جنگ روسیه و اوکراین که اروپا را به شدت به خود مشغول ساخته از یک سو و اما و اگرهای برون رفت اقتصاد جهان از تله دو و نیم ساله کرونا از سوی دیگر اثرات متفاوتی را روی بازارهای گوناگون از جمله بازار محصولات فولادی بر جای گذاشته است که کاهش نسبی سرعت رشد تقاضا برای محصولات این گروه لااقل تا سال بعد یکی از موارد قابل پیش بینی است.
انجمن جهانی فولاد ماه قبل پیش بینی کرده بود که این اتفاقات ممکن است تقاضا برای فولاد را تا ۲۰۲۳ حداکثر تا ۱.۳ درصد افزایش دهد که رشد چندان جدی نیست. با این حال نگاهی به پراکندگی رشد تقاضا در نقاط مختلف دنیا موضوعی مهم در ارتباط با این بازار است؛ بررسی‌ها نشان می دهد به عنوان مثال هرچند تقاضا برای اروپا کاهش می‌یابد، اما در آسیا و خاورمیانه با رشد تقاضای ۳.۸ تا ۵ درصدی برای محصولات فولادی روبه رو خواهیم بود و این مسئله با توجه به تامین بخشی از نیازهای این مناطق از فولادسازان آسیایی می تواند روی قیمت محصولات تولیدی در قاره زرد اثر مستقیمی بر جای بگذارد؛ هرچند کاهش تقاضا در اروپا به معنای افزایش صادرات محصولات از این مناطق به آسیاست که می تواند بخشی از تب قیمت در آسیا را مهار کند، به خصوص آنکه برآیند کل رشد تقاضا در جهان به یک درصد هم نمی رسد.
بازار فولاد همچنان درگیر بحران اوکراین
کاهش تولید فولاد اوکراین از یک سو و تحریم‌های روسیه از سوی دیگر روی عرضه این محصول اثر منفی داشته است و این موضوع نیز به دلیل پراکندگی توزیع فولاد در مناطق مختلف اثرات متفاوتی از خود نشان می دهد؛ به عنوان مثال بخش زیادی از فولاد اوکراین و روسیه به اروپا صادر میشود و در نتیجه شرایط حاکم بر اروپا روی عرضه این محصولات در این قاره تاثیرگذار است؛ شرایطی که در آسیا از شدت اثر کمتری برخوردار است.
این در حالی است که محصولات دیگر اوکراینی مانند سنگ آهن یا مواد معدنی دیگر مانند سنگ‌های معدنی نیز کاهش یافته و از آنجا که زیرساخت‌های صنایع معدنی در اوکراین با آسیب جدی روبرو است، حتی با پایان جنگ نمی توان گفت بازارهای مذکور به سرعت به تعادل خواهند رسید؛ به خصوص آنکه رشد قیمت نفت و انرژی و کاهش سرمایه گذاری در اروپا در نتیجه ریسک‌های ناشی از عدم اطمینان جنگ، همگی می توانند شرایط را برای بازار فولاد پیچیده کنند، با این حال آنچه مشخص است بازار فولاد با احتیاط کامل تصمیم می گیرد و بزرگان این صنعت در حال حاضر به شدت مراقب حرکت‌های خود هستند، به عنوان مثال چین به بررسی بازار هند برای خرید مواد اولیه مورد نیاز برای تولید می پردازد تا شکاف ناشی از عرضه را پر کند و از عدم تعادل جدی در بازار مواد اولیه جلوگیری کند. این موضوع به خصوص زمانی اهمیت بیشتری می یابد که قیمت هر تن سنگ آهن که قبل از جنگ در محدوده ۸۰ دلار بود در حال حاضر در محدوده ۱۵۰ دلار رسیده است که نشان می دهد بازار فولاد هرچند در بخش عرضه و تقاضا با احتیاط قدم برمی‌دارد، اما در حوزه مواد اولیه و هزینه‌های تولید، این صنعت با رشد هزینه‌ها در آینده نزدیک روبه رو است؛ مگر آنکه کشورهایی مانند برزیل و استرالیا کمبود بازار مواد اولیه را جبران کنند و از افت تولید این محصول جلوگیری به عمل آورند.
شرایط عدم اطمینان در بازار فولاد
نکته نگران‌کننده در بازار فولاد و مواد اولیه معدنی زنجیره، پیش بینی ناپذیر بودن شرایط حاکم بر روسیه و اوکراین است؛ موضوعی که دو کشور بزرگ تامین کننده مواد اولیه را همچنان درگیر نگه خواهد داشت و این مساله در کنار سیاست‌های تجاری برای بسیاری از کشورها – تولیدکننده مواد اولیه و محصولات نهایی – نیازمند گذشت زمان است. هم اکنون تامین مواد اولیه از سواحل شمالی دریای سیاه با مشکلات زیادی روبرو شده که دلیل آن نیز تحریم‌های روسیه است که نشان دهند اثرات چندوجهی چالش‌های کنونی در بازار فولاد و مواد معدنی است و تا زمانی که این چالش‌ها به قوت خود باقی است ریسک‌های تحلیل مانع از پیش بینی دقیقی از آینده صنعت خواهد بود.
