی بر نرخ‌های داخلی نیز اثرگذار است. با توجه به این‌که در ایران صنعت فولاد نقش مهمی در ارزآوری و صادرات دارد، در نتیجه رشد قیمت‌ها منجر به افزایش درآمد شرکت‌ها و بلعکس خواهد شد. افزایش تقاضا برای رشد و توسعه زیرساخت‌ها، منجر به رشد اقتصادی می‌شود. از طرفی رشد و توسعه زیرساخت‌ها نیاز به تامین مصالح اساسی از جمله فولاد را افزایش می‌دهد. بنابراین رشد اقتصادی کشور اثر بسیاری برای تقاضای فولاد دارد.
بیشترین کاربرد فولاد در ساخت‌وساز است و عمده ساخت‌وساز نیز مربوط به زیرساخت‌های کشور همچون احداث تونل، پل‌ها و... است. از طرفی رشد ساخت‌وساز مسکن نیز سهم قابل توجهی در میزان مصرف فولاد دارد. بنابراین هرگونه افزایش در پروژه‌های عمرانی و پروانه‌های ساخت‌وساز مسکن، منجر به افزایش تقاضای داخلی برای محصولات نهایی فولادی خواهد شد. باتوجه به کاهش سطح تقاضای بازار فولاد در چین و نرخ ثابت تولید شرکت‌های معدنی پیشرو تعادل عرضه و تقاضای بین المللی متعادل نخواد بود و این موضوع باعث کاهش قیمت‌های آتی فولاد خواد شد که این کاهش قیمت جهانی تاثیرات منفی بر بازار و زنجیره ارزش فولاد کشور خواهد گذاشت بنابراین جهت عبور از بحران احتمالی با توجه به سیاست‌هایی که وزیر صنعت معدن و تجارت در همایش پیشرانان بسیج صنعت و معدن مبنی بر محوریت قراردادن صادرات می‌توان سهم بسزایی جهت مقابله با چالش‌های موجود ایفا کرد.

• هادی مجیدیان - مدیر طرح و بهره برداری معادن کوثر

• شماره ۵۶۹ هفته نامه اطلاعات بورس