علی آبادی وزیر صمت با حضور در یک برنامه تلویزیونی با بیان این که باید به سمت عدم دخالت در بازار خودرو حرکت کرد، از موضوع ناترازی در بازار خودرو و افزون بودن تقاضا بر عرضه به عنوان عاملی برای مشکلات در این بازار یاد کرد و گفت: اگر همه به هم کمک کنیم، می‌توان کاهش قیمت خودرو را کلید زد.
کارشناسان اما معتقدند کاهش قیمت خودرو در شرایط فعلی و با توجه به سطوح عمومی قیمت‌ها محل بحث جدی است. این که قیمت خودرو را می‌توان تا چه نقطه‌ای کاهش داد که با سایر ظروف اقتصاد در ارتباط و تعادل باشد، جای بحث دارد. این در حالی است که در ماه‌های اخیر بازار خودرو عمدتا روند نزولی را تجربه کرده اما میزان کاهش قیمت در مقایسه با سرعت رشد قیمت در سال‌های اخیر چندان قابل توجه نبوده است که این امر از مقاومت جدی در بازار در برابر ریزش حکایت دارد؛ هرچند ناچار به کاهش قیمت است.
بررسی بازار خودرو در یک ماه گذشته نیز نشان می‌دهد قیمت خودروهای مختلف بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان افت قیمت را تجربه کرده‌اند. به عنوان مثال، پژو پارس ۲۲ میلیون تومان، پژو ۲۰۷ در حدود ۳۰ میلیون تومان، سمند ۲۵ میلیون تومان افت قیمت را تجربه کرده‌اند. البته بودند خودروهایی که میزان افت قیمت آنها از میانگین بالاتر بود. به عنوان مثال دنا با ۵۰ میلیون تومان کاهش قیمت روبه‌رو شد.
کارشناسان بازار بخش زیادی از این کاهش قیمت را به نوسانات بهای ارز در ماه‌های اخیر مربوط می‌دانند و معتقدند هر وقت قیمت دلار در بازار آزاد کاهش بیشتری به خود می‌گیرد، شاهد افت بیشتر قیمت‌ها هستیم و افزایش قیمت ارز نیز روند کاهش قیمت را کند یا متوقف می‌سازد. با این حال میل کلی بازار خودرو به سمت کاهش قیمت‌هاست و یک استراتژی درست از سمت دولت می‌تواند سرعت کاهش قیمت‌ها را تسریع کند و بعید نیست یکی از ابزارهای دولت برای رسیدن به این هدف بازگشت خودرو به بورس باشد.
در همین حال، بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس در ارتباط با نرخ ارز و بازار خودرو نشان می‌دهد، وضعیت بازار خودرو در زمان افزایش نرخ ارز و در شرایطی که این کالا در بورس کالا عرضه می‌شد، از روند مناسب‌تری در مقایسه با وضعیت‌های دیگر برخوردار بوده است.
به عبارتی بورس کالا تا حد زیادی توانسته بود اثر دلار بر خودرو را در کنترل خود درآورد و تغییرات قیمتی را به عوامل واقعی‌تری در سمت‌های عرضه و تقاضا هدیت کند و باید گفت این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است.
نکته دیگری که تغییر سیاست‌ها به سمت عرضه مجدد خودرو در بورس کالا را تقویت می‌کند، تغییر وزیر و برکناری فاطمی امین از سیاست‌گذاری در حوزه خودرو در وزارت صمت است؛ هر چند سیاست‌های کلی توسط رئیس جمهور بررسی میشود اما به هر حال انتظار می‌رود این تغییر مقدمه‌ای برای رایزنی‌ها جهت بازگشت خودرو به بورس باشد؛ به خصوص آن که خودروسازان به شدت از این تصمیم حمایت می‌کنند و پیش از این نیز در نامه‌هایی به وزیر صمت سابق تصمیم خود مبنی بر عرضه همه محصولات تولیدی در بورس را اعلام کرده بودند.
منطقا نیز چنین تصمیمی به نفع تولیدکنندگان خودرو است چراکه قیمت‌های تعیین شده در تابلوی بورس کالا در مقایسه با قیمت‌گذاری بر اساس تصمیمات شورای رقابت به مراتب به نفع آنهاست و پیش از این نیز تقسیم عادلانه منافع حاصل از اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار نشان داده است که دست‌کم نیمی از این اختلاف قیمت در قالب‌هایی مانند رقابت به تولیدکنندگان می‌رسد که می‌تواند جایگزین مناسبی برای شیوه قیمت‌گذاری شورای رقابت باشد.
با این حال به عقیده کارشناسان دولت باید برای بازگشت خودرو به بورس روی آزادسازی قیمت‌ها «یک بار برای همیشه» تصمیم‌گیری کند تا منافع ورود به تالار خودرو برای واسطه‌گران به حداقل ممکن برسد و قیمت‌ها شکل واقعی‌تری به خود بگیرند.
- شماره ۵۰۴ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما