فعالیت تعداد زیادی از فروشندگانی که به صورت اینترنتی معاملات طلا انجام می‌دهند غیرقانونی و غیرمجاز است و اخیراً برای ساماندهی آنها اقداماتی توسط اتاق اصناف ایران و پلیس فتا در حال انجام است. این اقدامات به منظور جلوگیری از فعالیت افرادی است که بدون داشتن مجوزهای قانونی لازم در فضای مجازی به خرید و فروش طلا مشغول هستند. اهمیت این ساماندهی از آنجا ناشی می‌شود که معاملات طلا، به دلیل ارزش بالای این فلز گران‌بها، نیازمند نظارت‌های دقیق و مجوزهای رسمی است تا از کلاهبرداری و سوء استفاده‌های ممکن جلوگیری شود.
در حال حاضر، تعداد انگشت شمار و محدودی این مجوزها را دارند و می‌توانند در فضای مجازی به صورت اینترنتی فعالیت کنند. این افراد و نهادها پس از طی مراحل قانونی و دریافت مجوزهای مورد نیاز از اتحادیه طلا و جواهر و سایر نهادهای مرتبط مجاز به فعالیت می‌شوند. یکی از اولین و مهم‌ترین ضوابط برای انجام این معاملات، داشتن مجوز از اتحادیه طلا و جواهر است. همچنین، دارا بودن فضا و مکان فیزیکی برای داد و ستد و دریافت نماد اعتماد الکترونیک (اینماد) از وزارت صنعت، معدن و تجارت از الزامات دیگر به شمار می‌رود.
علاوه بر این، ضوابط دیگری نیز وضع شده است که بر اساس آن، افرادی که قصد فعالیت در این حوزه را دارند، باید معاملات خود را به طور مرتب در سامانه مودیان و سامانه جامع تجارت ثبت کنند. این سامانه‌ها به منظور ایجاد شفافیت و پیگیری بهتر معاملات تنظیم شده‌اند تا از هرگونه تخلف احتمالی جلوگیری شود. عدم رعایت این موارد ممکن است به توقف فعالیت فروشنده منجر شود، زیرا نظارت بر این امور به طور مستقیم تحت نظر اتاق اصناف ایران قرار دارد و این نهاد مسئولیت پیگیری دقیق امور را بر عهده دارد.
خطرات و فسادهای مرتبط با معاملات طلا از طریق وب‌سایت‌هایی که طلا را به صورت فیزیکی عرضه نمی‌کنند، بسیار زیاد است. اگر قیمت طلا افزایش یابد و این فروشندگان نتوانند طلای فروخته شده را جایگزین کنند، دچار ورشکستگی می‌شوند. در چنین مواقعی، ناتوانی در تسویه حساب با مشتریان می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه مردم و نابودی وجوه آنها شود. هم‌اکنون نیز مواردی از این دست روی داده است، بدین صورت که فروشندگان طلا را فروخته‌اند ولی نتوانسته‌اند پول دریافت شده را به طلا تبدیل کنند و از بازار عقب مانده‌اند، که منجر به ورشکستگی آنها شده است.
این نوع معاملات غیرقانونی تلقی می‌شود و افراد یا شرکت‌هایی که به صورت کاغذی (بدون پشتوانه فیزیکی) به خرید و فروش طلا می‌پردازند، باید مطابق الزامات قانونی معادل آن را به صورت سپرده طلا در بانک نگه دارند. تنها در این صورت است که اجازه چنین معاملاتی به آنها داده می‌شود. در غیر این صورت، فروشنده‌ای که طلا ندارد و تنها به صورت نظری و کاغذی به خرید و فروش مشغول است، ممکن است با مشکلات جدی مواجه شود، از جمله برباد رفتن سرمایه و ناتوانی در پاسخ به نوسانات بازار. به عنوان مثال، اگر فروشنده‌ای بخواهد معادل ۱۰ کیلوگرم طلا به صورت کاغذی معامله کند، باید معادل آن مقدار طلا را به عنوان سپرده در بانک نگه دارد. این الزام برای اطمینان از پشتیبانی مالی معاملات و حفاظت از منافع خریداران وضع شده و به عنوان یکی از مهم‌ترین مجوزها و شروط برای ورود به بازار معاملات طلا مطرح می‌شود.
این تدابیر نه تنها به حفظ امنیت مالی افراد کمک می‌کند، بلکه به ثبات و اعتمادسازی در بازار طلا نیز منجر می‌شود. با رعایت این قوانین و مقررات، فضای سالم‌تری برای تجارت الکترونیک طلا فراهم می‌شود که هم به نفع فروشندگان مجاز و هم به سود مصرف‌کنندگان است.
-
محمد کشتی‌آرای - رئیس اسبق اتحادیه طلا و جواهر تهران
-
شماره ۵۷۰ هفته نامه اطلاعات بورس