اگر رشد بورس حاصل تورم نباشد

وقتی کوچ سرمایه از بازار سهام به بازار مسکن را شاهد بودیم این اتفاق رقم خورد، در شرایطی که در سایر بازارهای موازی مثل طلا، ارز و خودرو هنوز افزایش قیمت‌ها اتفاق نیفتاده بود. بازار مسکن اولین بازاری است که تا حدودی قدرت جذب این نقدینگی را دارد و اثر می‌گیرد.
مسئله‌ای که در رشد چشمگیر بازار سرمایه وجود دارد، این است که یک بازی با جمع صفر را شاهد هستیم، زمانی که روند بهم می‌خورد یعنی از جایی که نمی‌توان افزایش قیمت سهام را با افزایش سودآوری شرکت‌ها تحلیل کرد، عملاً یک بازی با جمع صفر اتفاق می‌افتد و به ازای هر برنده‌ای یک یا چند بازنده وجود دارد، یعنی افرادی که سهم را می‌خرند، متضرر شده و افرادی که سهم را زودتر می‌فروشند، منتفع می‌شوند.
ضریب نفوذ بورس افزایش چشمگیری داشته است ولی هنوز به آن میزان نیست که بشود گفت رشد بازار سرمایه می‌تواند به کنترل تورم کمک کند؛ زیرا نگاه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کشور عمدتاً نگاه کوتاه‌مدت است، و افراد حقیقی با دید سودآوری‌های کوتاه‌مدت و کسب یک سود قابل توجه در مدت کم جذب بازار سهام می‌شوند. با این دید نمی‌توان بازار سرمایه را عامل کنترل‌کننده تورم قلمداد کرد. به این دلیل که وقتی افراد به بازده مورد انتظار خود می‌رسند، منابع را خارج می‌کنند و آن را وارد بازارهای موازی می‌کنند.
زمانی بازار سرمایه می‌تواند بر کنترل تورم اثرگذار باشد که رشد بورس تماماً به دلیل تورم نباشد، اتفاقی که در ۳ ماه اخیر رخ داده که منجربه رشد قیمت سهام شده است عمدتاً به دلیل عقب‌ماندگی بازار سرمایه از بازارهای موازی بوده و در کنار آن انتظارات تورمی که اشخاص نسبت به دارایی‌ها و سودآوری شرکت‌ها با توجه به رشد دلار دارند؛ یعنی متغیر اصلی، افزایش نرخ ارز و در نتیجه آن افزایش نرخ تورم است که از دید تحلیلگران بر سودآوری شرکت‌ها اثر گذاشته است، در حالی که قیمت سهم در ۲ سال گذشته به آن میزان رشد نکرده و به محض اینکه این عقب ماندگی جبران شود دوباره با خروج سرمایه مواجه خواهیم شد.
درصورتی بورس تورم را مهار می‌کند که رشد بازار سرمایه به دلیل فاکتورهای صرفاً تورمی نباشد، آنگاه می‌توان امید داشت که ماندگاری سرمایه در بازار بیشتر خواهد بود و در این صورت می‌تواند اثر مثبت روی تورم داشته باشد.

• علی خوش طینت - مدیرعامل مشاور سرمایه‌گذاری تامین سرمایه نوین
• شماره ۴۹۱ هفته نامه اطلاعات بورس