صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت، ابزارهای سرمایه‌گذاری کم ریسک‌تری نسبت به سهام هستند که می‌توانند جریان درآمدی ثابتی را از طریق پرتفوی دراختیار خود برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند. از این منظر این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به دریافت درآمد ثابت دوره‌ای هستند، بسیار جذابند.
از طرف دیگر، صندوق‌های درآمد ثابت در طیف وسیعی از اوراق با درآمد ثابت (نرخ‌های مختلف، سررسیدهای متنوع و ناشران با رتبه‌های اعتباری متفاوت) سرمایه‌گذاری می‌کنند که به مدیریت بهتر ریسک سرمایه‌گذاری می‌انجامد.
نقدشوندگی واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها و مدیریت حرفه‌ای آنها از دیگر مزیت‌های سرمایه‌گذاری دراین صندوق‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در اوراق بدهی است. به عبارت دیگر اگرچه کارکرد این صندوق‌ها همانند سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانک‌هاست، اما مزیت‌های برشمرده، باعث می‌شود که صندوق‌های درآمد ثابت گزینه جذاب‌تری برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز باشند. البته این صندوق‌ها هم با برخی ریسک‌ها از جمله ریسک نرخ بهره یا نوسان بازار روبه‌رو هستند اما شدت ریسک آنها در مقایسه با سرمایه‌گذاری مستقیم به مراتب کمتر است.
اما در مورد استفاده از این ابزارهای سرمایه‌گذاری جمعی در بازار سرمایه کشور، باید گفت که صندوق‌های درآمد ثابت در مرحله تدوین و مقررات گذاری، همانند بسیاری دیگر از ابزارها که برای استفاده در کشور بومی‌سازی شده‌اند؛ تغییرات گسترده ای نسبت به مدل‌های استاندارد جهانی داشته‌اند که در برخی موارد، باعث افزایش هزینه، طولانی شدن فرآیند تاسیس و انعطاف‌پذیری کمتر آنها شده است.
به عبارت دیگر، دخالت زیاد نهاد ناظر در نحوه اداره و امور اجرایی و حتی ترکیب پرتفوی سرمایه‌گذاری باعث شده است مدیران صندوق‌ها نتوانند چندان در مورد مدیریت پرتفوی و اداره صندوق‌ها نقش داشته باشند. به عبارت دیگر، مدیریت حرفه‌ای که وجه تمایز صندوق‌ها با یکدیگر برای ایجاد بازده جذاب‌تر و جذب منابع سرمایه‌گذاران است، در عمل بی اثر شده است وهمه صندوق‌های با درآمد ثابت مشابه هم شده اند در حالی که هدف اولیه برخی از آنها نشانه‌گیری سرمایه‌گذاران با اشتهای ریسک و بازده خاص بوده است. در نمونه‌های متعارف دنیا، شرکت مدیریت صندوق، چند صندوق درآمد ثابت با اهداف سرمایه‌گذاری متفاوت تاسیس و اداره می‌کند که هرکدام بازار هدف خاص خود را دارند و هزینه مدیریتی و اجرایی آنها هم متفاوت است. اما یکسان سازی مقررات اجرایی باعث از بین رفتن تنوع و رقابت در صندوق‌ها شده است و صندوق‌ها برای جذب منابع روش‌های غیر رقابتی مثل حذف یا برگرداندن کارمزد را در پیش گرفته اند.
به عنوان مثال؛ اجبار صندوق‌های با درآمد ثابت به خرید سهام برای کمک به بازار سهام یکی از ایرادات اصلی وارده به سیاست‌گذاری در این صندوق‌هاست.
از طرف دیگر؛ مقررات دست و پا گیر در مدیریت این صندوق‌ها باعث شده است مهارت و تخصص مدیریت صندوق که یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب سرمایه‌گذاران است به طور قابل توجهی بی‌اثر شود.
- علی سنگینیان - کارشناس ارشد بازار سرمایه
- شماره ۵۱۶ هفته نامه اطلاعات بورس
نظر شما