مانع زدایی به سبک بورسی‌ها

 این دامنه نوسان نامتقارن چه تبعاتی برای بازار به همراه خواهد داشت؟ در همین راستا نظر برخی از کارشناسان را جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید:

لزوم حذف تدریجی دامنه نوسان
امیرحسین ارضا، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری بیمه درخصوص شرایط این روزهای بورس و تبعات دامنه نوسان نامتقارن بر بازارسهام گفت: دامنه نوسان نامتقارن یکی از معضلات شرایط فعلی بورس است، نه به این معنی که دامنه نوسان متقارن شود، تمامی مسائل حل خواهد شد و بورس به شرایط قبلی خود برمی‌گردد. اما به‌صورت کلی دامنه نوسان نامتقارن شرایط این روزهای بورس را تشدید می‌کند، بنابراین برای بهبود بازار ابتدا باید دامنه نامتقارن را به شرایط قبلی و متقارن برگرداند و بعد تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های دیگر را برای حمایت از بازار انجام دهند.
ارضا درباره علت نامناسب بودن دامنه نوسان نامتقارن گفت: در ابتدا باید از تجربه‌های جهانی درس گرفت،  تجربه‌ای در دنیا در زمینه دامنه نوسان نامتقارن وجود ندارد، مورد دوم این است که دامنه نوسان نامتقارن خود وجود مشکل را در بازار سرمایه القا می‌کند. اگر برای کوتاه‌مدت باشد، می‌توان گفت برای شرایطی خاص و تدبیری موثر برای بازار است. اما هنگامی که مسمتر در بازار وجود داشته باشد القای وجود مشکل است و به‌لحاظ روانی می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
وی ادامه داد: دامنه نوسان نامتقارن حالتی مانند قمار و شرط‌بندی دارد، در حال حاضر افرادی که تجربه و سواد مالی ندارند در بازار زیاد شده‌اند و اگر فردی در شرایط مثبت قرار گیرد می‌تواند سه برابر سود کند و در شرایط منفی یک برابر و این وضعیت برای بازار کارا، شرایط مناسبی نیست. متأسفانه این موضوع دامن‌گیر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، آماتور و مدیران پرتفوی هم شده است و وقتی فردی بازدهی ۴تا۵درصدی کسب می‌کند، روز بعد آمادگی عرضه را دارد. حتی آمادگی دارد با منفی ۲ هم اگر توانست به فروش برساند، زیرا نگران است نتواند بفروشد و سودش از بین برود لذا این موضوع به‌شدت مثبت شدن بازار را ناپایدار می‌کند. هنگامی که دامنه منفی در بازار وجود دارد توان بازار، نقدشوندگی و گردش معاملات قفل خواهد شد، اتفاقی که عملا در یک الی دو ماه گذشته شاهد آن بودیم و حجم معاملات بسیار کاهش پیدا کرد که بخشی از آن به مسائل دیگر مربوط است و بخشی دیگر هم به‌دلیل دامنه نوسان نامتقارن است. مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری بیمه با بیان اینکه یکی از لازمه‌های حمایت از بورس حرکت از سمت دامنه نامتقارن به سمت متقارن است، گفت: به‌دلیل اینکه تغییرات زیاد در هر مرحله درست نیست، بنابراین پیشنهاد مشخص در این مرحله این است که مثبت و منفی سه درصد شود. همچنین باید با برنامه‌ریزی به‌تدریج این دامنه بزرگ‌تر شود و حتی تا مثبت و منفی ۱۰ هم پیش برود، در نهایت با یک تدبیر، برنامه‌ریزی و در طول زمان دامنه از بازار سرمایه برداشته شود.

