احسان مرادی در گفت و گو با «صدای بورس» با بیان اینکه اوراق تبعی در بازار سرمایه دو استفاده اصلی دارد،گفت:یکی از نقش های اوراق تبعی در بورس بیمه نرخ بازدهی سهام است به این صورت که ناشر اعلام میکند کسانی که سهم پایه ای را در اختیار دارند می‌توانند این اوراق تبعی را خریداری کرده و در ازای پرداخت مبلغ مشخصی جهت خرید اوراق تبعی به عنوان حق بیمه در سررسیدی به یک بازده تضمین شده دست یابند. ناشر اوراق تضمین میکند در صورت کمتر بودن نرخ بازار از نرخ تضمین شده، نسبت به پرداخت ما به التفاوت یا خرید کامل سهام اقدام کنند.
وی افزود: ناشر اوراق تبعی با هدف بیمه یا تضمین نرخ بازدهی، عموما خریداران اوراق را ملزم به فروش مجدد سهام به خود نمینماید و صرفا موجب ترغیب خرید سهام به همراه اوراق تبعی، یا در صورت عدم تمایل به خرید سهام جدید، کسب بازدهی تضمین شده برای دارایی موجود در پرتفوی خود میشود.
مرادی با توجه به اوراق تبعی به بررسی مکانیزم عرضه و تقاضا پرداخت و گفت:در حالتی که افراد اوراق تبعی را خریداری کنند سمت تقاضای بازار تقویت و در سوی دیگر سمت عرضه محدود میشود، زیرا افرادی که این سهم را در پرتفوی خود دارند و بازده تضمین شده را برای خود فراهم کرده‌اند تمایل به فروش آن سهم در کوتاه مدت ندارند.
این کارشناس بازار سرمایه با ذکر مثالی ادامه داد فرض بفرمایید ناشر اوراق تبعی در نظر داشته باشد بر روی سهمی به قیمت ۱۰۰ تومان اوراق تبعی بیمه سهام منتشر کند در این صورت اعلام میکند سهامدارانی که نسبت به خرید اوراق تبعی اقدام کنند و سهام پایه را نیز هم زمان مالک باشند اختیار خواهند داشته که یک سال آینده این سهم را به قیمت ۱۳۰ تومان به ناشر واگذار کرده و یا مابه التفاوت قیمت روز سهام و ۱۳۰ تومان را از ناشر دریافت نمایند و ناشر هم موظف به خرید سهام یا پرداخت مبلغ مابه التفاوت است. بدیهی در سررسید چنانچه قیمت آن سهم بالای ۱۳۰ تومان باشد سهامدار از اختیار خود استفاده نمیکندو در صورت تمایل سهم مورد نظر را در بازار به فروش میرساند اما اگر قیمت آن پایین تر از۱۳۰ تومان باشد، ناشر اوراق تبعی مابه التفاوت آن را پرداخت کرده یا سهم را ۱۳۰ تومان خریداری میکند.
وی در ادامه در خصوص نقش تامین مالی اوراق تبعی در بورس، گفت:در حالت انتشار اوراق تبعی جهت تامین مالی، ناشر در کنار اوراق تبعی سهم پایه را هم واگذار میکند، به بیان دیگر سهم پایه را به همراه این اوراق به فروش می رساند.عموما در این حالت ناشر اختیار خرید را هم از خریدار اوراق تبعی و سهام دریافت میکند و آن فرد ملزم به این است که حتی اگر قیمت بازار سهام در زمان سرسید بالاتر از ۱۳۰ بود سهم را پس از دوره نگهداری به ناشر برگرداند.
مرادی افزود:در حال حاضر صندوق توسعه بازار، ناشر اوراق تبعی است و انتشار اوراق تبعی را نیز جهت تامین مالی را منتشر میکند به این طریق که سهم را به همراه اوراق تبعی واگذار میکند. خریداران اوراق تبعی شرکتهای حقوقی هستند دارنده اوراق تبعی موظف به نگهداری سهام در دوره یکساله و فروش آن به ناشر با نرخ بازدهی موثر ( با لحاظ سود سهم دریافتنی ) ۲۹ درصد میباشند. از این طریق صندوق توسعه بازار میتواند منابع حاصل جهت حمایت از سهام بازار را فراهم آورد.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: باید توجه داشت اگر بازار به نرخ توافق شده نرسیده باشد صندوق مابه التفاوت قیمت را در سررسید اوراق تبعی به سهام دار پرداخت می کند و یا اینکه سهم را از سهامدار به قیمت مشخص شده در سر رسید خریداری خواهد کرد.
وی افزود: احتمالا صندوق تثبیت یا توسعه در آینده نزدیک نسبت به انتشار اوراق تبعی بیمه ای برای سهام داران حقیقی خرد را نیز اقدام کرده و یک بازده تضمین شده ای را در صورت نگهداری سهم برای آنها فراهم می آورند که به نوبه خود عرضه سهام کنترل خواهد کرد.
مرادی در پایان اظهار امیدواری کرد ترکیب این دو اقدام به همراه سیاست‌های اصلاحی دولت در خصوص جلوگیری از کاهش سودآوری شرکت‌ها بتواند مجددا رونق را به بازار سرمایه برگرداند.