فیوز صنعت پرید 

به گزارش صدای بورس،‌با نگاهی به گزارش اخیر اداره میز صنعت و رتبه بندی ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار به طور متوسط در تیر ماه گذشته میزان مصرف برق صنایع با افت ۱۹ درصدی در مقایسه با ماه قبل از آن برخوردار بوده و این در حالی است که مصرف گاز نیز به میزان ۷ درصد کاهش یافته است. بر اساس این گزارش مصرف گازوییل ۱۷۵ درصد افزایش یافته که نشان می‌دهد بخشی از کمبود انرژی‌های برق و گاز از طریق گازوییل جبران شده است.
طبق آخرین آمار ارایه شده از مصرف انرژی در صنایع مختلف بازار سرمایه، میزان مصرف گاز در خردادماه رقمی حدود ۴ میلیارد مترمکعب بوده که این میزان در تیرماه با کاهش حداقلی همراه شده و به رقمی حدود ۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است. همچنین مقدار مصرف برق این صنایع نیز در تیرماه به رقم سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون کیلووات ساعت رسیده که نسبت به خردادماه کاهش داشته است. در ادامه این گزارش آمده است، سهم مصرف ریالی گاز، برق و آب صنایع حاضر در بازار سرمایه در تیرماه به ترتیب ۵۷، ۳۲ و ۱۱ درصد بوده است.
در بخش دیگر این گزارش آمده است، صنایع فلزات اساسی با (۴۸ درصد)، محصولات شیمیایی با (۱۷درصد)، عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم با (۱۲ درصد)، فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای (۱۰ درصد)، استخراج کانه‌های فلزی (۸ درصد) و سیمان، آهک و گچ (۴ درصد) به ترتیب بیش‌ترین سهم از مصرف ریالی انرژی را در صنایع بازار سرمایه به خود اختصاص داده‌اند. صنایع فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، نیروگاهی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب بیش‌ترین سهم از مصرف ریالی انرژی را در صنایع بازار سرمایه به خود اختصاص داده‌اند.

صنعت بر لبه تیغ
این آمارها در شرایطی اعلام می‌شود که به گفته فعالان بخش صنعت قطعی برق در کشور در ماه‌های تابستان باعث افت تولید و کاهش فروش شرکت‌های بورسی شده است.
یک نماینده مجلس در این باره با بیان اینکه قطعی برق باعث شده تا اغلب واحدهای تولیدی که در سال‌های گذشته سودده بوده‌اند، به دلیل اعمال خاموشی‌ها و قطع برق با زیان‌های هنگفتی مواجه شوند، می‌گوید: حتی برخی از آنها در شرایط سخت و بحرانی قرار گرفته‌اند که باید تلاش کنیم در تابستان آینده با ساخت و تکمیل نیروگاه‌های خورشیدی و تبدیل نیروگاه‌های حرارتی به سیکل ترکیبی از تکرار این شرایط جلوگیری کنیم. جعفر قادری با بیان این که این معضلات باعث افزایش قیمت‌ها در برخی محصولات و تولیدات شده است و مشکلاتی را هم برای مردم و هم بخش خصوصی ایجاد کرده است معتقد است قطع برق صنایع باعث شده که میزان تولید واحدهایی مانند سیمان، فولاد و آلومینیوم کاهش یابد و این کاهش تولید به افزایش قیمت آن محصول در بازار منجر شده است.
همچنین مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، درباره خسارتی که قطع برق به صنایع مهمی چون فولاد و پتروشیمی و دیگر صنایع کشور وارد می‌کند، گفته که چالش ناترازی برق مشکل جدی صنعت برق کشور است که با شروع موج گرما خود را نشان می‌دهد.
وی خسارت قطعی برق به صنایع را ۵ میلیارد دلار اعلام و اظهار کرده که قطع برق، صنعت کشور را زمین‌گیر کرده است بر همین اساس آسیب‌های ناشی از خاموشی‌های مکرر برق برای صنایع، تبدیل به یکی از موضوعات اساسی صاحبان واحدهای صنعتی شده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه خسارات قطعی برق به تولید قابل جبران نیست، توضیح داده که باید کشور به سمت افزایش ظرفیت تولید نیروگاه‌ها پیش برود و در این مسیر اضافه شدن ۳۰ هزار مگاوات برق به رقم موجود ضروری است؛ در حال حاضر ظرفیت تولیدی برق نیروگاه‌ها ۹۳ هزار مگاوات است که این رقم باید به ۱۳۰ هزار مگاوات می‌رسید.
آنطور که مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران می‌گوید محدودیت‌های عرضه تا شروع پاییز ادامه دارند. به گفته مشهدی رجبی، رشد مصرف انرژی برق امسال نسبت به سال گذشته حدود ۱۰ درصد بوده، در حالی‌که در گذشته شاهد رشد سالانه ۴ تا ۵ درصد بوده‌ایم.

