چرا گزارش‌های ۹ ماهه بازار را نجات نداد؟

عوامل بنیادی و غیربنیادی بسیاری بر قیمت سهام روی تابلوی معاملات تاثیرگذار هستند. اما آنچه در برخی موارد بازار را از حالت طبیعی خارج می‌کند، تاثیر عوامل غیربنیادی بر روی تصمیمات معامله‌گران است. معامله‌گرانی که با هر خبر، شایعه یا رخدادی بر پایه‌ احساساتشان عمل کرده و اقدام به خرید یا فروش سهام خود می‌کنند.
با توجه به انتشار گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها بر روی کدال، شاهد روند مثبت سودآوری ۳۰۴ شرکت بورسی و فرابورسی بر اساس آیتم TTM هستیم.
گزارش ۹ ماهه‌ ۷۴ شرکت بورسی و فرا بورسی حاکی از سودسازی بالای ۵۰ درصد این شرکت‌ها در هر ۳ دوره‌ سه ماهه‌ اول و دوم و سوم آنها در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبلشان دارد. سودآوری که بیش از نرخ تورم است و نشان از وضعیت مناسب این بنگاه‌های اقتصادی دارد.
این در حالی است که ۳ خبر، سبب منفی شدن بازار در اوایل هفته شد. مخالفت رئیس جمهور با فروش ۱۲۰ هزار خودرو به قیمت حاشیه بازار سبب بروز ریسک سیستماتیک در گروه خودرویی شد. همچنین ابلاغیه دستورالعمل قیمت گذاری نفت خام و فرآورده‌های نفتی سبب قرمز پوش شدن این گروه شد.
این دو ریسک سیستماتیک به همراه خبر حمله‌ رژیم صهیونیستی به سوریه و کشته شدن برخی از فرماندهان سپاه سبب منفی شدن کلیت بازار شد.
بازارسرمایه در حالت رنج زدن در محدوده دو میلیون و یکصد و پنجاه هزار واحدی و دو میلیون دویست و پانزده هزار واحدی بود که ریسک های سیستماتیک فوق سبب خارج شدن بازار از حالت بی‌تصمیمی شد.
بر خلاف بنیاد خوب بسیاری از نمادهای بازار شاهد رنگ قرمز شاخص کل و شاخص هم‌وزن هستیم. این همگرایی در جهت منفی به همراه از دست رفتن حمایت دو میلیون و یکصد و پنجاه هزار واحدی نشان از افت بیشتر بازار دارد. حمایت بعدی شاخص کل عدد دو میلیون و پنجاه و هشت هزار واحدی خواهد بود. اما نهایتا این بنیاد سهم‌های بازار است که حرف آخر را می‌زند و آمدن گزارش‌های مثبت بیشتر بر روی کدال سبب به تعادل رسیدن بازار در هفته آینده می‌شود.
پیش بینی پذیرکردن بازار سرمایه و نهایتا اقتصاد در گرو قابل پیش بینی بودن رفتار تصمیم سازان اقتصادی است.
انتشار اخباری به این شکل که ناشی از دستورات کوتاه‌مدت و بعضا مقطعی است که به صورت یکباره اتخاذ می‌شود، سبب ایجاد خسارت بر اقتصاد و سرمایه سرمایه گذاران می‌شود. قیمت گذاری دستوری و سیاست های پولی بانک مرکزی سبب رکود در بازار شده است و اتفاقاتی از این دست نیز سبب از بین رفتن توان بازار و خروج پول از آن می‌شود.
شاید بتوان گفت که علاوه بر کار پژوهشی در حوزه علم مالی-رفتاری بر روی رفتار سهامداران و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه باید به نحوه تصمیم‌گیری تصمیم‌سازان و اثرات آن بر روی رفتار سهامداران نیز بپردازیم.

• محمدرضا اعلمی - کارشناس بازارسرمایه
• شماره ۵۲۹ هفته نامه اطلاعات بورس