در حال حاضر بخشی از معاملات الگوریتمی با مجوز در حال انجام شدن است و افرادی که از سازمان بورس و بورس‌ها مجوز معاملات الگوریتمی را در حوزه بازارگردانی، سبدگردانی یا موارد دیگر دریافت کرده‌اند، این معاملات را انجام می‌دهند. سامانه‌هایی که برای معاملات الگوریتمی استفاده می‌شوند، این معاملات را نشانه‌گذاری می‌کنند یعنی سفارش‌هایی که از طریق الگوریتم ارسال میشود با کدی خاص بوده و قابل شناسایی هستند. این بخش از معاملات سهم زیادی از نظر حجم و تعداد در بازار ما ندارد.
بخش دیگری از الگوریتم‌ها نیز وجود دارد، در واقع این بخش موجب ایجاد شائبه بازار شده است که به صورت کد نویسی روی سیستم انجام شده و از درگاه‌های بر خط استفاده می‌کنند. این بخش از معاملات چون کدگذاری خاصی روی آنها انجام نمی‌شود، قابل ردیابی نیستند و آماری هم نسبت به آنها وجود ندارد ولی بخش مجاز الگوریتم‌ها که کدگذاری‌های خاصی دارند حجم خیلی زیادی ندارند و شاید به پنج درصد بازار هم نرسد.
فارغ از اینکه منشای معامله‌ای الگوریتم باشد یا الگوریتم نباشد، حوزه نظارت بر معاملات بورس‌ها و سازمان بورس معاملات را نظارت می‌کنند و اگر معامله‌ای منجر به تخلف در بازار شود معاملات تایید نمی‌شود و همچنین راهکارهای تنبیهی برای آن در نظر گرفته میشود. از نظر فنی ابزارهای نظارتی برای معاملات، فارغ از نوع ارسال سفارش آنها، در حال استفاده است زیرساخت‌های فنی آن در اختیار ناظرین بازار قرار دارد.
در حال حاضر بستر معاملات الگوریتمی به شیوه دریافت مجوز باز است و در دسترس افرادی که قصد دارند از این سیستم‌ها استفاده کنند، قرار دارد ولی همیشه به دلیل قابلیت هایی که با استفاده از الگوریتم در دسترس قرار می گیرد این نگرانی برای برخی از بازیگران بوده که الگوریتم‌ها به بازار جهت می‌دهند. مسلماً این موضوع باید توسط متخصصان بررسی شود. همچنین امکان انجام این معاملات تنها برای افراد حقوقی نبوده و به تازگی چند مورد از کارگزاری‌ها این معاملات را برای افراد حقیقی نیز فعال کردند اما برای همه فعال نشده و بنا بر درخواست شخص و تشخیص کارگزاری فعال میشود.
معاملات الگوریتمی در ایران از نظر نوع الگوریتم تفاوت چندانی با دنیا ندارد و تنها موردی که در کشور ما وجود ندارد بحث معاملات پربسامد است که سطح دیگری از معاملات الگوریتمی است. دلیل وجود نداشتن این نوع از معاملات هم فنی نبوده بلکه به دلیل درصد بالای مالیات و کارمزدی است که روی معاملات وضع میشود.
به دلیل اینکه موضوع الگوریتم و جلوگیری از آن، این روزها خیلی مطرح میشود باید گفت فارغ از نوع و نحوه ارسال سفارش در ابتدا باید ساختارهای بازار را درست کنیم زیرا در صورت اعمال ممنوعیت یا محدودیت روی معاملات الگوریتمی آنچه حاصل خواهد شد صرفاً اعمال محدودیت در بخش دارای مجوز در الگوریتم ها و انتقال آنها به فضاهای غیرمجاز و غیرشفاف خواهد بود. بنابراین بدون اصلاح در ساختارهای بازار و صرفاً با تمرکز بر معاملات الگوریتمی و ممنوعیت آنها نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.
- منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۶
نظر شما