نظام پولی را سامان دهیم

تورم یکی از شاخص‌های اقتصادهای مختلف است و به عوامل متعددی بستگی دارد که یکی از شاخص‌های عمده آن حجم نقدینگی است.

همچنین نبود تعادل عرضه و تقاضا، مسائل ارزی و محدودیت‌های بین‌المللی و نظام تجارت، سوء مدیریت و مسائل متعدد فراوان دیگر نیز از عوامل آن است و منحصر به بورس و مسائل پیرامون آن نیست. در حال حاضر اقتصاد ایران در شرایطی قرار دارد که از مهمترین عوامل تورم، حجم نقدینگی و رشد بی‌حدوحصر پایه‌های پولی است یعنی حجم نقدینگی فعلی متناسب با تولید ناخالص داخلی کشور نیست و ریشه‌های چنین وضعیتی، خلق پول توسط بانک‌ها، بالا رفتن پایه پولی، استقراض دولت از بانک مرکزی، چاپ پول و... است. بنابراین از مسائل عمده شکل‌گیری تورم، حجم نقدینگی و نبود تعادل بین حجم نقدینگی و تولید ناخالص داخلی است. مهمترین راهکار برای کنترل و مهار تورم همان ابزاری است که باعث به‌وجود آمدن و بقای تورم شده است و اگر عامل عمده شکل‌گیری تورم را حجم نقدینگی در نظر بگیریم، بنابراین بقای آن نیز به این مسئله ربط دارد و نحوه مقابله با آن سامان دادن به حجم نقدینگی و نظام پولی کشور است.

یعنی افزایش پایه‌های پولی، خلق پول توسط بانک‌ها، چاپ اسکناس، استقراض دولت و کسری بودجه و مسائل متعدد دیگر باعث شده است حجم نقدینگی فعلی به‌وجود آید و یکی از راهکارها تعادل درآمدها و هزینه‌های بودجه جاری دولت است که در حال حاضر وضعیت نابسامانی دارد. مسئله دیگر کسری بودجه دولت است که درآمدها و هزینه‌های دولت متناسب یکدیگر نیست و ضرورت دارد دولت سامانی به کسری بودجه بدهد زیرا کسری بودجه

نیز یکی از عوامل عمده تورم است. نکته دیگری که در مورد راهکارهای مهار و کنترل تورم وجود دارد، تعادل بخشیدن به نظام ارزی کشور است زیرا نرخ ارز عاملی تأثیرگذار در کشور ما است و بر روی تمامی مؤلفه‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد. بنابراین سامان‌دهی و مدیریت نظام ارزی یکی از راه‌های جلوگیری از تورم است، در حوزه عرضه و تقاضای کالاها نیز تنظیم بازار، عرضه و تقاضای مقداری کالا و قیمت تمام شده از جمله ابزارهایی است که می‌توان با آنها تورم را کنترل کرد اما در مجموع عامل عمده ریشه‌ای تورم حجم نقدینگی، نبود تعادل پایه‌های پولی و چاپ اسکناس است که اگر نظام بتواند سامان‌دهی کند، مهار و کنترل تورم شکل خواهد گرفت البته نباید فراموش کرد که مسائل تحریم‌ها و نظام تجاری کشور و نبود تعادل کلی داخلی اقتصادی کشور از دیگر عوامل مؤثر بر تورم است.

• یحیی آل‌اسحاق - وزیر اسبق بازرگانی