- بیشتر بخوانید:
کدام صنایع از کمبود انرژی رنج می‌برند؟
بازار فولاد در حال حاضر در شرایطی که چین بار دیگر شرایط قرنطینه را در این کشور وضع کرده، ممکن است با وضعیت جدیدی روبرو شود، ۱۹ کارخانه کوره بلند در تانگشان تعطیل شده‌اند و قیمت در شرق آسیا در نتیجه این اتفاق افزایش یافته است، در فصل اول ۲۰۲۲ چین با کاهش تولید انواع فولاد روبه رواست؛ تولید آهن خام در حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و فولاد در این کشور در محدوده ۴ درصد افت را تجربه کرده است که این موضوعات زنگ خطری برای بازار فولاد محسوب می شود. این در حالی است که دولت چین نیز اعلام کرده نرخ ۶ درصدی رشد اقتصادی برای سال قبل محقق نشده و بخشی از عدم تحقق اهداف رشد اقتصادی در این کشور به دلیل رکود در بخش مسکن و ساخت و ساز است که تاثیرات زیادی بر بازار فولاد دارد. حال آن که چین و یا سایر کشورهای درگیر با موضوع کرونا هنوز نتوانسته اند از نظر اصلاح زیرساخت‌های حمل و نقل و یا هزینه‌های مترتب بر آن وضعیت مناسب و متناسب با پیش از شیوع همه گیری را ایجاد کند؛ بررسی‌ها نشان می دهند هزینه‌های حمل و نقل در برخی موارد تا ۳ برابر افزایش یافته است.
این نکات در شرایطی است که ذخایر بنادر چین همچنان رو به کاهش است و تعطیلی مجدد در تانگشان و جاهای دیگر برای کنترل شیوع کووید همچنان با ایجاد اختلال در جریان مواد اولیه در بازارها، شرایط را سخت می‌کند. به گزارش مارکت واتچ ذخایر سنگ آهن در ۳۵ بندر در هفته گذشته ۹۳۰ هزار تن کاهش یافته و به ۱۴۲.۶۹ میلیون تن رسیده است. محدودیت‌های قرنطینه ای چین احتمالا تا اواسط ماه مه ادامه یابد که با محدودیت‌های لجستیکی در مرزها نیز همزمان شده و همه این مسایل نگرانی‌ها به بازار فولاد و مواد اولیه را گوشزد می‌کند. معامله گران انتظار دارند بازار فولاد و مواد خام برای مدتی مختل بماند، اما همچنان مشتاقانه منتظر تاثیر محرک‌های حمایتی در بازارهای مختلف هستند؛ صرف نظر از اینکه این کار منطقی باشد یا نه، به نظر می رسد چین همچنان قصد دارد به هدف رشد تولید ناخالص داخلی ۵.۵ درصدی خود ادامه دهد. این هدف با محرک‌های ناکارآمد و عقب نشینی اصلاحات اقتصادی قابل دستیابی نیست و نمی تواند چرخه قوی تری را در عرصه فولاد و سنگ آهن در ماه‌های آینده ایجاد کند.
کاهش تولید فولادکاران بزرگ در مارس
آنطور که آمارهای جهانی نشان می دهند تولید دومین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان، یعنی هند، در ماه مارس با ۴.۴ درصد افزایش نسبت به سال قبل روبرو شده و در عین حال تولید سه ماهه اول نیز ۵.۹ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت است. تولید برزیل در ماه مارس نسبت به ماه مشابه پارسال ۵.۴ درصد رشد کرده است؛ هرچند در سه ماهه اول امسال با ۲.۲ افت روبرو بوده است. همچنین داده‌ها نشان می دهد که تولید ماه مارس فولاد در ژاپن در ماه مارس ۴.۳ درصد کاهش یافت و تولید سه ماهه اول نیز با ۲.۹ درصد کاهش روبه‌رو شده است.
تخمین زده می شود تولید فولاد روسیه نیز در ماه مارس ۶.۶ میلیون تن بوده که ۱.۸ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته و تولید سه ماهه آن نیز با ۱.۲ درصد کاهش روبرو شده است. تولید کره جنوبی نیز در ماه مارس ۶.۱ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
- حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامه‌نـگار
نظر شما