 در شرایط فعلی اندکی جو بدبینی بر بازار حاکم شده و بسیاری از سرمایه‌گذاران ریسک‌گزیر در حال خروج از بازار هستند که فشار فروش در بازار را بیشتر کرده است. سیاستی که سازمان در پیش گرفته است این است که دامنه نوسان از طرف مثبت بیشتر باز باشد و طرف منفی به‌تدریج به سمت مثبت پیش برود. به نظر می‌رسد با بهترشدن شرایط، بازار گام به گام تا منفی۶ و مثبت۶ خواهد رفت تا شرایطی ایجاد شود که راحت‌تر معامله شود و نقدشوندگی بازار که اصلی‌ترین مشخصه بازارهای مالی است، حفظ شود. آقادوست درباره تأثیر دامنه نوسان نامتقارن بر شرایط بازار گفت: اساسا دامنه نوسان تأثیر مثبت یا منفی نمی‌گذارد و به‌نظر می‌رسد فقط در شرایط فعلی اینگونه است که باعث منفی و مثبت بازار می‌شود. اما درصورت متعادل شدن بازار دامنه نوسان چندان نباید بر مثبت و منفی بازار اثرگذار باشد و فقط باعث خواهد شد روند متعادل شدن بازار تسریع پیدا کند.
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که در حال حاضر نیاز بازار چیست و این تغییر دامنه می‌تواند این نیاز را رفع کند، گفت: در حال حاضر نیاز بازار دو موضوع است؛ بازگشت اعتماد و نقدینگی که درصورت بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران خرد و کلان دوباره پول و سرمایه خود را وارد بازار خواهند کرد که بازار سریع‌تر به تعادل می‌رسد، ترمیم اعتماد اولویت دارد یعنی تا اعتماد نباشد نقدینگی به سمت بازار سرازیر نمی‌شود، این موضوع وظیفه فعالان بازار، سازمان نظارتی بازار، شرکت‌های بزرگ و مسئولین دولتی و نیازمند تلاش و عزم دسته جمعی است. تغییر دامنه نوسان کمک می‌کند، اما نیاز کامل بازار را رفع نمی‌کند.

کاهش پویایی بازار
هادی قره‌باغی، مدیر سرمایه گذاری کارگزاری صبا تأمین درباره ضرورت تغییر دامنه نوسان به منفی ۳ و مثبت ۶ گفت: باتوجه به شرایط فعلی که بحث مذاکرات برجام و احتمال کاهش نرخ دلار مسائلی تأثیرگذارتر هستند، شاید وجود دامنه نوسان نامتقارن برای کوتاه‌مدت بهتر باشد تا شرایط بازار به تعادلی برسد. اما اگر منفی ۲یا۳ و مثبت ۳یا۴ باشد خیلی بهتر بود چون دو روز بازار مثبت می‌شود ۱۲درصد سهم‌ها بالا می‌روند و وقتی منفی می‌شود این فرآیند فرسایشی می‌شود. اما به‌صورت کلی دامنه نوسان محدود باعث می‌شود روندهای اصلاحی بازار به کندی اتفاق افتد و این روند کند به حالت فرسایشی دامن می‌زند که این امر باعث می‌شود پویایی و نقدشوندگی بازار کمتر شود. وی با بیان اینکه اصلی‌ترین نیاز بازار ورود نقدینگی است، گفت: اگر پولی وارد بازار شود، بتوان سهمی را خرید و فروش و پرتفویی را اصلاح کرد برای بازار خوب است. از طرفی قبل از عید صندوق‌ها را مجبور به خرید سهم کردند و تقریبا یک ماه است که سهم هایشان نزولی است، تنها چیزی که باعث می شود صندوق‌ها هج شوند به‌خاطر این دامنه نوسان است که سمت منفی محدود بوده است. اما خیلی از این نهادها و صندوق‌ها اگر این شرایط را بهتر نکنند، دچار مشکل می‌شوند.

سازمان سیاستی مناسب در پیش گرفته است
ابوالقاسم آقادوست، کارشناس بازار سرمایه درخصوص ضرورت تغییر دامنه نوسان به منفی ۳ و مثبت ۶ از ابتدای اردیبهشتگفت: برای اینکه بازار عمق و کارایی پیدا کند باید دامنه نوسان بیشتر شود، آزادانه‌تر معامله شود، نقدشوندگی افزایش یابد که در نهایت به‌سمت بازار آزاد و بیشترین دامنه نوسان پیش رفت.

منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۶