جذابیت صنعت دوده در بازار سرمایه

نگاهی به صنعت دوده

درحال حاضر ارزش بازار شرکت های مرتبط با صنعت دوده کشور در حدود ۰.۰۶ درصد ارزش بازار سرمایه را تشکیل می­دهد. سهام شناور این گروه به طور متوسط ۳۴ درصد است.  همچنین در یک سال اخیر این گروه به طور متوسط بازدهی ۲۱۰ درصدی داشته است این در حالی است که بازار بورس و فرابورس در این مدت ۴۳۴ درصد بازدهی ثبت کرده است. از طرفی در بازه سه ماهه بازده صنعت بدون لحاظ کردن شصدف ۲۸- درصد و بازده شاخص کل ۳۲ درصد بوده است. در نمودار ۱ بازده شرکت های این گروه در یکسال گذشته به تصویر درآمده است.

نمودار۱: بازدهی شرکت های تولیدکننده دوده بازار در یکسال گذشته

نگاهی به روند فروش ها  و سودآوری شرکت ها در سال های اخیر

ظرفیت تولید جهان ۱۴.۳ میلیون تن است که آسیا سهم ۶۰ درصدی از این تولید را دارد، ظرفیت تولید کشور ۱۴۰ هزار تن است و تولید شرکت های داخلی تمام ۸۰ هزار تن نیاز داخل را تامین کرده و مابقی آن صادر می گرد. در کشور ۴ تولیدکننده دوده وجود دارد که سه شرکت کربن ایران، دوده صنعتی پارس و صنعتی دوده فام در بازار سرمایه هستند و شرکت کربن سیمرغ ایران نیز خارج از بورس است.

فروش های شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه در سال ۹۵، برابر ۴۹۴ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۷، به ۱،۱۳۱ تومان و با تداوم افزایش نرخ های فروش مناسب در سال ۹۸ به ۱،۴۸۵ میلیارد تومان رسید. در سال های ۹۴ تا ۹۶ ، حاشیه سود شرکت ها در حدود ۱۷ درصد بوده است. در سال ۹۷ به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت و جهش ارزی، حاشیه سود ۲۷ درصدی ثبت شد. در سال ۹۸ قیمت جهانی نفت و به تبع آن نفت کوره کاهش پیدا کرد از این رو حاشیه سود تا ۲۳ درصد کاهش پیدا کرد. در این گروه شکربن، شصدف و کربن سیمرغ حاشیه سود ۲۲ درصدی و شدوص حاشیه سود ۲۰ درصدی دارد.

نمودار۲: حاشیه سود شرکت های صنعت در چهار فصل گذشته

سود خالص شرکت های این گروه در سال ۹۶ برابر ۸۳ میلیارد تومان بوده که در سال ۹۷ به دلیل صعود قیمت نفت به ۲۱۴ میلیارد تومان رسید و در سال ۹۸ با تدوام افزایش تولید و دریافت افزایش نرخ مناسب به ۲۴۰ میلیارد رسیده است.

نمودار۳: تغیرات سالانه سود شرکت

وضعیت صنعت در فصل اول ۹۹
صنعت دوده در سال گذشته به دلیل وابستگی به صنعت تایر سال بسیار پرچالشی را پشت سرگذاشت. از آن‌جایی که تولیدکنندگان لاستیک با مشکل تامین مواد اولیه از خارج از کشور روبرو بودند همین امر سبب کاهش تولیدات این شرکت‌ها و به تبع آن کاهش تولید و فروش تولیدکننده‌های دوده شد، کاهش قیمت نفت بیشترین تاثیر را بر فروش صادراتی این شرکت‌ها گذاشت ولی فروش داخلی این شرکت‌ها با افزایش دلار تقریبا ثابت بود و از کاهش شدید سود جلوگیری کرد. در فصل اول سال ۹۹ علاوه بر آثار افزایش نرخ ارز و تورم، اقتصاد کشور متاثر از شیوع ویروس کرونا شد که شرایط برای کسب و کار اقتصادی را بیش از گذشته سخت نمود. این موضوع کاهش فعالیت واحد های صنعتی و تولیدی شد. همچنین محدودیت های ایجاد شده و افزایش قیمت بنزین نیز مزید بر علت شد و منجر به کاهش تردد ها و تولیدات لاستیک شد. با این وجود شرکت های گروه در این فصل فروش ۲۱۴ میلیارد تومانی را داشتند که ۴۰ میلیارد تومان کمتر از فصل آخر ۹۸ است. در فصل اول سال جاری حاشیه سود صنعت کاهش پیدا کرده که دلیل این امر کاهش قیمت های فروش و ماده اولیه شرکت ها است. در این صنعت شرکت‌ها معمولا محصولات صادراتی خود را تقریبا سر به سر و محصولات داخلی خود را به حاشیه سود ثابتی به فروش می‌رسانند، از این رو انتظار داریم که افت حاشیه سود در فصول آینده جبران شود.

