سکانداران پلیمری در مسیر صعودی فروش

مصرف پلیمرها رو به افزایش

در یک تقسیم بندی دیگر می‌توان محصولات پتروشیمی را بر اساس ویژگی‌های ساختاری به پنج دسته اصلی شامل: محصولات الفینی، محصولات پلیمری و شیمیایی، اوره و آمونیاک و محصولات آروماتیکی تقسیم کرد. محصولات الفینی ساختار اصلی صنعت پتروشیمی را تشکیل می‌دهند و در تولید سایر محصولات پتروشیمی از قبیل پلیمرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقاضا برای محصولات پتروشیمی رابطه مثبت و معناداری با رشد اقتصادی دارد به طوری‌که مصرف پلیمرها در کشورهای آمریکایی و اروپایی و سایر کشورهای توسعه یافته همواره رو به افزایش است.

کشورهای آسیایی مورد توجه

در حال حاضر کشورهای آسیایی نیز نه تنها به عنوان مرکز مصرف محصولات پلیمری شناخته می‌شوند، بلکه به عنوان کشورهای اصلی در تولید محصولات پلیمری نیز به شمار می‌روند. صنایع پتروشیمی ایران بر حسب نوع محصولی که تولید می‌کنند از دو نوع خوراک گازی و مایع استفاده می‌کنند. واحدهایی که اتیلن، پروپیلن و در ادامه زنجیره تولید انواع پلی اتیلن و پلی پروپیلن محصول اصلی آنها به شمار می‌رود عمدتاً از گاز اتان و فرآورده‌های نفتی مایع ( نفتا، پروپان، بوتان، رافینیت و...) استفاده می‌کنند که در پالایشگاه‌ها تولید می‌شود، اما واحدهایی که محصول اصلی آنها متانول، آمونیاک و اوره است بیشتر از گاز متان استفاده می‌کنند.

عوامل تأثیر‌گذار بر سودآوری پتروشیمی

از جمله عوامل مهم و تأثیر‌گذار بر سودآوری محصولات پتروشیمی با خوراک مایع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

قیمت نفت: یکی از مشکلات مهم شرکت‌های پتروشیمی با خوراک مایع این است که همواره نرخ مواد اولیه مورد نیاز این شرکت‌ها تحت تأثیر قیمت نفت خام بوده در حالی‌که قیمت خوراک شرکت‌های پتروشیمی استفاده کننده از گاز معمولا در طول سال ثابت است.

قوانین مالیاتی: شرکت‌های پتروشیمی مستقر در مناطق ویژه که اغلب شرکت‌های پتروشیمی با خوراک گاز بوده حداقل 15 سال از پرداخت هر نوع مالیات معاف هستند. این در حالی است که پتروشیمی‌های با خوراک مایع اغلب در مناطقی قرار گرفته‌اند که باید مبالغ چشمگیری به عنوان مالیات پرداخت کنند.

کاهش عرضه نفتا از طرف شرکت‌های تأمین کننده: به دلیل سیاست‌گذاری شرکت‌های پالایش نفت در افزایش تولید بنزین و سایر مشتقات، این شرکت‌ها مبادرت به کاهش عرضه نفتا می‌کنند که این موضوع باعث کاهش ظرفیت تولید و به تبع آن کاهش سودآوری شرکت‌های استفاده کننده از این نوع خوراک است.

هزینه حمل مواد اولیه از پالایشگاه‌ها به واحدهای پتروشیمی: به دلیل عدم تأمین مواد اولیه مورد نیاز شرکت‌های پتروشیمی از طرف پالایشگاه‌های همجوار، شرکت‌های پتروشیمی به ناچار جهت تأمین مواد اولیه مورد نیاز با تحمل هزینه حمل و نقل بالا نسبت به تأمین آن از سایر پالایشگاه‌های واقع شده در مناطق دورتر اقدام می‌کنند.

فروش بیش از 15 هزار میلیارد تومان

بر پایه این گزارش، شرکت‌های پلیمرساز در بازار سرمایه با ارزش بازاری بالغ بر 38 هزار میلیارد تومان و فروش بیش از 15 هزار میلیارد تومان، بیش از 54 درصد از ارزش این صنعت را از آن خود ساخته اند. از عمده شرکت‌های جای گرفته در این دست، می‌توان به پتروشیمی جم، پتروشیمی مارون و پتروشیمی شازند اشاره کرد که با ظرفیت تولید بیش از 9.500.000 تن انواع محصولات پلیمری از سهم بازار بیشتری برخوردار هستند. براین اساس بررسی آخرین گزارش منتشر شده در تیرماه شرکت‌های بزرگ پلیمری مد نظر قرار می‌گیرد.

