وعده نافرجام راه‌اندازی « بورس برتر»

خبر راه‌اندازی بازار برتر بورس در حالی اوایل تابستان از سوی سیاست‌گذاران بازار سرمایه مطرح شد که با گذشت بیش از ۵ماه ، هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته و به مرحله اجرایی تبدیل نشده است.  همچنین بورس تهران از اوایل سال جاری با روندی صعودی همراه و با رکوردشکنی‌های پیاپی توانست به عنوان برترین بازار سرمایه‌گذاری شناخته شود، به طوری‌که بازدهی ۵/۳۱درصدی این بازار در فصل بهار در مقایسه با زیان دیگر بازارهای موازی، برتری بازارسرمایه را به اثبات رساند.

بازهم «به زودی» و در «آینده نزدیک»
خبر راه اندازی «بازار برتر» بورس از زبان مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران، موجی از خوشحالی را میان سهامداران بورسی بابت نجات سهام از حبس قیمتی ایجاد کرد. امری که می‌توانست در صورت اجرایی شدن، یکی از بزرگترین محدودیت‌های معاملاتی را مرتفع کند و تداوم روندی صعودی بازار را با قطعیت بیشتری به دنبال داشته باشد. این در حالی است که هر چند در ابتدا صحبت‌ها پیرامون راه اندازی این بازار «به زودی» و در «آینده نزدیک» بود، ولی با گذشت چندین ماه و رسیدن به دومین ماه فصل پاییز، هیچ خبری از این بازار، بستر سازی، ایجاد ساختار و... نیست. 

جزئیاتی از ظرفیت‌های بازار برتر
بررسی جزئیات دقیق تر از سازوکار بازار برتر بورس نشان می‌دهد که بورس‌های اوراق بهادار در تمامی دنیا از بازارهای مختلفی برای پذیرش شرکت‌ها تشکیل شده اند. به طوری که شرکت‌ها با توجه به اندازه و اهداف خود و با رعایت الزامات پذیرش هر یک از بازارها می‌توانند در این بازارها پذیرفته شوند.
 البته مطالعات دقیق تر بیان از آن دارد که بازار برتر بورس‌های اوراق بهادار نسبت به سایر بازارهای ایجاد شده، دارای الزامات پذیرش سخت‌گیرانه‌تری است. در این راستا می‌توان به معیارهایی از جمله حداقل تعداد سهامداران شرکت، حداقل نرخ سهام شناور آزاد ، حداقل ارزش بازاری سهام شناور آزاد و ارزش بازاری سهام پذیرفته‌شده اشاره کرد. ضمن اینکه انتشار گزارش‌های دوره‌ای از جمله گزارش‌های ۶ماهه، فصلی و سالانه، ۶ ‌ماهه و فصلی نیز در این بازار متفاوت خواهد بود. در این میان باید به تفاوت در شیوه معاملاتی، دوره زمانی فعالیت شرکت و وجود بازارگردان نیز به عنوان دیگر الزامات اشاره کرد. همچنین صورت‌های مالی حسابرسی‌ شده باید براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌رسمیت شناخته‌شده، تهیه شوند. 
این چنین معیارهای جهانی و حرکت بورس تهران به سمت بین المللی سبب شد تا ایده تشکیل بازار برتر در ایران نیز شکل گیرد. امری که یکی از بزرگترین محدودیت‌های معاملاتی یا همان دامنه نوسان را کمرنگ می‌کرد. به عقیده فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه یکی از دلایل تشکیل صف معاملاتی (چه خرید و چه فروش)، همین محدودیت دامنه نوسان ۵درصدی است. این در حالی است که طبق اظهارات سیاست‌گذاران اصلی بازار سرمایه، قرار بود با تشکیل بازار برتر این محدودیت در برخی نمادها از بین رفته و به تبع شفافیت بیشتری به بورس وارد شود. به طوریکه سیاست جدید به سمت تشکیل بازاری با دامنه نوسان بیشتر با حضور شرکت‌های شفاف‌تر است. بر این اساس، شرکت‌های فعال در بازار که از بعد معیارهای مورد نظر سیاست‌گذاران از عملکردی مناسب برخوردار باشند، قادر خواهند بود تا محدوده ۱۰درصدی قیمتی نیز نوسان داشته باشند. این موضوع می‌تواند خبری مثبت برای شرکت‌های فعال در بازار و در نهایت کلیت بازار سرمایه و حرکت به سمت نقدشوندگی بالاتر باشد.

انتظار برای افزایش شفافیت
روح‌الله حسینی‌مقدم ، مدیرعامل شرکت تأمین سرمایه بانک ملت به بررسی تاثیرات مثبت راه اندازی بازار برتر بورس پرداخته و معتقد است که این بازار قادر خواهد بود تا شفافیت بازار سرمایه را افزایش دهد. 
وی با اشاره به اینکه ایده تشکیل بازار برتر بورس از سال‌های گذشته در شرکت بورس اوراق بهادار تهران مطرح شده و بررسی های زیادی در این زمینه صورت گرفته، گفت: با اجرای چنین بازاری دیگر نیازی نیست تا تغییرات در دامنه نوسان و تبدیل آن به دامنه نوسان پویا لحاظ شود. به طوری  که دامنه نوسان برخی از نمادها بیشتر از محدوده معاملاتی قیمتی کلیت بازار خواهد بود. معاون پیشین شرکت بورس تهران به یکسری شرایط، مشخصات و ویژگی‌هایی برای حضور شرکت‌ها در فهرست نمادهای برتر بازار اشاره کرد و گفت: معیارهای برتری نمادها در گام نخست به شفافیت آنها ارتباط دارد به‌طوری‌که شفافیت آنها به‌طور نسبی در مقایسه با دیگر نمادها بیشتر باشد.به گفته حسینی مقدم، کسب امتیاز اطلاع‌رسانی بالا و مناسب، داشتن شرایط مناسب در زمینه حاکمیت شرکتی، وضعیت خاص گزارشگری و نبود بندهای بااهمیت در گزارش حسابرس و بازرس قانونی شرکت از جمله دیگر معیارهای مورد بررسی برای اعطای مجوز نوسان بیشتر برای شرکت‌ها در این بازار خواهد بود. 
وی بیان داشت: به عبارت دقیق‌تر باید گزارش حسابرس شرکت‌ها شفاف و بدون بندهای بااهمیتی در رویدادهای تجاری آنها باشد. مدیرعامل تأمین سرمایه بانک ملت خاطرنشان کرد: به این ترتیب در صورتی که شرکتی چنین شرایطی را دارا باشد توسط کمیته‌ای که برای بررسی موضوع تشکیل می‌شود، پایش می‌شود و در صورت تایید راهی بازار برتر خواهد شد.

• هدیه لطفی-خبرنگار
• شماره۳۳۴ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۵