مصرف خانوار بالاست
این اظهارنظرها در حالی است که به گفته کارشناسان صنعتی و بورسی، دولت باید در کنار توسعه ظرفیت‌های تولید در شبکه برق کشور و جلوگیری از هدررفت انرژی در جریان انتقال، فکری هم به حال اسراف انرژی در بخش‌های خانگی و تجاری کند. به عقیده آنها زمانی که دولت در تلاش است تا مصرف برق صنایع تولیدی کشور را که گلوگاه اقتصادی جامعه هستند کنترل کند، در بخش خانگی و تجاری، الگوی نادرست مصرف باعث هدررفت منابع می‌شود.
واقعیت آن است که میزان مصرف در دهک‌های بالای جامعه بسیار بالاست و یارانه ای که دولت پرداخت می‌کند بیش از ۳۰ درصد تولید ناخالص ملی است. حتی آمارهایی وجود دارد که نشان می‌دهد که این میزان برابر است با ازبین رفتن ۵ درصد بخش صنعت کشور؛ عددی که اعلام می‌شود حدود ۱۳۶ میلیارد دلار است که از GDP حدود ۷۰ درصد کشورهای دنیا بیشتر است.
در حال حاضر بررسی صورت‌های مالی شرکت های بورسی در تابستان این موضوع را تایید می‌کند که بسیاری از صنایع بزرگ و انرژی بر به دلیل مشکلات ناشی از قطع برق با اختلاف زیاد زیر ظرفیت‌های تولیدی خود فعالیت کرده اند و بسیاری از آنها در بازار با افزایش قیمت‌های سرسام آور روبه‌رو شده اند که دلیل آن کاهش عرضه محصول به بازار است. از سوی دیگر دولت در بسیاری از این کالاها با این منطق که انرژی را با قیمت‌های یارانه ای در اختیار صنایع قرار می‌دهد دست به قیمت‌گذاری می‌زند و مانع از سربسر کردن هزینه‌های تولید با قیمت‌ها می‌شود، این در حالی است که این شیوه تخصیص یارانه انرژی و برق تنها باعث گرفتاری شرکت‌های صنعتی و بورسی شده است.
فعالان صنعتی می‌گویند دولت موظف است که برای جبران خسارات بخش تولید راهکارهای مناسبی را ارائه کند و متاسفانه تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده و ضررهای هنگفتی را واحدها متحمل شده‌اند. قطعی برق به میزان دو روز در هفته برای اکثر شرکت‌های بخش خصوصی و به‌ویژه بخش صنعت در تیرماه، باعث شده تا فعالیت بخش خصوصی مختل شود و این موضوع را می‌توان در شامخ کل اقتصاد و صنایع مشاهده کرد؛ بطوری‌که روند شامخ کل اقتصاد در تیرماه به‌طور محسوس کاهش‌یافته و وضعیت فعالیت کسب‌وکارها در کل اقتصاد همچنان در حال تضعیف است.
در بخش صنعت اوضاع به‌مراتب بدتر بوده، به‌طوری‌که طی ۳۶ ماه اخیر، عدد شامخ صنعت به کمترین مقدار خود رسیده است. نکته نگران‌کننده آن است که در تیرماه، کل ۱۲ رشته فعالیت بخش صنعت با کاهش شاخص کل روبه‌رو بوده‌اند و باید بین کاهش ۱۹ درصدی عرضه برق به صنعت و کاهش شامخ اقتصاد ارتباط برقرار کرد.

زیرساخت‌ها توسعه یابد
باید گفت کاهش تولید کارخانه‌ها و صنایع به واسطه قطعی برق راه حل عبور از مشکلات کنونی نیست؛ به خصوص آن که به زودی و با فرا رسیدن فصل سرما با قطعی گاز صنایع روبه‌رو خواهیم شد. آن چه مشخص است دولت بار مسئولیت ناپذیری خود را در حوزه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها بر دوش بخش خصوصی گذاشته و در حالی که هیچ برنامه ای برای عبور از ناترازی انرژی در کشور ندارد، از صنایع انتظارات نامعقول دارد. این در حالی است که این تعطیلی‌ها در نهایت به ضرر کارگران تمام می‌شود چراکه کاهش تولید و آورده کارخانه‌دار ارتباط مستقیم با دستمزد کارگران آن کارخانه یا واحد تولیدی دارد.
ساخت نیروگاه جدید راهی برای جبران کمبود برق در روزهای گرم سال است، اما به دلیل هزینه بالای ساخت و نگهداری با موانع بسیاری روبه‌رو است. همچنین استفاده از انرژی‌های نو و تجدیدپذیر یکی دیگر از راه‌های افزایش تولید برق در ایام اوج مصرف برق است، اما باتوجه به اینکه استفاده از نیروهای تجدیدپذیر نیازمند تامین تجهیزات است و اغلب این تجهیزات وارداتی بوده این اقدام نیز با موانعی مواجه است.

• حمزه بهادیوند چگینی - روزنـامه‌نـگار

• شماره ۵۵۵ هفته نامه اطلاعات بورس