زلتن همچنین به دلیل کار بر روی عقلانیت محدود به خوبی شناخته شده و بر همین اساس به عنوان یکی از بنیانگذاران اقتصاد تجربی شناخته میشود.
تئوری بازی در تجارت
راینهارد زلتن در برسلاو که اکنون بخشی از لهستان است متولد شد، در کودکی خانواده‌اش به اتریش تبعید شدند اما پس از پایان دوران تبعید او به هسن بازگشت و در آلمان پس از جنگ زندگی را آغاز کرد. وی در دوران دبیرستان خود در آلمان در مجله فورچون مقاله‌ای در باب تئوری بازی در امر تجارت نوشت . جان مک دونالد آن را خواند که نظر او را جلب کرد. او بعدها عنوان کرد که در مسیر خود تا مدرسه اصولا ذهن خود را با مسائل ابتدایی در باب جبر و هندسه مشغول می‌کرد.
تحقیقات تجربی اقتصاد
زلتن در دانشگاه گوته فرانکفورت در رشته ریاضیات تحصیل کرد و در سال ۱۹۵۷ مدرک خود را در این رشته دریافت کرد. پس از آن تا سال ۱۹۶۷ به عنوان دستیار علمی هینز سوورمان مشغول به کار شد. در همین دوران که در کنار سوورمان تجربه می‌اندوخت موفق به ادامه تحصیل در مقطع دکترا و در رشته ریاضیات با پایان نامه در زمینه ارزیابی بازی و در سال ۱۹۶۱ شد.
زلتن مدتی به عنوان استاد مدعو در دانشگاه برکلی مشغول به کار بود و پس از آن از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ در دانشگاه برلین و پس از آن برای مدت ۱۲ سال در دانشگاه بیلفلد کار تدریس را ادامه داد. با تکمیل این دوره‌ها زلتن برای تدریس به دانشگاه بن دعوت شد و در این دانشگاه آزمایشگاهی برای انجام تحقیقات تجربی اقتصادی ساخت و کار در این آزمایشگاه خود ساخته را حتی پس از بازنشستگی هم ادامه داد.
چهارمین اسپرانتودان
راینهارد از سال ۱۹۵۹ به عنوان یک اسپرانتیست و فعال حزب اسپرانتو شناخته می‌شد و در همین جنبش اسپرانتو بود که برای نخستین بار با همسرش آشنا شد، زلتن بعدها به عنوان یکی از اعضا و بنیانگذاران آکادمی بین المللی علوم سن مارینو شناخته شد. وی برخی از آثار علمی خود را به زبان فراساخته اسپرانتو تالیف کرد و زمانی که موفق به دریافت جایزه نوبل شد در واقع چهارمین اسپرانتودان بود که این جایزه را دریافت می‌کرد، او همچنین تا زمان مرگش تنها آلمانی بود که موفق به دریافت نوبل اقتصادی شده بود.
بازی‌های انحصار عرضه
یکی از شهرت‌های زلتن به خاطر فعالیت در زمینه محدودیت عقلانیت است و به عنوان یکی از پدران موسس اقتصاد تجربی مورد توجه بوده است. وی به همراه هینز سوورمان در زمینه نظریه سازگاری دلخواه موسسات تجاری فعالیت داشت که نتیجه تحقیق آنان به صورت مقاله‌ای در سال ۱۹۶۲ به چاپ رسید. در اوایل دهه ۱۹۶۰ رینهارد تجاربی در زمینه بازی‌های انحصار عرضه با شکل تقاضا گونه داشت. اگرچه این شکل از تجزیه و تحلیل نظری، بسیار سخت بود ولی وی به سادگی توانست آن را حل کند و مقاله‌ای در این رابطه و با همین عنوان در سال ۱۹۶۵ منتشر کرد. او در سال ۱۹۶۵ در یک کارگاه آموزشی درباره نظریه بازی‌ها، حضور یافت که ۱۷ پژوهشگر دیگر نیز در این زمینه تحقیقاتی فعالیت داشتند. در آنجا با جان‌هارسانی آشنا شد و این نقطه شروع همکاری میان آنها بود.
مدل سازی تضارب منافع
لازم به توضیح است که نظریه بازی تلاش می‌کند تا رفتار ریاضی حاکم بر یک موقعیت راهبردی (تضارب منافع) را مدل‌سازی کند. این موقعیت، زمانی پدید می‌آید که موفقیتِ یک فرد وابسته به راهبردهایی است که دیگران انتخاب می‌کنند. هدفِ نهاییِ این دانش، یافتن راهبردِ بهینه برای بازیکنان است. در ابتدا نظریه بازی معادل با بازی مجموع - صفر بود، که در آن سود (یا زیان) یک شرکت کننده، دقیقا متعادل با زیان‌های (یا سودهای) سایر شرکت کنندگان است و بازیکنان چیزی را به دست می‌آورند که بازیکن دیگری آن را از دست داده باشد. امروزه اما نظریه بازی به عنوان یک واژه مادر برای علومی در نظر گرفته میشود که به تحلیل رفتار منطقی متقابل انسان‌ها، حیوانات و رایانه‌ها می‌پردازد.