«شاراک» و افزایش 63 درصدی فروش

بر مبنای این گزارش پتروشیمی شازند در تیرماه 402 میلیارد تومان فروش داشت که نسبت به ماه گذشته رشد 42 درصدی را نشان می‌دهد. در مجموع طی چهار ماه ابتدایی سال مالی فروش شرکت 1354 میلیارد تومان بود که نسبت به دوره زمانی مشابه سال گذشته 63 درصد افزایش داشت. البته بیشترین سهم درآمدی شرکت از محل فروش پلی اتیلن سنگین است که مبلغ فروش این محصول در تیرماه نسبت به ماه گذشته 128 درصد رشد داشت. از لحاظ مقدار فروش، شرکت در تیرماه توانسته در مجموع 85 هزار تن انواع محصولات پلیمری خود را به فروش رساند که نسبت به ماه گذشته رشد 28 درصدی داشت. اگرچه مجموع فروش شرکت از ابتدای سال مالی تا کنون 310.741 تن بود، اما در چهار ماه ابتدایی سال مالی گذشته مقدار فروش شرکت 284.491 تن بوده است. همچنین مقدار فروش پلی اتیلن سنگین نسبت به ماه گذشته 120 درصد رشد داشت. نرخ فروش پلی اتیلن سنگین که در ماه‌های گذشته کمی کاهشی شده بود دوباره رشد کرد به‌طوری‌که نرخ فروش این محصول در تیرماه نسبت به ماه گذشته 4 درصد رشد داشته است.

«جم» و روند رشد نرخ فروش

شرکت پتروشیمی جم در تیرماه مبلغ 599 میلیارد تومان فروش داشته که نسبت به ماه گذشته رشد حدود 3 درصدی را نشان می‌دهد. مجموع فروش شرکت طی چهار ماه ابتدایی سال 2390 میلیارد تومان بود. در مدت زمان مشابه سال گذشته شرکت در مجموع 1680 میلیارد تومان فروش داشت. محصول اصلی پتروشیمی جم که سهم بیش از 45 درصد در فروش شرکت دارد پلی اتیلن سنگین بوده که فروش این محصول در تیرماه نسبت به ماه گذشته 10درصد رشد داشت. از لحاظ مقداری شرکت در تیرماه در مجموع 137.049 تن انواع محصولات پلیمری خود را به فروش رسانده که نسبت به ماه گذشته با کاهش فروش روبه‌رو شد. اگرچه شرکت در خرداد ماه 153 هزارتن فروش داشت، اما در مجموع چهار ماه ابتدایی سال جاری فروش شرکت 586.364 تن بوده است در مدت مشابه سال گذشته شرکت 634.403 تن محصول فروخته بود. البته در تیرماه مقدار فروش پلی اتیلن سنگین نسبت به ماه گذشته کمی کاهش داشت. نرخ فروش پلی اتیلن سنگین هم از ابتدای سال جاری با روندی افزایشی همراه بود و در تیرماه نسبت به ماه گذشته رشد 11 درصدی داشت.

«مارون» و رشد 55 درصدی پلی اتیلن سنگین

شرکت پتروشیمی مارون در تیرماه مبلغ 417 میلیارد تومان فروش داشت که نسبت به ماه گذشته رشد 4 درصدی را نشان می‌دهد. مجموع فروش شرکت در چهار ماهه ابتدایی سال مالی جاری 1590 میلیارد تومان بود. البته در دوره مشابه سال گذشته شرکت طی چهار ماه فروش 1585 میلیارد تومان را به ثبت رساند. همچنین مبلغ فروش پلی اتیلن سنگین که سهم 25 درصدی در فروش شرکت دارد رشد 55 درصدی در تیرماه نسبت به ماه گذشته داشته است. البته از لحاظ مقداری شرکت در تیرماه 133.191 تن انواع محصولات پلیمری خود را به فروش رساند که نسبت به ماه گذشته 16 درصد رشد در مقدار فروش را نشان می‌دهد. از ابتدای سال مالی جاری تاکنون شرکت 449.708 تن محصول فروخته که در دوره مشابه سال مالی گذشته مجموع فروش شرکت 596.478 تن بود. در مجموع مقدار فروش پلی اتیلن سنگین با رشد 53 درصدی در تیرماه به 19.453 تن رسید. بر این اساس، نرخ فروش پلی اتیلن سنگین که در ماه گذشته کمی کاهش داشت روندی صعودی به خود گرفت و در تیرماه کمی رشد داشت.

*محمد خبری زاد/مدیریت سرمایه‌گذاری و آموزش کارگزاری توسعه صادرات و فرنوش شیخ الاسلامی/  کارشناس سرمایه‌گذاری کارگزاری توسعه صادرات

• شماره ۲۶۳ هفته نامه بورس - صفحه۱۲