رقیب قدرتمند بورس

تا زمانی که نرخ سود سپرده بانکی بدون ریسک هم روند افزایشی به خود بگیرد، سرمایه‌گذاران از خرید سهام صرف نظر می‌کنند و ترجیح می‌دهند که در بازار سپرده بانکی پول خود را سرمایه‌گذاری کنند که عدم ورود نقدینگی به بازار به این شکل باعث می‌شود که p/e بازار کاهشی شود.

از این بابت رابطه معکوسی با هم دارند یعنی هر قدر سود سپرده بانکی بالا رود، p/e بازار پایین می‌آید. همچنین هر قدر سود سپرده بانکی پایین رود، p/e بازار بالا می‌آید. بنابراین بازار سرمایه وابستگی شدیدی به نرخ سود سپرده بانکی دارد البته همه اینها با فرض اینکه سایر مفروضات ثابت باشند، در نظر گرفته می‌شود. در واقع اصولا افزایش نرخ سود سپرده بانکی نشان‌دهنده تورم بالاست. از منظر دیگر چون تورم بالاست، بازار می‌تواند p/e اضافه کند. بدون در نظر گرفتن سایر عوامل مانند تورم، افزایش سود سپرده بانکی منجر به کاهش p/e بازار می‌شود و بنابراین می‌تواند بازار روند نزولی بگیرد و معکوس آن هم همین است یعنی با کاهش نرخ سود سپرده بانکی بازار p/e اضافه می‌کند و موجب صعود قیمت‌ها می‌شود. اصولا افزایش نرخ سپرده بانکی بی دلیل نیست. افزایش سود سپرده بانکی فقط در زمانی صورت می‌پذیرد که تورم بالا باشد و برای کنترل تورم سود سپرده بانکی را بالا می‌برند. خود آن افزایش تورم هم اثر مثبت بر بورس دارد یعنی باعث می‌شود p/e بازار اضافه شود. بنابراین هر قدر سود سپرده بانکی کمتر شود به نفع بازار است.
تعدادی از اقتصاددانان معتقدند که اگر می‌خواهید تورم را کنترل کنید باید سود سپرده بانکی حداقل ۳ درصد بالاتر از نرخ تورم باشد که کسانی هم که در زمینه سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند، متضرر نشوند. چون زمانی که نرخ سپرده بانکی، پایین‌تر از تورم باشد، قدرت خرید افراد با کاهش مواجه می‌شود. بنابراین سپرده‌گذاران ترجیح می‌دهند که سپرده بانکی نداشته باشند و ممکن است پول خود را تخصیص دهند به سایر بازارها مانند مسکن، طلا، ارز، خودرو و...
بخشی دیگر از اقتصاددان معتقدند این موضوع موجب رکود می‌شود چون باعث افزایش قیمت تمام شده تولید شرکت‌ها می‌شود یعنی از محل هزینه مالی شرکت‌ها که شارژ می‌شود، باعث رکود می‌شود و عملا سرمایه‌گذار هم ترجیح نمی‌دهد از سپرده بانکی تسهیلات بگیرد چون وقتی سپرده بانکی بالا می‌رود متعاقب آن نرخ تسهیلات هم بالا می‌رود. ولی از ناحیه تورم گفته می‌شود این نسخه خوبی می‌تواند باشد. وقتی که تورم باشد یعنی به نوعی تورم موجب افزایش نرخ ارز می‌شود، افزایش نرخ ارز هم موجب افزایش نرخ محصولات شرکت‌های بورسی می‌شود و از طرفی افزایش سودآوری می‌تواند موجب رونق بازار سرمایه شود. عملا این موضوع نرخ سپرده بانکی را خنثی می‌کند.

• احمد اشتیاقی - کارشناس بازار سرمایه
• شماره ۴۸۶ هفته نامه اطلاعات بورس