پرداختن به حیطه استراتژیک مکانیسم‌ها
زلتن در دوره‌ای از فعالیت‌هایش به نظریه بازی‌های بیولوژیکی علاقمند شد و یکی از مشارکت‌هایی که در این زمینه انجام داد، بازی ثبات تکاملی در بازی‌های گسترده بود. علاوه بر این در همکاری با یکی از دانشمندان علوم سیاسی به توسعه روشی پرداخت که به آن روش دسته‌ای گفته می‌شد و راه حلی سیستماتیک از ساخت مدل‌های بازی‌های ساده درباره تعارضات بین المللی بود. گفتنی است این اقتصاددان در زمینه مشکلات رفتاری طراحی مکانیسم نیز فعالیت‌هایی داشت و از تجربیات آزمایشگاهی استفاده می‌کرد تا به کشف و بررسی رفتار استراتژیک در مباحث مرتبط با تصمیمات در چارچوب مکانیسم معین بپردازد. این تجربیات در بررسی نحوه عمل مکانیسم‌ها (قبل از آنکه در عمل به کارگرفته شوند) دارای اهمیت زیادی است. همچنین این رویکرد تجربی امکان آن را فراهم می‌آورد که به بررسی کم و کیف مباحث مرتبط با حیطه استراتژیک مکانیسم‌ها پرداخته شود.
هدایت بر اهداف برون‌زا
آخرین تحقیقات زلتن بر توسعه جنبه‌های کلی یک نظریه (در قالب چارچوبی واقع گرایانه و مدل‌های رفتار عقلانی محدود)، استدلال اقتصادی و تصمیم گیری فردی متمرکز شده بود. بر اساس این نظریه (البته با تاکید بر این نکته که مبتنی بر یافته‌های اقتصاد تجربی است) قابلیت‌های افراد در انجام محاسبات و شناخت محدود و در نتیجه رویکرد آنها برای حل مسائل و تصمیم گیری، روشن است. این روش‌ها را اغلب می‌توان به صورت الگوریتمی ترسیم کرد که هر یک از سطوح آن، نشان دهنده میزان ادراک افراد است. این روش‌ها در آن زمان به این دلیل عقلانی شناخته شد که متناسب با قابلیت‌های واقعی معین هر فرد، می‌تواند وی را برای رسیدن به اهداف خود (حتی اهداف برون‌زا) هدایت کند.
زلتن در همین راستا مثالی از یک بازی را توسعه داد که با عنوان اسب سلتن معروف است و وسعت آن به نحوه اداره بازی مربوط میشود. این اقتصاددان به کاربرد نظریه‌های خود در حوزه‌هایی به جز اقتصاد علاقه زیادی داشت و به همین دلیل در سال ۱۹۷۶ در کنفرانسی که بر مبنای «نظریه بازی» برای پیش بینی تحولات خاورمیانه تشکیل شده بود، شرکت کرد، اگرچه در نهایت از این کنفرانس استقبال زیادی به عمل نیامد و نتایج رضایت بخشی در بر نداشت.
تاسیس انستیتوی اقتصاد ریاضی
وی در طول سال‌های ۱۹۸۸-۱۹۸۷ به سازماندهی تحقیقات خود در زمینه نظریه بازی‌ها در علوم رفتاری پرداخت. از دیگر کارهای قابل توجهی که انجام داد، تاسیس انستیتوی اقتصاد ریاضی بود. بیشترین تمرکز فعالیت این انستیتو بر روی نظریه بازی‌ها بود. او در طول سال‌های بعدتر همچنان تمرکز خود را بر روی نظریه بازی‌ها و کاربرد آن در سازمان‌های صنعتی و حوزه‌های دیگر حفظ کرد. رینهارد زلتن مدارک و جوایز افتخاری متعددی از دانشگاه‌های بیلفلد، فرانکفورت، گراز (استرالیا)، برسلاو (هلند)، جیاوتونگ (شانگهای چین)، نورویچ (آمریکا)، کاچان، اینسبورگ و... دریافت کرد، او همچنین کتاب‌های زیای در زمینه‌های مختلف اقتصادی به رشته تحریر درآورده است.
- اکرم شعبانی، روزنامه نگار
- هفته نامه ۳۵۴ اطلاعات بورس، صفحه ۸
نظر شما