«چانهزنی گروهی» به روند مذاکراتی اشاره دارد که بین کارفرما از یک طرف و گروهی از کارگران و کارکنان از طرف دیگر با هدف توافق بر سر دستمزد، شرایط کار، منافع و... انجام میشود. معمولا نماینده کارگران در این مذاکرات، اتحادیههای کارگری هستند. چانهزنی گروهی، اصطلاحی است که بئاتریس وب برای نخستین بار در ۱۸۹۱ مورد استفاده قرار داد و از آن پس عمومیت یافت.
مارتا بئاتریس وب مشهور به بارونس یا بانو «پسفیلد»، جامعهشناس، اقتصاددان، فعال اجتماعی، مورخ بازار کار و مصلح اجتماعی انگلیسی در روز ۲۲ ژانویه ۱۸۵۸ در گلوسسترشایر انگلستان به دنیا آمد. او یکی از بنیانگذاران مدرسه اقتصاد لندن بود و در شکلگیری انجمن «فابین» نقش مهمی داشت. انجمن فابین، نهاد سوسیالیست بریتانیایی است که هدف آن، توسعه اصول سوسیال دموکراسی از طریق تلاشهای اصلاحطلبانه به جای توسل به انقلاب است. بئاتریس وب یکی از ۹ دختر ریچارد پاتر، وکیل دعاوی و تاجر انگلیسی بود. پدربزرگ او نیز از اعضای حزب لیبرال و افراد موثر در تصویب قانون انتخاباتی ۱۸۳۲ بود. بانو پسفیلد از سنین نوجوانی با روش خودآموزی شروع به یادگیری کرد. پس از مرگ مادرش در سال ۱۸۸۲، او میزبان و همدم پدرش شد. بئاتریس وب در همین سال با سیاستمدار رادیکال، جوزف چمبرلین (که بعدها در دولت گلدستون، وزیر کابینه شد) ارتباط برقرار کرد اما چهار سال بعد این ارتباط از هم گسیخت. او در سال ۱۸۹۲ با سیدنی وب (سوسیالیست و اقتصاددان انگلیسی) ازدواج کرد. این دو از دوستان فیلسوف مشهور انگلیسی، برتراند راسل بودند.
بئاتریس و همسرش از اعضای فعال انجمن فابین بودند. با حمایت این انجمن، بئاتریس در نوشتن کتابهایی درباره سوسیالیسم و جنبش همیاری شامل «تاریخ اتحادیههای کارگری» (۱۸۹۴) و «دموکراسی صنعتی» (۱۸۹۷) مشارکت کرد. در ۱۸۹۵ انجمن فابین با دریافت یک کمک نقدی ۱۰ هزار پوندی، مدرسه علوم اقتصادی و سیاسی لندن را پایهگذاری کرد. به دلیل مشکلات جسمانی، بئاتریس وب از سال ۱۹۰۲ به گیاهخواری روی آرود. تا ۱۹۰۸ او نایب رئیس انجمن ملی بهسازی غذایی بود و خود را با عنوان کسی که مخالف گوشت، ماهی، تخم مرغ، الکل، قهوه و شکر است، معرفی میکرد.
بئاتریس وب نقش مهمی در شکلگیری تئوری اقتصادی سیاسی جنبش همیاری به عهده داشت. او در کتاب «جنبش همیاری در بریتانیا» که بر پایه تجربیات مشاهدات شخصیاش در سال ۱۸۹۱ منتشر کرد، بین دو مقوله همیاری فدرالیستی و همیاری فردگرایانه تمایز قائل شد و خود را متعلق به گروه اول معرفی کرد. بئاتریس ایده «همیاری کارگر» را مردود و آن را ناموفق میدانست. بر اساس این ایده، افرادی که به کاری اشتغال دارند و از منافع آن بهره میبرند، بر روند سازماندهی آن کار نیز تا حدی کنترل دارند. گرچه این ایده با عقاید سوسیالیستی او در تناقض بود، اما پس از آن نمونههای موفقی از این ایده مشاهده شد. آخرین کتاب بئاتریس وب با عنوان «حقایقی درباره روسیه شورایی» (۱۹۴۲) به ستایش از مرکزگرایی و برنامهریزی متمرکز میپردازد.
بئاتریس وب به مدت چهار سال عضو کمیسیون سلطنتی رسیدگی به قوانین حمایت از مستمندان بود. دولت محافظهکار «بالفور» این کمیسیون را تاسیس کرد. این کمیسیون گزارش نهایی خود را به دولت لیبرال «اسکوئیث» تحویل داد. بئاتریس رهبر گروه مخالف این گزارش بود و دیدگاه خود را تحت عنوان گزارش اقلیت ارائه کرد.
در ۱۹۲۹، سیدنی وب به عضویت مجلس اعیان انگلستان درآمد و لقب بارون پسفیلد را دریافت کرد. بر این اساس، بئاتریس وب نیز با لقب بارونس پسفیلد نامیده شد. این دو فرزندی نداشتند، اما بئاتریس معتقد به داشتن یک فرزند سمبلیک یعنی مدرسه اقتصاد لندن بود. بئاتریس و سیدنی وب این مدرسه را با همکاری گراهام والاس و جورج برنارد شاو پایهگذاری کردند.
نگارش زندگینامه (اتوبیوگرافی) بئاتریس وب با عنوان «باور و حرفه من» با مرگ وی ناتمام ماند. در زمان مرگش، تنها زندگینامهای که او منتشر کرد، «دوره شاگردی من» (۱۹۲۶) بود. پس از مرگش نیز کتاب «زندگی مشترک ما» در سال ۱۹۴۸ منتشر شد که اتفاقات دو دهه نخست پس از ازدواج با سیدنی وب (از ۱۸۹۲ تا ۱۹۱۱) را شامل میشد.
بانو پسفیلد در روز ۳۰ ژانویه ۱۹۴۳ در سن ۸۵ سالگی درگذشت.
-
علی دانیال - روزنامهنگار