شمشیر دولبه تجدید ارزیابی

دارایی‌های پولی دارایی‌هایی هستند که دارای ارزش ثابت بوده و اصولاً تجدید ارزیابی در خصوص آنها موردی ندارد از جمله وجه نقد، حساب‌های دریافتی و نظایر آن، در مواردی که واحد تجاری دارای حساب های ارزی و یا مطالبات و بدهی‌های ارزی باشد نیز باید طبق استاندارد حسابداری شماره ۱۶ در پایان دوره مالی مورد تسعیر مجدد قرار گیرند، بنابراین تجدید ارزیابی در خصوص آنها نیز موردی ندارد.

در خصوص دارایی‌های ثابت که طق استاندارد شماره ۱۱ مورد تجدید ارزیابی پیش‌بینی شده است طبق بند ۲۷ استاندارد شماره ۱۱ واحد تجاری باید یکی از دو روش بهای تمام شده یا تجدید ارزیابی را به عنوان رویه حسابداری انتخاب و آن را در مورد تمام اقلام یک طبقه دارایی های ثابت مشهود به کار گیرد بنابراین با توجه به شرایط ایران بحث تجدید ارزیابی صرفاً در خصوص دارایی‌های ثابت دارای کاربرد است. در این میان برخی از اقلام دارائی‌های ثابت نظیر اثاثیه، وسائط نقلیه، ابراز آلات هر چند دارای ارزش روز بیشتر از بهای تمام شده است درنتیجه تجدید ارزیابی در خصوص آن‌ها منافع بیش از هزینه نداشته بنابراین تجدید ارزیابی صرفاً در خصوص مواردی نظیر زمین ساختمان و خطوط تولید جاری و ساری است. باید توجه داشت تجدید ارزیابی در خصوص دارایی های نامشهود نیز در استاندارد حسابداری شماره ۱۷ بند ۶۰ نیز پیش بینی شده است که نیازمند کار تخصصی بوده و دارای شرایط خود است. همچنین باید توجه داشت تجدید ارزیابی یک شمشیر دولبه است از یک سو باعث شفافیت صورت‌ها و ارزش واقعی آن‌ها در صورت‌های مالی شده و از سوی دیگر منجر به بروز مشکلاتی می‌شود. در صورت تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت استهلاک پذیر میزان هزینه استهلاک به شدت افزایش می‌یابد که خود منجر به کاهش سود و زیان خواهد شد بنابراین مدیران شرکت‌هایی که دارای عملکرد مناسب بوده تمایلی به تجدید ارزیابی ندارند. همچنین برخی از نسبت‌های مالی نظیر بازده دارایی‌ها که حاصل تقسیم سود عملیاتی به دارایی‌های شرکت است هر چند تجدید ارزیابی معیار مناسبی بوده اما مدیران شرکت‌ها از آن اجتناب می‌کنند.

• ساسان مهرانی - استاد و عضو هیات علمی حسابداری دانشگاه تهران
• شماره ۵۰۴ هفته نامه اطلاعات بورس