عرضه‌های اولیه در زمان نزول بازار انجام شوند؟ / استراتژی اشتباه

یکی از وظایف اصلی و فلسفه وجودی بازار سرمایه اینکه بازار اولیه قوی داشته باشد و شرکت‌ها بتوانند در آن عرضه و پذیرش شوند، قطعا بازار ثانویه هم بسیار مهم است اما نمی‌توان به دلیل اینکه در شرایط فعلی وضعیت بازار خوب نیست تنها به بازار اولیه فشار وارد و عرضه و پذیرش شرکت‌ها تعطیل شود بنابراین توقف عرضه‌های اولیه در روزهای ریزشی بازار اقدامی احساسی است.

ترفندها و راه حل میان‌بری هم وجود دارد مثلا در شرایط نزول بازار وزن شرکت‌هایی که می‌خواهند عرضه و پذیرش شوند در نظر گرفته شود و عرضه اولیه شرکت‌هایی که بسیار بزرگ هستند مثلا از عدد مشخصی به بالا هستند به تأخیر افتد اما درمورد شرکت‌های کوچک و متوسط اصلا قابل قبول نیست که روال اداری طی شده برای اینکه شرکت‌ها به نوبت عرضه اولیه برسند به یکباره به دلیل شرایط بد بازار متوقف شوند و به آنها گفته شود که صبر کنند.
این مسئله برنامه‌ریزی شرکت‌ها را با اختلال مواجه می‌کند و سیگنال خوبی برای توسعه بازار سرمایه نیست. بسیاری از شرکت‌ها متقاضی ورد به بازار سرمایه و بازار اولیه هستند و وقتی با چنین سیگنالی مواجه می‌شوند پایه و اساس بازار سرمایه که اعتماد است خدشه‌دار می‌شود و درنتیجه وجه خوبی برای بورس نیست.
قیمت سهام همیشه نوسان دارد و خواهد داشت و اینکه برای هر نوسانی به سرعت ساختارهای بازار سرمایه دستکاری می‌شود و دستور داده می‌شود که چه کاری انجام دهند و یا ندهند، اشتباه است مخصوصا مبحث عرضه‌های اولیه که وزنه بسیار سنگینی در بازار سرمایه است و نباید به هیچ عنوان بازار اولیه تعطیل شود زیرا تأمین مالی شرکت‌ها بهم می‌ریزد، بسیاری از بنگاه‌ها از این محل متضرر می‌شوند و اعتماد خدشه‌دار می‌شود، اعتماد سهامداران بازار ثانویه بسیار مهم است اما نباید فقط به آن توجه کرد بنابراین نباید جلوی بنگاه‌هایی که قصد ورود به بازار اولیه را دارند به هر دلیل گرفته و با تأخیر مواجه شوند.
این مسائل همیشه وجود داشته است که وقتی بازار منفی می‌شود و حجم معاملات پایین می‌آید عرضه‌های اولیه متوقف می‌شوند، درصورتی که حجم معاملات و سهم عرضه‌های اولیه غیرقابل مقایسه است و تأثیری ندارد زیرا عمده شرکت‌هایی که عرضه اولیه می‌شوند سایزهای کوچک و متوسط دارند که اکثرا وقتی توسط سهامداران در عرضه‌های اولیه خریداری می‌شود، رسوب پیدا می‌کند و به آن صورت دوباره به بازار بازنمی‌گردد که بخواهد شرایط را بد کند و یا کسی بخواهد برای خرید آنها سهمی را بفروشد زیرا اعداد بسیار کوچک است و تأثیر چندانی بر بازار سرمایه نمی‌گذارد، بنابراین جای نگرانی وجود ندارد و طرح چنین مسائلی فقط جنبه خبری دارد.

• شاپور شهبازی - کارشناس بازار سرمایه