حال و روز تولیدکنندگان دوده
برای بهتر دیده شدن وضعیت این شرکت ها نگاهی به وضعیت گذشته و آینده این صنعت داشته ایم. در جدول ۱ داده های گذشته نگر با توجه به صورت های مالی ۴ فصل اخیر منتشر شده در تارنمای کدال و آخرین قیمت های تابلو محاسبه شده است.

در جدول دوم نگاهی به سودآوری چهار فصل آینده شرکت ها داشته ایم. مواد اولیه این شرکت‌ها قطران و روغن فورفورال است که هر دو کاملا متاثر از نرخ جهانی نفت کوره هستند. ضریب مصرف ماده اولیه در این شرکت ها در حدود ۲ است که در سال های اخیر شاهد ثبات این نسبت در اکثر شرکت ها هستیم. نرخ دلار برای خرید ماده اولیه برای ادامه سال مالی ۹۹، برابر ۲۱ هزار تومان در نظر گرفته شده‌است. نرخ خرید اکثر محصولات با در نظر گرفتن ثبات قیمت نفت ۴۵ دلاری محاسبه شده است. بر همین اساس نرخ نفت کوره باتوجه به نرخ جهانی نفت ۲۴۷ دلار پیش‌بینی شده است. نرخ خرید روغن نیز باتوجه به نسبت خرید هر شرکت نسبت به نفت کوره لحاظ شده است. میزان تولید شرکت ها با توجه به بودجه های اعلامی، عملکرد ماهانه و طرح های شرکت ها لحاظ شده است. در این جدول نسبت P/C بیانگر ارزش بازار شرکت‌ها به ازای هر یک تن ظرفیت تولیدی است که دارند، ارزش بالاتر شکربن نیز به دلیل درآمدهای غیرعملیاتی این شرکت است.

وضعیت اقتصادی و تولید تایر سازان، نوسان قیمت مشتقات نفتی، نرخ‌گذاری دولتی با حاشیه سود ۲۰ تا ۲۵ درصدی، محدودیت در صادرات به واسطه تحریم‌ها، شیوع کرونا  همگی بر عملکرد شرکت‌های فعال در صنعت تاثیرگذار است. با توجه به افزایش قیمت ارز، شرکت اقدام به افزایش نرخ فروش محصولات کرده و به نظر عمده شرکت های می توانند با حفظ حاشیه سودی در حدود نسبت های تاریخی خود، سودآوری بهتری داشته باشند. در این میان به نظر شکربن نسبت قیمت به درآمد آینده نگر کمتری نسبت به بقیه همگروهی ها دارند. این شرکت مالک ۴۳ درصدی شدوص و  ۵۳ درصدی پسهند را داراست که پسهند طرح تولید تسمه نقاله سیمی خود را در سال جاری به بهره برداری خواهد رساند. بر همین اساس کربن ایران و دوده صنعتی فام در بین شرکت‌های این صنعت جذابیتی بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد و نسبت های قیمتی آنها در نزدیکی نسبت های تاریخی صنعت قرار دارد. منبع: کارگزاری صنعت و معدن